Dlaczego decydują się na pracę w hospicjum?

Nie podadzą leku i nie zdiagnozują choroby, ale upieką ciasto, przeczytają książkę lub w milczeniu i bez pośpiechu posiedzą przy łóżku. Bez nich hospicjum nie byłoby tak podobne do domu, a tak różne od większości szpitali. Wolontariusze. To dzięki nim o wiele łatwiej o uśmiech w miejscu, w którym kończy się życie.

Aby hospicjom nie zabrakło wolontariuszy, już po raz szósty Fundacja Hospicyjna organizuje kampanię społeczną „Hospicjum to też Życie”. Jej celem jest pokazanie Polakom, czym są hospicja, komu i w jaki sposób pomagają, ale też - jak każdy z nas może pomóc im i ich podopiecznym.

W roku 2009 szczególny akcent położony jest na zachęcenie do wolontariatu hospicyjnego osób, które mają już za sobą okres pracy zawodowej. Z doświadczeń hospicjów wynika bowiem, że osoby w wieku emerytalnym mają bardzo dużo do zaoferowania hospicjom. Co więcej, praca na rzecz innych może być dla nich cennym uzupełnieniem luki powstałej po przejściu na emeryturę, usamodzielnieniu się dzieci lub śmierci bliskiej osoby. Dla hospicjów wolontariusz w dojrzałym wieku to wolontariusz, który angażuje się na dłużej, posiada cenne doświadczenie zawodowe i życiowe, a także ma sporo wolnego czasu.

Jak wykazują badania przeprowadzone w tym roku przez Fundację Hospicyjną i PBS DGA na reprezentatywnej grupie 1072 dorosłych Polaków, spora część z nas nie angażuje się w wolontariat hospicyjny, ponieważ:

• nikt nam tego nie zaproponował (20 proc. odpowiedzi),
• nie jesteśmy w stanie przebywać w towarzystwie osób umierających (18 proc.),
• nie posiadamy umiejętności przydatnych w hospicjum (17 proc.).

Zwłaszcza takim osobom chcemy powiedzieć, że:

• gorąco je zapraszamy do pracy w hospicjum i zapewniamy, że wolontariat to nie tylko pomoc potrzebującym, ale też wielka satysfakcja dla udzielających pomocy.
• wolontariat hospicyjny to nie tylko praca przy chorym, ale też pomoc w biurze, ogrodzie, transporcie sprzętu medycznego i rodzin chorych, organizowaniu akcji charytatywnych. Poza tym do bezpośredniego kontaktu z chorymi i ich bliskimi wolontariusze dochodzą stopniowo, zwykle dopiero w trakcie kilkumiesięcznego kursu medycznego, po szkoleniu z psychologiem i wielu rozmowach z pracownikami hospicjum i bardziej doświadczonymi wolontariuszami.
• prawie każdy z nas posiada umiejętności, które przydadzą się w hospicjum. Większość hospicjów potrzebuje pomocy kierowców, ogrodników, malarzy, pracowników biurowych, prawników, osób pracujących z młodymi wolontariuszami lub specjalizujących się w pozyskiwaniu finansów dla hospicjum itp. Oczywiście, bardzo cenni są dla hospicjów wolontariusze z doświadczeniem medycznym, ale brak takiego doświadczenia w żadnym stopniu nie przeszkadza w tym, żeby pomagać hospicjum i osobom chorym.

Co Polacy wiedzą i myślą o hospicjach?

Na przełomie czerwca i lipca 2009 r. firma badawcza PBS DGA przeprowadziła na reprezentatywnej grupie 1072 dorosłych Polaków badania wolontariatu hospicyjnego. Badania te zostały zlecone przez Fundację Hospicyjną w ramach finansowanego przez Fundację PZU trzyletniego programu rozwoju wolontariatu hospicyjnego „Lubię pomagać”. Poniżej przedstawiamy skrócone wyniki tych badań:

• Dla 51 proc. Polaków hospicja to umieralnie (62 proc. w grupie wiekowej 60+) -
• 91 proc. Polaków zgadza się z tym, że hospicjum to też życie
• 52 proc. z nas wie, że opieka hospicyjna jest dla pacjentów bezpłatna
• 71 proc. Polaków uważa, że celem pracy zespołów hospicyjnych powinno być przywrócenie chorych do zdrowia
• 96 proc. Polaków oczekuje od hospicjów, że będą dbały nie tylko o komfort fizyczny, ale także psychiczny i duchowy pacjentów
• 22 proc. naszych rodaków nie chciałoby w swoim bliskim sąsiedztwie hospicjum
• 36 proc. dorosłych Polaków nie wie, czy w ich mieście lub gminie funkcjonuje hospicjum
• 46 proc. z nas deklaruje, że gdybyśmy mieli czas, a w naszej miejscowości działoby hospicjum, to moglibyśmy zostać jego wolontariuszami (52 proc. kobiet, 38 proc. mężczyzn, 32 proc. osób w wieku 60+, 40 proc. emerytów i rencistów)
• według 27 proc. Polaków pod opiekę hospicjów swoich bliskich oddają osoby, które niewystarczająco mocno kochają tych bliskich (34 proc. osób w wieku 59+, 33 proc. osób z wykształceniem podstawowym, 34 proc. mieszkańców wsi)
• 85 proc. Polaków uważa, że wolontariuszami hospicyjnymi mogą być jedynie osoby bardzo odporne psychicznie
• 44 proc. Polaków wolontariat hospicyjny widzi głównie jako zajęcie dla osób młodych (53 proc. emerytów i rencistów, 55 proc. osób w wieku powyżej 59 lat)
• 70 proc. Polaków zgadza się z tym, że po odpowiednim przeszkoleniu i starannej selekcji wolontariuszami hospicyjnymi mogą być także w ramach resocjalizacji więźniowie
• 32 proc. Polaków myśli, że wolontariuszami hospicyjnymi mogą być jedynie osoby z wykształceniem medycznym lub pielęgniarskim (43 proc. osób w wieku powyżej 59 lat)
• 81 proc. Polaków uważa, że do wolontariatu hospicyjnego nadają się jedynie osoby o wiele bardziej szlachetne, a zarazem odporne psychicznie niż ogół społeczeństwa,
• 14 proc. dorosłych Polaków ma lub miało swoich bliskich pod opieką hospicjum,
• 36 proc. Polaków zna hasło „Hospicjum to też Życie”.

Co robią wolontariusze hospicyjni?

Wolontariuszem hospicyjnym można być na dwa sposoby: opiekując się bezpośrednio pacjentem lub pomagając jemu, jego rodzinie, a także ośrodkowi hospicyjnemu bez bezpośredniego kontaktu z chorym.

Wolontariusz medyczny uzupełnia pracę lekarza, psychologa i pielęgniarki. Wśród wykonywanych przez niego czynności są: rozmowa z pacjentem, czytanie mu książek i gazet, pomoc przy pielęgnacji, sprzątanie mieszkania pacjenta lub hospicjum, pomoc pacjentowi w zakupach i załatwianiu drobnych spraw domowych. Przede wszystkim, wolontariusz medyczny towarzyszy choremu. Aby zostać wolontariuszem medycznym, należy być pełnoletnim i przejść kilkumiesięczny kurs prowadzony przez doświadczonych członków zespołu hospicyjnego.

Natomiast wolontariuszem akcyjnym, czyli pomagającym w codziennym funkcjonowaniu hospicjum, może zostać praktycznie każdy – niezależnie od wieku, wykształcenia czy doświadczenia zawodowego. Wolontariusze akcyjni organizują akcje charytatywne i edukacyjne, pozyskują sponsorów i darczyńców, opiekują się sprzętem komputerowym, prowadzą strony internetowe placówek, pomagają w pracach administracyjnych i porządkowych, doglądają ogrodu, organizują święta dla pacjentów i na wiele innych sposobów sprawiają, że w hospicjum często gości radość i uśmiech. Ponadto, wykorzystując swoje specyficzne umiejętności, wolontariusze pomagają hospicjom jako lekarze, ogrodnicy, pielęgniarki, stolarze, prawnicy, muzycy, tłumacze, kierowcy, malarze itp.

Aby zostać wolontariuszem hospicyjnym należy zgłosić się do najbliższego hospicjum. Listę wszystkich hospicjów w Polsce znaleźć można na portalu www.hospicja.pl, a listę hospicjów prowadzących centra wolontariatu – na wortalu wolontariatu hospicyjnego pod adresem www.wolontariat.hospicja.pl. Poza listą przyhospicyjnych centrów wolontariatu, wortal ten na bieżąco informuje o działalności wolontariuszy hospicyjnych i organizowanych dla nich szkoleniach.