Brak perspektyw redukcji długu

Tylko przez pierwszych dziesięć miesięcy 2009 r. zadłużenie Skarbu Państwa wzrosło o 52 mld zł. W 2010 r. rząd powinien wykupić papiery za rekordowe 128,5 mld zł. Zobowiązania jeszcze wzrosną - budżet na przyszły rok przewiduje bowiem rekordowy deficyt 52,2 mld zł. Już teraz harmonogram spłat pożyczek i wykupu obligacji sięga 2055 r. Wiadomo, że przez dziesięć kolejnych lat wydawać będziemy na ten cel 20-70 mld zł rocznie.

Dilerzy podkreślają, że w takiej sytuacji kalendarz spłat będzie zarówno dla resortu finansów, jak i samych inwestorów coraz ważniejszy. Tym bardziej że większość ekonomistów nie wierzy w ograniczenie zobowiązań.

- Na perspektywę szybkiego oddłużenia nie ma co liczyć. Trzeba starać się zmniejszać wydatki publiczne i rozsądnie planować kolejne budżety. Największą szansą na zmniejszenie skali zadłużenia jest wysoki wzrost gospodarczy - mówi Wiesław Szczuka, doradca zarządu BRE Banku i były wiceminister finansów.

Rządowa strategia zarządzania długiem mówi przede wszystkim o ograniczeniu kosztów obsługi zadłużenia (przekraczają 30 mld zł rocznie). Trudno w niej znaleźć zapisy wskazujące, w jaki sposób może dojść do zmniejszenia zobowiązań Skarbu Państwa, sięgających już 640 mld zł.

Przedstawiciele resortu podkreślają, że skala emisji papierów skarbowych jest pochodną politycznych decyzji o kształcie budżetu. Potwierdzają jednak, że trudno oczekiwać, aby rząd spłacał masowo swoje zobowiązania. W większości przypadków dochodzi bowiem do tzw. rolowania, czyli zmian zapadających obligacji na nowo emitowane.

Ekonomiści konstatują ze smutkiem, że taka polityka prowadzi do większego obciążenia przyszłych pokoleń. - Rosnący dług oznacza, że pojawiają się nowe wydatki sztywne w przyszłości, co jeszcze bardziej wiąże ręce przyszłym ekipom. Najważniejsze jednak, przy jakim poziomie zadłużenia inwestorzy zaczną wątpić w możliwość jego spłaty. Testujemy te możliwości - mówi Stanisław Gomułka, główny ekonomista Business Centre Club i były wiceminister finansów. Dodaje, że duży przyrost zadłużenia w innych krajach doprowadzić może w przyszłości do wzrostu rentowności na światowych rynkach długu, co dotknie również Polski. - Jak dotąd koszty obsługi zadłużenia są relatywnie niskie, ale warto pamiętać, że w finansach publicznych procesy dzieją się często dość szybko - przestrzega Gomułka.

Spokojniejszy jest Wiesław Szczuka. - Wydawało się, że ciężko będzie spłacić piętrzące się zobowiązania wobec Klubu Paryskiego. Odpowiednio wcześniej udało się jednak uregulować spłatę, rolując ją na papiery o dłuższym terminie wykupu - przypomina.

PARKIET