Duma skarbu pod młotek

GPW w Europie Środkowej i Wschodniej jest liderem w kategorii obrotów akcjami oraz kapitalizacji. To znacznie podnosi jej cenę w planowanej przez Skarb Państwa sprzedaży spółki.

Dane Federacji Europejskich Giełd Papierów Wartościowych podsumowujące pierwszą połowę bieżącego roku potwierdzają czołową pozycję warszawskiego parkietu w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Kapitalizacja spółek krajowych na GPW na koniec czerwca 2009 r. wynosiła 66 mld euro, natomiast wartość obrotów w analizowanym okresie - między styczniem a czerwcem tego roku - wyniosła 16,7 mld euro.

Drugą pod względem wartości kapitalizacji oraz obrotów na rynku akcji giełdą w regionie jest Wiener Boerse. Na koniec czerwca bieżącego roku, w porównaniu do maja, kapitalizacja GPW wzrosła o 3,2 proc. (przy praktycznie stałym kursie EUR/PLN). W tym samym czasie wartość spółek krajowych w Wiedniu zmalała o 1,6 proc.

Z perspektywy wartości obrotów na rynku akcji, wiodąca pozycja warszawskiej giełdy w odniesieniu do jej austriackiego konkurenta utrzymywała się przez większą część analizowanego okresu, czyli cztery pełne miesiące. Wartość obrotów w pierwszych sześciu miesiącach była wyższa na GPW o 700 mln euro.

GPW lepiej od Wiener Boerse radzi sobie w czasach kryzysu finansowego, a to powód do zadowolenia nie tylko zarządu giełdy i właściciela, lecz również spółek notowanych na warszawskim parkiecie. Porównując obroty akcjami w pierwszym półroczu 2009 r. z analogicznym okresem 2008 r. można zauważyć, że na GPW obroty spadły o 35 proc., podczas gdy na giełdzie wiedeńskiej o 60 proc.

Silna pozycja GPW w Europie jest również widoczna na rynku ofert pierwotnych. Według raportu IPO Watch Europe przygotowanego przez firmę PricewaterhouseCoopers, w pierwszej połowie bieżącego roku GPW wyprzedziła pod względem ilości debiutów wszystkie giełdy europejskie - 13 debiutów spółek na parkiecie. Pod względem wartości ofert, warszawska giełda zajęła drugą pozycję po London Stock Exchange. W kontekście tego raportu, GPW wypada wyjątkowo korzystnie w odniesieniu do swojego głównego konkurenta w Europie, giełdy wiedeńskiej, na której w 2009 r. nie pojawiła się jeszcze żadna nowa spółka.

Sukces GPW nie wziął się znikąd. I nie był zaskoczeniem dla specjalistów zajmujących się światowymi giełdami. Podobne sukcesy GPW odnosiła również w ubiegłym roku. Według raportu IPO Watch Europe przygotowanego przez PricewaterhouseCoopers, GPW w Warszawie była najlepsza pod względem liczby nowych spółek, które pojawiły się na giełdach w IV kwartale 2008 r. Pod względem wartości IPO nasz parkiet uplasował się na drugim miejscu, ustępując jedynie LSE. Biorąc pod uwagę cały 2008 r., GPW zajęła drugie miejsce w Europie zarówno pod względem ilości, jak i wartości IPO. Warszawa wyprzedziła nie tylko wszystkie giełdy regionu, ale także takie rynki jak: NYSE-Euronext, OMX czy Deutsche Boerse. Mimo kryzysu na rynkach finansowych, GPW udało się umocnić jej pozycję na europejskiej arenie giełd.

W 2008 r. na rynkach prowadzonych przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie zadebiutowały w sumie 94 spółki - 33 na głównym rynku GPW oraz 61 na rynku alternatywnym NewConnect. Do notowań trafiły akcje 4 spółek zagranicznych, Atlas Estates Ltd, Belvedere oraz NWR z Czech na rynku głównym GPW oraz pierwsza spółka międzynarodowa, czeski Photon Energy, na NewConnect.

NASDAQ OMX, czyli pozagiełdowy, regulowany rynek akcji w Stanach Zjednoczonych (z filiami w Kanadzie i Japonii), zorganizowany i nadzorowany przez National Association of Securities Dealers - jako jeden z pierwszych kontrahentów znalazł się na liście zainteresowanych udziałami w GPW. Wbrew rozpowszechnionym opiniom, NASDAQ nie jest giełdą w ogólnym znaczeniu tego słowa, lecz raczej rozproszonym, elektronicznym systemem handlu akcjami. NASDAQ spełnia jednak podobną rolę co tradycyjna giełda – zapewnia minimalne bezpieczeństwo dokonywanych transakcji, przy jednoczesnym zapewnieniu ich szybkiej realizacji i anonimowości.

W spółce o nazwie GPW znajdzie się, jeżeli porozumieją się wszyscy kontrahenci, również największy konkurent NASDAQ, czyli NYSE - nowojorska giełda papierów wartościowych, druga co do wielkości giełda papierów wartościowych świata. Oraz należąca do niej największa w Europie platforma handlu giełdowego stworzona przez giełdy paryską, amsterdamską, brukselską, do których później dołączyła też giełda w Lizbonie.

Wśród zainteresowanych kupnem warszawskiego parkietu znalazła się Deutsche Boerse – spółka akcyjna (z siedzibą we Frankfurcie) zarządzająca Frankfurter Wertpapierbörse oraz elektroniczną platformą obsługi rynku kasowego XETRA i zatrudniająca ponad 3200 pracowników na całym świecie. Na liście jest również London Stock Exchange, giełda w Londynie, która jeszcze cztery lata temu sama była przejmowana przez większe giełdy świata. Chęć znalezienia się w spółce deklaruje również kapitał z krajów arabskich, który pytania w sprawie możliwości kupienia giełdy kierował do ministra skarbu państwa już ponad rok temu.

Giełda Papierów Wartościowych jest największą dumą Skarbu Państwa. Choć nie gwarantuje wpływów do budżetu, ponieważ zgodnie z ustawą akcjonariusze spółek, w których większościowy pakiet ma Skarb Państwa, nie mogą decydować o wypłacie dywidendy. Ale GPW może się okazać żyłą złota w momencie jej sprzedaży.

Zgodnie z deklaracjami MSP intencją rządu jest zakończenie pierwszego etapu prywatyzacji giełdy do końca tego roku. Pod młotek może pójść nawet do 73,82 proc. akcji GPW - samodzielnie lub w konsorcjum z inwestorem finansowym. MSP zastrzega możliwość sprzedaży inwestorowi branżowemu lub konsorcjum mniejszościowego pakietu akcji (poniżej 73,82 proc.). W wyniku takiej transakcji MSP zachowa udział w akcjonariacie GPW na poziomie 25 proc. plus jedna akcja. Zakończenie prywatyzacji jest planowane w perspektywie dwóch, maksymalnie trzech lat. Choć wiadomo, że obecny rząd będzie zmierzał do zasilenia budżetu środkami z tej transakcji jeszcze przed końcem swojej kadencji.

Paweł Pietkun
Gazeta Bankowa