Załóż spółkę na Cyprze, zaoszczędzisz na podatku od dywidendy

Dlatego coraz więcej polskich przedsiębiorców decyduje się na prowadzenie działalności gospodarczej z wykorzystaniem spółek z siedzibą na Cyprze.

Na Cyprze stawka podatku dochodowego od przychodów z działalności gospodarczej należy do najniższych w państwach Unii Europejskiej, wynosi zaledwie 10 proc.

Poza tym jurysdykcja cypryjska zapewnia doskonałe warunki prawne do funkcjonowania spółek holdingowych, co pozwala minimalizować obciążenia podatkowe przy przepływie dywidendy w ramach grupy spółek. Wynika to z tego, że dywidendy otrzymywane przez spółki cypryjskie od innych spółek z tego kraju są zwolnione z opodatkowania.

Jeżeli natomiast chodzi o dywidendy otrzymywane z zagranicy, to zastosowanie zwolnienia przez spółkę cypryjską uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:
- spółka cypryjska otrzymująca dywidendę posiada bezpośrednio co najmniej 1 proc. udziałów/akcji w spółce wypłacającej dywidendę oraz
- spółka wypłacająca dywidendę podlega w kraju swojej rezydencji opodatkowaniu podatkiem dochodowym, którego wysokość nie jest zdecydowanie niższa niż stawka podatku na Cyprze (zasadniczo organy podatkowe akceptują stawki na poziomie 7,5 proc.), albo nie więcej niż 50 proc. dochodów otrzymywanych przez spółkę zagraniczną może być uznane za tzw. dochody pasywne (np. odsetki, dywidendy).

Ważne jest też, że Cypr jest stroną kilkudziesięciu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz jako kraj Unii Europejskiej korzysta z postanowień dyrektyw UE, w tym w szczególności w zakresie podatków. Tym samym na przykład dywidenda wypłacana z terytorium Cypru może w całości być zwolniona z opodatkowania zarówno na Cyprze, jak i w Polsce, o ile tylko spełnione zostały warunki przewidziane w tzw. dyrektywie Parent-Subsidiary (dyrektywa Rady EWG nr 90/435/ EEC z 23 lipca 1990 r.; vide art. 20 ust. 3 ustawy o CIT).

Niezależnie od postanowień dyrektywy wewnętrzne regulacje na Cyprze nie przewidują jakiegokolwiek podatku u źródła dla wypłacanych przez spółki cypryjskie dywidend. Oznacza to, że nawet przy niespełnieniu warunków z dyrektywy otrzymywane przez polskich rezydentów dywidendy nie podlegają w ogóle opodatkowaniu na Cyprze.

Niezależnie od zwolnienia z opodatkowania dywidend otrzymywanych przez polskie spółki z Cypru optymalizacja rozliczeń podatkowych możliwa jest również na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską i Cyprem (DzU z 1993 r. nr 117, poz. 523). Zgodnie z art. 10 ust. 1 i 2 umowy dywidendy wypłacane przez spółkę mającą siedzibę w umawiającym się państwie osobie mającej miejsce zamieszkania w drugim umawiającym się państwie mogą być opodatkowane w tym drugim. Dywidendy te mogą być również opodatkowane w państwie, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma swoją siedzibę, ale jeżeli odbiorca dywidend jest ich właścicielem, to podatek nie może przekroczyć 10 proc. kwoty dywidend brutto.

Art. 10 ust. 1 i 2 umowy oznacza zatem, że dywidendy wypłacane na rzecz polskich udziałowców spółki z siedzibą na Cyprze mogą podlegać opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i na Cyprze. Jednakże na terytorium Cypru stawka podatku u źródła nie może przekroczyć 10 proc. Jak już wspomnieliśmy, zgodnie z krajowymi regulacjami na Cyprze nie ma jakiegokolwiek podatku u źródła od wypłacanych do Polski dywidend.

