W co piątej firmie kobiety awansują rzadziej niż mężczyźni

Większość pracodawców, którzy wzięli udział w badaniach w ramach projektu "Godzenie ról rodzinnych i zawodowych kobiet i mężczyzn", pozytywnie ocenia tworzone przez siebie miejsca pracy. Zdecydowana większość deklaruje, że kobiety i mężczyźni są w firmie traktowani jednakowo i oceniani według takich samych kryteriów, mają taki sam dostęp do szkoleń i awansów. W świetle danych jednak kobiety napotykają więcej barier na ścieżce rozwoju zawodowego: jest ich mniej na stanowiskach kierowniczych, ich kariery kończą się zazwyczaj na niższych pozycjach, w swojej karierze zawodowej napotykają na tzw. szklany sufit, czyli niewidzialne bariery, które uniemożliwiają im zajmowanie wysokich, a tym samym lepiej opłacanych stanowisk.

- Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawcy są zobligowani do równego traktowania pracowników w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych bez względu na płeć - podkreśla dyrektor Departamentu Analiz Ekonomicznych i Prognoz w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Elwira Gross-Gołacka. Prawo pracy nakłada na pracodawcę obowiązek dbania o równy dostęp kobiet i mężczyzn do szkoleń i awansu. Dodatkowo Kodeks pracy precyzuje, że nie stanowią naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu działania podejmowane przez określony czas, zmierzające do wyrównywania szans wszystkich lub znacznej liczby pracowników, przez zmniejszenie na korzyść takich pracowników faktycznych nierówności. - Oznacza to m.in. możliwość wyboru kobiety spośród dwojga kandydatów do awansu o równych kwalifikacjach, w wypadku niskiej reprezentacji kobiet wśród kadry kierowniczej danej firmy - wyjaśnia Gross-Gołacka.

Z badań CRZL wynika, że ponad 60 proc. zarówno pracodawców, jak i pracowników sądzi, że w ich firmach nie ma różnic, jeżeli chodzi o częstość awansów kobiet i mężczyzn. Jednak co piąty pracodawca przyznaje, że w jego firmie kobiety rzadziej awansują. W deklaracjach pracodawców zaznacza się wyraźna prawidłowość polegająca na tym, że częstość awansu kobiet uzależniona jest od wielkości firmy: wraz ze wzrostem wielkości firmy znacząco rośnie odsetek przedsiębiorców przyznających, że w ich firmach kobiety awansują rzadziej.

Dopytywani o powody takiego stanu rzeczy pracodawcy przyznają, że za rzadszymi awansami kobiet stoi przypisywana im rola żony i matki, a co za tym idzie - większe zaangażowanie w życie rodzinne, częstsze korzystanie ze zwolnień, mniejsza dyspozycyjność i mobilność. Pracownicy częściej upatrują przyczyn w mniejszej asertywności i bezwzględności kobiet. Niektórzy wskazują także, że kobiety zatrudniane są na niższych stanowiskach, co zmniejsza ich szanse na awans na stanowiska kierownicze. 14 proc. pracodawców przyznało, że mimo deklaracji o równym traktowaniu kobiet i mężczyzn w miejscu pracy, karierę w ich firmie szybciej robią mężczyźni, jedynie 5 proc. wskazało na kobiety. Najwyższy odsetek wskazań, że to mężczyźni szybciej robią karierę, odnotowano w firmach średnich oraz w firmach kierowanych przez osoby o tradycyjnych poglądach na rodzinę.