37 samorządowych propozycji do rządowego programu dla Śląska

Posiedzenie zespołu odbyło się w kancelarii premiera. Z woj. śląskiego uczestniczyli w nim marszałek regionu Wojciech Saługa i prezydent Zabrza Małgorzata Mańka-Szulik. Jak poinformowało PAP Centrum Informacyjne Rządu, w spotkaniu udział wzięli także przedstawiciele strony rządowej.

Międzyresortowy zespół ds. wzmocnienia potencjału przemysłowego Śląska premier Ewa Kopacz powołała 7 stycznia br. - m.in. w kontekście uzgadnianego wówczas porozumienia rządu ze związkami ws. restrukturyzacji górnictwa. Zespół ma w ciągu kwartału wypracować zręby wieloletniego programu zawierającego m.in. działania doraźne, ale przede wszystkim mającego systemowo zmieniać strukturę przemysłu w regionie.

Do prac zespołu zaproszono samorządowców, którzy 15 stycznia sformułowali pierwszy pakiet dwunastu propozycji do programu. W ostatnich tygodniach powstał znacznie szerszy zestaw propozycji. 35-stronicowy dokument zawiera m.in. diagnozę sytuacji społeczno-gospodarczej w woj. śląskim, propozycje instrumentów realizacji rządowego programu oraz zestaw potencjalnych źródeł finansowania.

Wśród samorządowych propozycji dotyczących infrastruktury i samorządów znalazły się m.in.: przekazanie wolnego majątku pogórniczego i infrastruktury kolejowej na rzecz zainteresowanych samorządów (wraz z ułatwiającymi to regulacjami i środkami) czy przekazanie dodatkowych środków na uzbrojenie terenów pod nowe inwestycje.

Część punktów w tej części dokumentu dotyczy: dodatkowych środków na likwidację szkód górniczych, przekazywania samorządom terenów państwowych, zmian prawnych dot. przekazywania gruntów, liberalizacji zasad wykupu nieruchomości przez użytkowników wieczystych oraz kompensat dla gmin górniczych tracących wpływy podatkowe.

Samorządowcy chcieliby też: zmniejszenia akcyzy i podatku VAT na węgiel, optymalizacji kosztów produkcji i dystrybucji węgla, rewitalizacji miast (w tym programu mikroinstalacji prosumenckich oraz preferencji dla inwestycji w obiektach zabytkowych), dodatkowego wsparcia kultury regionu, uregulowania kwestii mediów w nieruchomościach likwidowanych kopalń, dodatkowych środków na likwidację niskiej emisji i zrównoważony transport miejski, budżetowego wkładu własnego do szeregu planowanych projektów unijnych, funduszu na hibernację infrastruktury kopalnianej (zamiast likwidacji) oraz przyjęcia ustawy aglomeracyjnej dla regionu.

Samorządowcy sformułowali listę oczekiwanych inwestycji. To drogi: S1 Pyrzowice-Bielsko-Biała, A1 Częstochowa-Tuszyn, S69 (obejście Węgierskiej Górki), DTŚ z Katowic pod Jaworzno, N-S w Rudzie Śląskiej, nowy przebieg drogi nr 79 w Katowicach, Chorzowie i Bytomiu, obwodnica Poręby i Zawiercia na drodze nr 78, przebudowa drogi nr 921 m.in. w Knurowie i Beskidzka Droga Integracyjna Bielsko-Biała-Kraków, a także udostępnienie terenów przy autostradzie A1. Wśród przedsięwzięć kolejowych samorządowcy oczekują połączenia Katowic z lotniskiem w Pyrzowicach, modernizacji linii Kraków-Katowice i Będzin-Zebrzydowice, szybkiego połączenia z Katowic przez Bohumin do Ostrawy oraz rewitalizacji innych odcinków linii.

W części dotyczącej przedsiębiorczości i innowacyjności samorządowcy zaproponowali m.in. instrumenty dot. preferencyjnych pożyczek inwestycyjnych dla firm zatrudniających osoby odchodzące z górnictwa, czy wsparcie tworzenia alternatywnych miejsc pracy przez rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw (refundacje składek na ZUS, dopłaty, subsydia, dotacje itp.).

W tej części dokumentu postulowane są też: działania na rzecz kształcenia zgodnego z potrzebami rynku pracy, dodatkowe ulgi dla inwestorów wchodzących na teren stref ekonomicznych (miejscowe zwiększenie pomocy publicznej, premie rewitalizacyjne, bony zatrudnieniowe i inne), skrócenie terminów zwrotu VAT, porządkowanie baz danych o terenach inwestycyjnych, szersze wykorzystanie formuły PPP, wsparcie dla projektów ważnych dla rozwoju technologicznego (w tym rozwoju inteligentnych specjalizacji), skrócenie procesu uzyskiwania pozwoleń budowlanych i środowiskowych dla instytucji gospodarczych oraz system finansowania dla instytucji i organizacji sprzyjających perspektywicznym kierunkom technologicznym.

Proponowane działania społeczne to: budżetowe dofinansowanie projektów unijnych dot. rynku pracy, włączenia społecznego i ekonomii społecznej, wsparcie dla przekwalifikowań zawodowych dla zwalnianych pracowników, preferencyjne pożyczki dla byłych pracowników górnictwa i hutnictwa, wydłużenie okresu wypłaty zasiłków dla bezrobotnych w górnictwie, dodatkowe środki w Funduszu Pracy dla tej branży, możliwość występowania o środki Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji przy zwolnieniach powyżej 500 osób, dodatkowe środki dla pomocy społecznej pomagającej zwalnianym z górnictwa, promocja kształcenia zawodowego, działania związane z monitorowaniem rynku pracy oraz pomysły na włączenie do współpracy w tych kwestiach lokalnych przedsiębiorców, izb rzemieślniczych, organizacji pracodawców itp.

Samorządowcy zaproponowali również siedem projektów naukowych mających sprzyjać odwracaniu negatywnych trendów demograficznych w regionie.

Potencjalne środki finansowania programu to: budżet państwa, środki samorządów, środki prywatne i fundusze europejskie.