Cięcia uzasadniają unieważnianie przetargów

Umowy na inwestycje, które wypadły z Programu Budowy Dróg Krajowych, nie muszą być zawierane.

W związku z koniecznością ograniczania wydatków budżetowych rząd odłożył budowę wielu wcześniej planowanych dróg. Tymczasem niektóre przetargi nie tylko już trwały, ale nawet zostały zakończone.

Tak było z zamówieniem na zarządzanie budową końca obwodnicy Radomia, która ma stanowić fragment drogi krajowej S7. Jeszcze we wrześniu 2010 r. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wybrała zwycięzcę przetargu – konsorcjum, na którego czele stała spółka Egis Poland. Nie zawarła z nim jednak umowy, a 22 lutego 2011 r. unieważniła postępowanie. Powołała się na uchwałę Rady Ministrów z 25 stycznia 2011 r. w sprawie ustalenia Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2011 – 2015. Inwestycja ta, wraz z wieloma innymi, została przeniesiona do załącznika 1a. Wymienia on budowy, które mogą się rozpocząć do 2013 r., ale tylko gdy znajdą się na nie dodatkowe środki (np. w wyniku oszczędności poczynionych w innych przetargach).

Interes publiczny

Unieważniając przetarg, GDDKiA powołała się na art. 93 ust. 1 pkt 6 prawa zamówień publicznych. Przepis ten mówi o wystąpieniu istotnej zmiany okoliczności powodującej, że „prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć“.

Konsorcjum nie zgodziło się z tą argumentacją. W piśmie do Krajowej Izby Odwoławczej przekonywało, że interes publiczny powinien być utożsamiany z potrzebami ogółu czy określonej społeczności. „Tak rozumianym interesem publicznym w niniejszej sprawie jest wybudowanie drogi krajowej S7. Realizacja tego zadania leży zarówno w interesie ogółu osób korzystających z dróg, jak i w interesie społeczności lokalnej miasta Radomia, dla której brak wskazanego odcinka drogi wiąże się ze zwiększeniem ruchu drogowego na drogach przebiegających przez miasto“ – tłumaczyli przedstawiciele niedoszłego wykonawcy.
Zwracali też uwagę, że zmiana polityki finansowej państwa nie powinna być powodem unieważniania rozpoczętych wcześniej przetargów. „Wykonawcy nigdy nie mogliby mieć pewności, czy zamawiający nie unieważni postępowania z uwagi chociażby na zmianę polityki rządu, będącą przykładowo wynikiem zmian układu sił politycznych“ – napisali w odwołaniu.

Spełniono przesłanki

Poszerzony ze względu na wagę problemu skład orzekający uznał, że GDDKiA miała prawo unieważnić przetarg. Jego zdaniem zostały spełnione wszystkie przesłanki wskazane w ustawie. Doszło do istotnej zmiany okoliczności, której zamawiający nie mógł przewidzieć.

– Decyzja o zmianie celów inwestycyjnych Ministerstwa Infrastruktury nie była podejmowana przez zamawiającego, który jedynie realizuje założenia przyjęte przez Radę Ministrów w uchwale, a te są dla zamawiającego wiążące – uzasadniła wyrok przewodnicząca Izabela Niedziałek-Bujak.

Wskazówka na przyszłość

KIO zgodziła się również, że realizacja inwestycji nie leży w interesie publicznym. – Izba uznała za logiczne i spójne stanowisko zamawiającego, który wskazywał na potrzebę szerszego spojrzenia na interes publiczny z uwzględnieniem sytuacji finansowej państwa i możliwości realizacji przedsięwzięć – stwierdziła w uzasadnieniu wyroku.

Sam fakt, że w przetargu tym wyłoniono już wykonawcę, nie miał żadnego znaczenia dla sprawy. Przepis mówi nie tylko o sytuacji, gdy prowadzenie przetargu nie leży w interesie publicznym, ale także gdy odnosi się to do wykonania zamówienia.

Orzeczenie to ma znaczenie dla innych przetargów drogowych, sukcesywnie unieważnianych przez GDDKiA. Chociaż oczywiście inne składy orzekające nie są nim związane, to bez wątpienia wezmą je pod uwagę, oceniając słuszność kolejnych odwołań.

SŁAWOMIR WIKARIAK