Faktura z apteki na fundację lub DPS? Ministerstwo wyjaśnia, jak postępować

Czy apteka może wystawić fakturę na fundację, która finansuje zakup leków na receptę swojego podopiecznego? Czy przepisy, które weszły w życie 6 czerwca rzeczywiście coś w tej sytuacji zmieniły? Ministerstwo Zdrowia wyjaśnia zamieszanie i tłumaczy jak prawidłowo powinno wyglądać wystawianie faktur w aptekach.

Na fakturze dokumentującej transakcję w aptece nabywcą jest zawsze pacjent, natomiast podmiot może być wskazany jako płatnik.
Źródło zdjęć: © Wikimedia Commons CC0

Przepisy, które weszły w życie 6 czerwca wywołały duże zamieszanie w aptekach. Gruntownej przebudowie uległ art. 86a ustawy Prawo farmaceutyczne, który wprowadził wiele ograniczeń dotyczących tego komu i co może sprzedać apteka (czytaj więcej: WAŻNE: Komu i co apteka może sprzedać od 6 czerwca?). Zgodnie z jego nowym brzmieniem, prawa do bywania w aptekach leków na receptę nie posiadają podmioty nie prowadzące działalności leczniczej – np. Domy Pomocy Społecznej czy Fundacje. Jednocześnie ustawa wprowadziła kary pozbawienia wolności, za naruszenie nowych przepisów. Takie rozwiązanie spenalizowało praktyki do tej pory stosowane na rynku aptecznym i uznawane za poprawne.

– Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej DPS zapewnia podopiecznym leki refundowane. Dotychczas zamawiane były w aptece, faktura była wystawiana na powiat, a odbiorcą był Dom Pomocy Społecznej. Obecnie takiej faktury nie można wystawić. Podobnie sytuacja wygląda w fundacjach, hospicjach oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych – pisze posłanka Izabela Katarzyna Mrzygłocka w interpelacji do Ministra Zdrowia.

Parlamentarzystka domagała się od resortu zdrowia nowelizacji, która uwzględni prawo do zakupu leków i wystawiania faktur dla DPS, hospicjów, placówek opiekuńczo-wychowawczych, domów dziecka. W odpowiedzi ministerstwo stwierdziło jednak, że wymienione przez nią podmioty nigdy nie były uprawnione do nabywania leków w aptekach. Od 2002 roku w Prawie farmaceutycznym znajdują się przepisy wskazujące, że rolą apteki jest obrót detaliczny produktami leczniczymi w celu zaopatrywania osób fizycznych.

Zobacz także: Marihuana. Leczniczy narkotyk

Wyjątek stanowi instytucja zapotrzebowania, która pozwala zaopatrywać się w aptekach w leki podmiotom prowadzącym działalność leczniczą. Nie ma więc przepisów, które wskazywałyby na możliwość nabycia (przeniesienia prawa własności) produktów leczniczych w aptece ogólnodostępnej przez podmioty inne niż pacjent lub podmiot wykonujący działalność leczniczą (czytaj również: PILNE: Ważny komunikat Ministerstwa Zdrowia w sprawie aptek).

Nabywanie leków w imieniu pacjenta i faktura

Zdaniem Ministerstwa Zdrowia osobną kwestią jest nabywanie przez wspomniane podmioty produktów leczniczych w imieniu i na rzecz pacjenta lub refundacja post factum kosztów poniesionych przez pacjentów w związku z nabyciem produktów leczniczych w aptece.

– Ustawa – Prawo farmaceutyczne, zarówno przed jak i po 6 czerwca 2019 r., w żaden sposób nie ogranicza prawa tych podmiotów do prowadzenia określonej powyżej działalności. Przepis art. 86a u.p.f. oraz korespondujące z nim przepisy karne, nie dotyczą bowiem sytuacji, w której podmiot inny niż pacjent lub pomiot wykonujący działalność lecznicza finansuje nabycie produktów leczniczych przez podmiot uprawniony, nie stając się jednocześnie właścicielem nabywanych produktów leczniczych – czytamy w odpowiedzi resortu zdrowia.

Ministerstwo podkreśla, że transakcja, w której obok nabywcy/odbiorcy i sprzedającego występuje również podmiot trzeci (płatnik) może zostać udokumentowana przez wystawienie faktury VAT. Dopuszczalne i prawnie zabezpieczone jest dokumentowanie przy zastosowaniu faktury VAT dozwolonych przepisami ustawy – Prawo farmaceutyczne działań domów pomocy społecznej i innych organizacji/jednostek, których działalność polega na nabywaniu produktów leczniczych w imieniu i na rzecz pacjentów i/lub zwrot kosztów przeznaczonych na nabycie takich produktów poniesionych przez pacjentów.

W praktyce oznacza to, że jeśli DPS lub fundacja dokonuje zakupu produktów leczniczych w imieniu pacjenta, to na fakturze dokumentującej taką transakcję, nabywcą jest zawsze pacjent, natomiast podmiot może być wskazany jako płatnik.

