Czy można wyjechać do rodziny na święta? Nikt nic nie wie

Z wypowiedzi członków rządu słyszymy, żeby na święta zostać w domu i zrezygnować z wyjazdów i licznych rodzinnych spotkań.

Ale z drugiej strony, ograniczenia w przemieszczaniu się obowiązują tylko do soboty 11 kwietnia. Teoretycznie nic więc nie stoi na przeszkodzie, by w niedzielę rano wyruszyć do rodziny na uroczyste wielkanocne śniadanie.

Polacy jednak zastanawiają się, czy jeśli wyjadą wcześniej, to nie będą musieli zapłacić mandatu. W końcu tych funkcjonariusze wystawiają tysiące, a w mediach co chwilę słyszymy o karze za wymianę opon, przejażdżkę na rowerze nad rzeką albo wyjście z żoną na spacer w zbyt małych odstępach.

Zapytaliśmy więc policję, czy podróżujący na święta muszą liczyć się z kontrolami drogówki i ewentualnym mandatem. Odpowiedź może zaskakiwać.

Najpierw usłyszeliśmy, że to nie policja jest odpowiedzialna za tworzenie prawa, więc najlepiej zwrócić się z takim pytaniem do... Głównego Inspektora Sanitarnego.

Dopiero gdy dopytywaliśmy, okazało się, że w służbach nie znają odpowiedzi na to pytanie.

- Każda sprawa oceniana jest indywidualnie, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności - powiedział nam insp. Mariusz Ciarka, rzecznik prasowy Komendy Głównej Policji.

- Nie da się więc odpowiedzieć jednoznacznie "tak" lub "nie" - podkreślił, zaznaczając, że najlepiej z decyzjami wstrzymać się do czwartku. Wtedy bowiem rząd ma ogłosić kolejne decyzje dotyczące ograniczeń w przemieszczaniu się. Również tych świątecznych.

Rzeczywiście, rząd zapowiedział już, że w czwartek głos w tej sprawie zabiorą premier Morawiecki oraz minister Szumowski. Poinformował o tym wiceminister Waldemar Kraska. Trzeba bowiem podjąć decyzje, co z zakazami, które przecież wygasają właśnie w czasie świąt.

- Reguły bezpieczeństwa poluźnimy, gdy będziemy mieć pewność, że nie będzie zagrożenia dla życia i zdrowia Polaków. Wszystko jest w naszych rękach, musimy pozostać w domach. Przed nami 2-3 bardzo trudne tygodnie - powiedział w rozmowie z Polskim Radiem 24 wiceminister Kraska.

O zdanie zapytaliśmy również Rzecznika Praw Obywatelskich. Tego samego, który niedawno wydał przecież opinię w kontekście noszenia rękawiczek poza domem czy zakazu wstępu do lasów.

"Na chwilę obecną Biuro RPO nie przygotowuje stanowiska w sprawie wyjazdów Polaków na święta. Urząd nie rozstrzyga o zasadności przemieszczania się konkretnych osób - każda sytuacja jest inna" - poinformowała nas Dagmara Derda z Zespołu Kontaktów z Mediami i Komunikacji Społecznej w Biurze RPO.

Wskazuje, że w rozporządzeniu ministra zdrowia wprowadzony jest zakaz przemieszczania się.

"Wyjątki są wymienione w rozporządzeniu: praca, zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego, w tym uzyskania opieki zdrowotnej lub psychologicznej, zakupy, wolontariat oraz sprawowanie kultu religijnego. Pytanie więc czy wyjazd na święta spełnia którąkolwiek z tych przesłanek" - zastanawia się Derda.

Na pewno inaczej będzie traktowany wyjazd do starszych, schorowanych rodziców, a inaczej wizyta u dalszej rodziny tylko w celach towarzyskich. Nie wiadomo jednak, w jaki sposób służby miałyby to weryfikować.

Przedstawicielka Biura Rzecznika Praw Obywatelskich podkreśliła jednocześnie, że jeśli ktoś nie zgadza się z mandatem, to może odmówić jego przyjęcia. Jeśli mimo wszystko go przyjmie, to przysługuje mu prawo do uchylenia mandatu przez sąd. Trzeba tylko złożyć odpowiedni wniosek w ciągu 7 dni od przyjęcia mandatu.

Poprosiliśmy o komentarz również Mikołaja Chałasa, adwokata w kancelarii prawnej Chałas i Wspólnicy. Oczywiście analizował on dla nas stan prawny na 8 kwietnia, a więc jeszcze przed czwartkowymi decyzjami rządu.

Ekspert wskazuje, że w rozporządzeniu są tylko cztery wyjątki od zakazu przemieszczania się. Praca, niezbędne potrzeby życiowe, walka z koronawirusem oraz uczestnictwo w obrzędach religijnych.

- Ciężko jest uznać wyjazd do rodziny celem wspólnego spędzenia świąt jako którykolwiek z wyjątków przewidzianych przez ustawodawcę - twierdzi ekspert. - Nie można deprecjonować wartości, czy też potrzeby spotkań rodzinnych, lecz mając na uwadze trwającą epidemię i posiadaną wiedzę o sposobach rozprzestrzeniania się wirusa, kierowani z jednej strony troską o najbliższych, a z drugiej zapisami ustawy, w te święta powinniśmy wyjątkowo pozostać w domach.

Jak dodał, osoby łamiące zakaz przemieszczania muszą się liczyć z kontrolami drogowymi.

- W razie kontroli prowadzonych na drogach przez policję, osoba podróżująca będzie musiała wykazać, iż przemieszcza się w celu niezbędnym, wyraźnie określonym przez ustawę. Oczywiście każdy przypadek należy badać oddzielnie - mówi Mikołaj Chałas.

Ekspert podkreśla, że za złamanie zakazu grożą kary finansowe. Oprócz rozporządzenia jest jeszcze ustawa z 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Na jej podstawie również można zostać ukaranym.

- Za złamanie zakazu lub restrykcji związanych z przemieszczaniem się grozi kara pieniężna w wysokości od 5000 do 30000 zł - mówi Chałas.

Wniosek? Należy unikać wyjazdów, jeżeli nie są one konieczne. I to niezależnie od tego, co w czwartek ogłoszą przedstawiciele rządu.

Ograniczenie kontaktów to najlepsza metoda, by zatrzymać rozprzestrzenianie się wirusa. Szczególnie w dbałości o zdrowie i życie osób starszych, które są najbardziej narażone na ostry przebieg choroby.

Zapisz się na nasz specjalny newsletter o koronawirusie

Obejrzyj i dowiedz się, jak chronić się przed koronawirusem