Umowa przewiduje też, że jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który może być opodatkowany na Cyprze, to Polska zezwoli na potrącenie od podatku dochodowego tej osoby kwoty równej podatkowi zapłaconemu na Cyprze (art. 24 ust. 1 lit. b). Takie potrącenie nie może jednak przekroczyć tej części podatku wyliczonego przed potrąceniem, która odnosi się do dochodu uzyskanego na Cyprze.

Polska wersja językowa umowy wskazuje, że odliczeniu od podatku polskiego podlega jedynie podatek zapłacony na Cyprze. Ale w angielskiej wersji art. 24 ust. 1 lit. b umowy znajduje się określenie „tax payable in Cyprus", czyli „podatek podlegający zapłaceniu na Cyprze". Co istotne, na mocy art. 30 umowy, w przypadku rozbieżności przy interpretacji umowy między polską a angielską wersją językową rozstrzygające znaczenie ma wersja angielska. Tym samym odliczeniu od podatku należnego w Polsce podlega również równowartość podatku cypryjskiego, który byłby należny na Cyprze, gdyby nie zastosowane zwolnienia. Umowa nie wymaga bowiem, aby odliczenie od polskiego podatku uzależnione było od rzeczywistej zapłaty podatku na terytorium Cypru.

Tak więc w razie otrzymania dywidendy od spółki cypryjskiej można pomniejszyć podatek dochodowy przypadający do zapłaty w Polsce o podatek, jaki może zostać zapłacony na Cyprze. W konsekwencji polski podatnik uzyskujący dywidendę wypłacaną przez spółkę cypryjską ma prawo do odliczenia od podatku należnego w Polsce 10 proc. wartości dywidend brutto niezależnie od tego, że podatek od tych dywidend nie został faktycznie zapłacony na Cyprze.

Dla polskich podatników taka interpretacja umowy jest bardzo korzystna i powszechnie wykorzystywana w celu optymalizacji rozliczeń podatkowych. Przykład
Spółka cypryjska osiągnęła dochód podlegający opodatkowaniu na Cyprze w wysokości 100 000 euro.
Zapłaciła od niego 10 000 euro podatku dochodowego (10 proc.). Osoba fizyczna będąca polskim rezydentem podatkowym, która otrzyma dywidendę w wysokości 90 000 euro, będzie uprawniona do odliczenia kwoty równej 10 proc. jej wartości, a więc 9000 euro [(100 000 - 10 000) x 10 proc.].

W konsekwencji przychód z dywidend nie będzie w Polsce opodatkowany stawką 19 proc. Efektywna stawka podatkowa wyniesie zaledwie 9 proc. [(90 000 x 19 proc.) - (90 000 x 10 proc.)].
To korzystne rozwiązanie można zastosować zarówno gdy wspólnikami spółki cypryjskiej są osoby prawne, jak i osoby fizyczne. Ma to duże znaczenie z uwagi na to, że zwolnienie od opodatkowania przychodów uzyskanych z dywidend uregulowane w tzw. dyrektywie Parent-Subsidiary nie dotyczy dywidend otrzymywanych przez osoby fizyczne. Dodatkowo zaprezentowane rozwiązanie może być szczególnie opłacalne dla spółek, które nie spełniają warunków niezbędnych do zastosowania zwolnienia od opodatkowania przychodów z dywidendy.

Organy podatkowe zgodnie potwierdzają korzystne rozliczenie dywidend otrzymywanych przez polskich rezydentów od spółek cypryjskich (np. interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 11 grudnia 2008 r., IPPB4/415-17/08-2/MO, czy interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 17 października 2008 r., ILPB2/415-497/08-2/JK). Konsekwentnie twierdzą, że art. 24 ust. 3 umowy należy tłumaczyć w ten sposób, że podatek podlegający zapłaceniu w umawiającym się państwie obejmuje każdą kwotę, która byłaby płatna z tytułu podatku, gdyby nie jakiekolwiek ulgi, zwolnienia lub inne obniżki przyznane przez ustawodawstwo umawiającego się państwa. Tym samym polscy podatnicy mają prawo do odliczenia od podatku należnego w Polsce kwoty podatku w wysokości 10 proc. dywidend, który stanowiłby podatek do zapłacenia na Cyprze, gdyby nie zwolnienie tego rodzaju dochodów zgodnie z wewnętrznym prawem cypryjskim.