Dotychczasowa praktyka była nieprawidłowa

– Wydaje się, że wątpliwości co do zakresu stosowania art. 86a u.p.f. powstałe po stronie osób działających z ramienia domów pomocy społecznej lub organizacji pożytku publicznego, wynikają ze stosowania nieprawidłowej praktyki w zakresie wystawiania faktur VAT – uważa ministerstwo.

Z informacji uzyskanych przez Ministra Zdrowia wynika, że częstą sytuacją było m.in. realizowanie recept imiennych wystawionych na podopiecznych tych placówek poprzez nabycie produktów leczniczych, a następnie udokumentowanie takiej transakcji na fakturze, na której jako nabywcę wskazywano dany podmiot (lub jednostkę samorządu terytorialnego w przypadku finansowania działalności np. domu dziecka przez tę jednostkę).

– Taka faktura nie dokumentuje faktycznego przebiegu transakcji. Jak wskazano bowiem powyżej, podmiot sprawujący opiekę nad pacjentem, inny niż podmiot wykonujący działalność leczniczą, a tym bardziej jednostka samorządu terytorialnego, nie jest uprawniona do nabycia we własnym imieniu produktu leczniczego w aptece ogólnodostępnej. Jest to szczególnie istotne w przypadku produktów leczniczych wydawanych wyłącznie na receptę i przepisanych na imiennej recepcie na konkretnego pacjenta. Niedopuszczalne jest bowiem zrealizowanie recepty w aptece ogólnodostępnej, którego skutkiem będzie przeniesienie prawa własności produktu leczniczego przepisanego na recepcie na podmiot inny niż wskazany na niej pacjent. Nabycie takiego produktu może oczywiście dokonać inna osoba działająca w imieniu i na rzecz pacjenta na podstawie stosownego umocowania, niemniej jednak przeniesienie prawa własności produktu leczniczego następuje wyłącznie na linii apteka ogólnodostępna – pacjent wskazany na recepcie – tłumaczy resort zdrowia (czytaj również: Faktura w aptece).

W ocenie Ministra Zdrowia problem ze stosowaniem przepisu art. 86a u.p.f. ma więc charakter pośredni, tj. de facto dotyczy nieprawidłowej praktyki stosowania przepisów dot. podatku od towarów i usług w zakresie dotyczącym wystawiania faktur VAT dokumentujących transakcje nabywania produktów leczniczych w imieniu i na rzecz pacjentów przez podmioty takie jak domy pomocy społecznej lub organizacje pożytku publicznego.

W piątek Senat przyjął bez poprawek nowelizację Prawa farmaceutycznego, która zmieniła przepisy, jakie weszły w życie 6 czerwca. Na jej mocy apteki mogą zbywać podmiotom innym niż pacjenci lub podmioty wykonujące działalność leczniczą, wszystkie produkty lecznicze dostępne bez recepty, z wyjątkiem tych zawierających substancje psychoaktywne (czytaj więcej: Przepisy poprawione. Apteki mogą wystawiać faktury podmiotom na leki OTCPrzepisy poprawione. Apteki mogą wystawiać faktury podmiotom na leki OTC).

Portal MGR.FARM jest częścią Grupy farmacja.net - wielokanałowej platformy komunikacji z farmaceutami i technikami farmaceutycznymi.”

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Najemcy z piekła rodem. To zrobili z mieszkaniem
Najemcy z piekła rodem. To zrobili z mieszkaniem
Nowy trend podbija wesela. Pary płacą za usługę 4 tys. złotych
Nowy trend podbija wesela. Pary płacą za usługę 4 tys. złotych
Skarbówka sprzedała tysiące aut pijanych kierowców. Tyle zarobiła
Skarbówka sprzedała tysiące aut pijanych kierowców. Tyle zarobiła
Podpisali umowy na fotowoltaikę. Zostali z niczym
Podpisali umowy na fotowoltaikę. Zostali z niczym
Nakaz rozbiórki mikrolokali w Krakowie. Deweloper walczy w sądzie
Nakaz rozbiórki mikrolokali w Krakowie. Deweloper walczy w sądzie
Złoty interes w aptekach. NFZ płaci fortunę
Złoty interes w aptekach. NFZ płaci fortunę
Rolnicy mają 5 godzin. Kontrowersyjne ograniczenia na Dolnym Śląsku
Rolnicy mają 5 godzin. Kontrowersyjne ograniczenia na Dolnym Śląsku
Zamówiła telefon za 500 zł, została oszukana. Oto co było w przesyłce
Zamówiła telefon za 500 zł, została oszukana. Oto co było w przesyłce
Zalewa nas kapusta z zagranicy. Niemcy zarobili ponad 16 mln zł
Zalewa nas kapusta z zagranicy. Niemcy zarobili ponad 16 mln zł
To koniec kultowego baru w Gdańsku. Działał prawie 30 lat
To koniec kultowego baru w Gdańsku. Działał prawie 30 lat
Przegrał ze skarbówką. Musi zapłacić podatek od emerytury po matce
Przegrał ze skarbówką. Musi zapłacić podatek od emerytury po matce
Chorwacja ma dość tłumów turystów. Wprowadza obowiązkowe rezerwacje
Chorwacja ma dość tłumów turystów. Wprowadza obowiązkowe rezerwacje