Tysiące straciły prawo do emerytur z KRUS

• Rolnik bez stażu na gospodarstwie wypada z KRUS
  • Problem może dotyczyć nawet 100 tysięcy osób
  • Związek rolników zapowiada skargę do Trybunału

Problem może dotyczyć nawet 100 tys. osób urodzonych po 1948 r., tzw. dwuzawodowców, czyli osób, które nie tylko pracowały w gospodarstwie rolnym, ale także prowadziły własne firmy czy były zatrudnione i podlegały ubezpieczeniu w ZUS.

– Coraz częściej przychodzą do nas kobiety, które mają przykładowo 24 lata pracy w gospodarstwie rolnym, a reszta stażu ubezpieczeniowego pochodzi z pracy poza rolnictwem – mówi anonimowo urzędnik jednego z oddziałów KRUS. – W myśl nowych przepisów taka osoba nie może dostać emerytury rolniczej i musi iść do ZUS. Stamtąd ma jednak znacznie niższe świadczenie, najczęściej na poziomie minimalnego, czyli 675,10 zł miesięcznie brutto.

Dzieje się tak za sprawą nowelizacji przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, jaka dokonała się wraz z wejściem w życie ustawy o emeryturach kapitałowych 8 stycznia 2009 r. (DzU z 2008 r. nr 228, poz. 1507). Przewiduje ona, że rolnicy urodzeni po 31 grudnia 1948 r. nie mają prawa doliczać do stażu w KRUS okresów, w których podlegali ubezpieczeniom w ZUS (z tytułu pracy poza rolnictwem).

W związku z tym o zwykłą emeryturę rolniczą mogą się obecnie starać wyłącznie osoby, które ukończyły 60 lat – kobiety, i 65 – mężczyźni, i mają 25 lat pracy w gospodarstwie rolnym. O wcześniejszą emeryturę z KRUS mogą się starać kobiety w wieku 55 lat i mężczyźni mający 60 lat, jeśli mają pełne 30 lat pracy w gospodarstwie. Osoby, którym brakuje wymaganego stażu, mogą go jeszcze wypracować. Jeśli nie mają już takiej możliwości, po emeryturę muszą iść do ZUS. – Obecnie problem jest jeszcze niewielki, gdyż dotyczy wyłącznie urodzonych po 1948 r. kobiet, które teraz kończą 60 lat i występują do KRUS o przyznanie świadczenia. Prawdziwe problemy zaczną się w 2014 r., gdy o emerytury z KRUS wystąpią tzw. chłoporobotnicy, czyli urodzeni po 1948 r. mężczyźni, którzy za cztery lata osiągną 65 lat, czyli wiek uprawniający ich do starania się o emeryturę z KRUS. A tych jest już zdecydowanie więcej – tłumaczy Wojciech Jagła, były zastępca dyrektora warszawskiego oddziału KRUS.

Tymczasowym ratunkiem dla niektórych rolników jest możliwość uzyskania renty z KRUS. Dotyczy to jednak wyłącznie osób, których stan zdrowia upoważnia do starania się o takie świadczenie. Zasady obliczania renty z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie nie uległy bowiem zmianie i nadal pozwalają na wliczanie do świadczenia z KRUS okresów ubezpieczenia poza rolnictwem.

Jest to jednak rozwiązanie tymczasowe, bo gdy te osoby osiągną powszechny wiek emerytalny, KRUS będzie musiał przeliczyć im rentę na emeryturę.

Zgodnie ze zmienionymi zasadami nie będzie już mógł zaliczyć stażu ubezpieczenia w ZUS. Rolnik (czy rolniczka) bez 25 lat pracy w gospodarstwie i tak będzie musiał przejść na znacznie niższą emeryturę z ZUS.

Władysław Serafin, prezes Krajowego Związku Rolników
Nie może być tak, że rząd najpierw namawia nas, byśmy szukali pracy poza rolnictwem, a później znienacka zmienia zasady przechodzenia na emerytury i karze wszystkich przedsiębiorczych rolników utratą prawa do emerytury z KRUS.Minister rolnictwa obiecał podjęcie inicjatywy legislacyjnej w tym zakresie, jednak do tej pory nic się nie wydarzyło. Zastanawiamy się więc nad złożeniem sprawy do Trybunału Konstytucyjnego, gdyż nowelizacja wprowadziła nierówne traktowanie obywateli. Osoby ubezpieczone w ZUS, którym brakuje wymaganego stażu, mogą bowiem doliczać sobie pracę w gospodarstwie rolnym. Po zmianach ta zasada nie działa w drugą stronę. Wniosek jest już gotowy.

Mateusz Rzemek