Również wypłata wynagrodzenia polskim rezydentom pełniącym funkcję dyrektora spółki cypryjskiej wiąże się z podatkowymi korzyściami. Zgodnie z art. 16 umowy wynagrodzenia dyrektorów i inne podobne należności, które osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie osiąga z tytułu członkostwa w radzie nadzorczej spółki mającej siedzibę w drugim umawiającym się państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim. Należy podkreślić, że angielskie brzmienie tego przepisu nie ogranicza dyrektorów wyłącznie do członków rady nadzorczej, ale do „rady dyrektorów" (board of directors). Jak się zatem powszechnie przyjmuje, chodzi tutaj o każdy organ spółki, który zgodnie z prawem krajowym jest uprawniony do zarządzania spółką.
Literalne brzmienie art. 24 ust. 1 lit. a umowy wskazuje, że dochody, które mogą być opodatkowane na Cyprze, są zwolnione z opodatkowania w Polsce. Bez względu na to, czy zostały one rzeczywiście opodatkowane na Cyprze.
Tzw. opłata dyrektorów (director’s fee) wypłacana na rzecz nierezydentów cypryjskich nie podlega opodatkowaniu na Cyprze. Jednocześnie zgodnie z art. 24 ust. 1 lit. a umowy taki dochód jest zwolniony z opodatkowania w Polsce. Podatnicy mają jedynie obowiązek wykazania go w zeznaniu rocznym w celu obliczenia tzw. efektywnej stopy procentowej, mającej zastosowanie do przychodów uzyskanych w Polsce (metoda wyłączenia z progresją; art. 27 ust. 8 ustawy o PIT)
.
Wewnętrzne regulacje prawa cypryjskiego oraz postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Cyprem i Polską pozwalają zatem na nieopodatkowany transfer wynagrodzenia dyrektora do osoby fizycznej będącej polskim rezydentem. Jeżeli osoba taka nie uzyskuje zarazem żadnych innych dochodów w Polsce, otrzymane wynagrodzenie będzie całkowicie neutralne podatkowo, co oznacza, że nie będzie powodowało żadnych obowiązków podatkowych ani na Cyprze, ani w Polsce.
Organy podatkowe potwierdzają, że dochody z tzw. opłat dyrektorów uzyskiwane przez osoby fizyczne będące polskimi rezydentami podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 16 umowy, tj. zarówno na Cyprze, jak i w Polsce. Jednocześnie w Polsce należy unikać podwójnego opodatkowania stosując określoną w art. 24 ust. 1 lit. a umowy w związku z art. 27 ust. 8 ustawy o PIT metodę wyłączenia z progresją. Skoro prawo cypryjskie w ogóle nie opodatkowuje tego rodzaju wypłat, natomiast w Polsce korzystają one z wyłączenia, to oprócz wpływu na efektywną stopę opodatkowania w Polsce otrzymanie przez dyrektora wynagrodzenia jest podatkowo neutralne (np. interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 19 grudnia 2008 r., IPPB2/415-1396/08-4/SP; pismo Ministerstwa Finansów z 12 września 2006 r., DD4/PB6/033-0700-mk/JG/06/SM6-3929; interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 17 października 2008 r., ILPB2/415-497/08-3/JK).

Anna Pęczyk-Tofel
jest doradcą podatkowym, aplikantką radcowską, współpracuje z Kancelarią Podatkową Jeschke Rentflejsz Dasiewicz

Marcin Stanisław Tofel
jest aplikantem radcowskim, doktorantem w Katedrze Prawa Handlowego WPiA UW, współpracuje z Kancelarią Prawniczą Salans