Część odsetkowa raty leasingowej zawsze jest bezpośrednim kosztem

- Firma prowadzi księgi rachunkowe. Zawarła umowę leasingu finansowego maszyny produkcyjnej. Maszyna ta wymaga jeszcze montażu, stąd nie jest wprowadzona do ewidencji środków trwałych. Musimy jednak zapłacić ratę leasingową. Czy część odsetkowa tej raty powinna zwiększać wartość początkową maszyny? - pyta czytelnik DF.

Zgodnie z art. 17f ust. 1 ustawy o CIT (art. 23f ust. 1 ustawy o PIT)
do kosztów uzyskania przychodów korzystającego nie zalicza się opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1 ustawy o CIT (23b ust. 1 ustawy o PIT), w części stanowiącej spłatę wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

1) umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony,

2) suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny VAT, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych,

3) umowa zawiera postanowienie, że odpisów amortyzacyjnych w podstawowym jej okresie dokonuje korzystający.

Zatem w leasingu finansowym opłaty niestanowiące spłaty wartości początkowej środków trwałych (w tym raty odsetkowe) są kosztami uzyskania przychodu korzystającego (leasingobiorcy).

W świetle art. 16g ust. 3 ustawy o CIT (art. 22g ust. 3 ustawy o PIT) za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, m.in. o odsetki. W związku jednak z tym że ustawodawca w art. 17f ust. 1 ustawy o CIT (art. 23f ust. 1 ustawy o PIT) postanowił, że w przypadku leasingu finansowego korzystający zalicza bezpośrednio do kosztów część odsetkową rat leasingu, to nie można o tę część podwyższać wartości początkowej przedmiotu leasingu.

Nie należy jednak mylić części odsetkowej rat leasingu z odsetkami od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów) (art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT, art. 23 ust. 1 pkt 32 ustawy o PIT). Rata odsetkowa nie jest odsetkami od zobowiązań, ale sama jest zobowiązaniem z tytułu leasingu.

W związku z tym powinna być zaliczana do kosztów podatkowych na dzień ujęcia w księgach faktury za miesięczną ratę odsetkową. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT (art. 22 ust. 5c ustawy o PIT) koszty uzyskania przychodów, inne niż bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Na podstawie natomiast art. 15 ust. 4e ustawy o CIT (art. 22 ust. 5d ustawy o PIT) za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w razie braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Jednak gdy finansujący nalicza raty odsetkowe jednorazowo za cały okres i wykazuje na fakturze, to ponieważ ich koszty przekraczają rok podatkowy, należy zaliczać je do kosztów podatkowych proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą (art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, art. 22 ust. 5c ustawy o PIT).

Krzysztof Rustecki
Rzeczpospolita