28.10. Warszawa - CIR informuje:
Rząd będzie kontynuował rozpoczęte wczoraj posiedzenie. Zajmie się m.in. założeniami do projektu nowego prawa o szkolnictwie wyższym. Zmiany stanowią drugi etap reformy nauki i szkolnictwa wyższego i dotyczą nowego modelu finansowania uczelni, uproszczenia kariery naukowej oraz ograniczają patologie w studiowaniu. Ważną zmianą jest likwidacja dodatkowych opłat, które od wielu lat uderzają studentów po kieszeni oraz wprowadzenie umów cywilno - prawnych pomiędzy studentem a uczelnią.
Najwięcej pieniędzy otrzymają najlepsze uczelnie
Finansowanie uczelni ma być oparte na efektach pracy naukowej. Najwięcej pieniędzy otrzymają najlepsi, a coraz większa część środków będzie rozdzielana w drodze konkursów.
Powstanie fundusz finansowania szkół wyższych
Z funduszu będą finansowane m.in. wydziały uczelni, które uzyskają status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego (KNOW) lub wyróżniającą ocenę Polskiej Komisji Akredytacyjnej. W 2011 r. w drodze konkursów zostaną wyłonione 4 KNOW-y, które przez 5 lat będą otrzymywać dodatkowo ponad 10 mln zł. Status KNOW będzie dawał pierwszeństwo w ubieganiu się o środki budżetowe i unijne na finansowanie inwestycji i aparatury badawczej. KNOW będzie mógł być przyznany zarówno wydziałom szkół publicznych, jak i niepublicznych.
Większa autonomia szkół wyższych
Uczelnie, które nadają habilitacje, będą mogły samodzielnie otwierać nowe kierunki studiów. Szkoły wyższe będą mogły także łatwiej gospodarować swoim majątkiem. Zwiększyć się ma ponadto powiązanie uczelni z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Przewidziano w tym celu możliwość wspólnego kształcenia z pracodawcą i na jego zamówienie.
Prostsza kariera naukowa
Przewidziano przejrzyste procedury konkursowe na stanowiska w uczelniach i większe otwarcie na badaczy z zagranicy. Zmienią się także zasady uzyskiwania stopnia doktora i przeprowadzania procedury habilitacyjnej. Procedura nadawania stopnia doktora habilitowanego skróci się z 11 do ok. 6 miesięcy. Zmienią się również zasady nadawania tytułu profesora.
Większa przejrzystość na uczelniach
Wyeliminowana zostanie możliwość zatrudniania pracowników naukowych na kilku uczelniach. Będą mogli pracować maksymalnie na dwóch etatach. Zakazana będzie podległość służbowa, która mogłaby powodować stronnicze decyzje i nieobiektywne oceny naukowe. Chodzi o wyeliminowanie nepotyzmu w uczelniach i instytucjach związanych ze szkolnictwem wyższym.
Bezpłatny drugi kierunek studiów dla najzdolniejszych studentów
Każdy student uczelni państwowej otrzyma pulę punktów, która zapewni mu darmowe studia na jednym kierunku. Po wyczerpaniu punktów, jego kolejne studia będą płatne. Na dwóch darmowych kierunkach jednocześnie będą mogli studiować jedynie najlepsi studenci. Będzie to ok. 10 proc. studentów z danego kierunku, czyli tylu co obecnie. Studiowanie na dwóch kierunkach, przez osoby nie zawsze do tego przygotowane, blokuje miejsce dla innych, którzy są zmuszeni uczyć się na studiach płatnych. Limit punktów nie obejmie studentów studiów międzywydziałowych.
Zmiany polegają na ograniczeniu studiowania na koszt podatników nawet na kilkunastu kierunkach na raz przez jedną osobę przy jednoczesnym pobieraniu stypendiów (np. jeden ze studentów uniwersytetu w północno - wschodniej Polsce studiował na... 14 kierunkach, pobierając tyle samo stypendiów). Takie patologie blokują miejsca na uczelniach najzdolniejszym studentom.
Większa pomoc dla studentów
Zmienią się zasady przyznawania pomocy materialnej studentom i doktorantom. Na pomoc materialną trafi 75 proc. wszystkich środków. Podniesione mają być także progi dochodowe związane ze stypendium socjalnym.
Katalog bezpłatnych usług dla studentów
Po raz pierwszy jasno wskazano w ustawie bezpłatne usługi dla studentów uczelni publicznych i niepublicznych. Dzięki temu zlikwidowane zostaną dodatkowe opłaty, które uderzają studentów po kieszeni. Chodzi o opłaty za:
- rejestrację na kolejny semestr/ rok studiów;
- egzaminy;
- egzaminy poprawkowe;
- egzamin komisyjny;
- egzamin dyplomowy;
- złożenie i ocena pracy dyplomowej;
- wydanie suplementu do dyplomu.
Wprowadzenie umów student - uczelnia
Rząd chce również wprowadzić umowy cywilno - prawne pomiędzy uczelnią a studentami stacjonarnymi. Dzięki umowie student będzie miał instrument cywilno - prawny do tego, by egzekwować od uczelni wywiązywanie się z jej obowiązków.
Wcześniej rząd przyjął pakiet pięciu ustaw reformujących naukę o: zasadach finansowania nauki, Polskiej Akademii Nauk, Instytutach Badawczych, Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz Narodowym Centrum Nauki. Reforma wprowadza model, w którym kwoty przeznaczane na badania będą sukcesywnie wzrastać, a sposób wydawania pieniędzy będzie uzależniony od osiągnięć badawczych. Dotychczasowe jednostki badawczo-rozwojowe zostaną przekształcone w instytuty badawcze, podlegające ścisłym zasadom kontroli oraz systematycznemu audytowi. Podstawowym zadaniem instytutów będzie realizowanie badań i prac rozwojowych na potrzeby gospodarki oraz transfer technologii. Ponadto wprowadzone zostaną przejrzyste zasady przyznawania pieniędzy w drodze konkursów na tzw. badania podstawowe. Narodowe Centrum Nauki będzie zobowiązane do przeznaczania minimum 15 proc. wszystkich grantów na badania początkujących naukowców. Teraz pakietem powyższych ustaw zajmuje się parlament.
Więcej informacji udziela rzecznik Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Bartosz Loba, tel. kom.: 693 220 713, mail: Bartosz.Loba@mnisw.gov.pl
UWAGA: Komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść. (PAP)
kom/ ral/