Ile zapłacimy w przyszłym roku

Wprowadza je znowelizowana ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wchodząca w życie 1 stycznia 2009 r.

Niewątpliwie podatników najbardziej ucieszy obniżka stawek PIT. Zamiast obecnej trzystopniowej skali podatkowej ze stawkami 19, 30 i 40 proc. wprowadzona zostanie dwustopniowa skala ze stawkami 18 i 32 proc.

W ustawie zapisano też wysoki próg przejścia między nimi. Oznacza to, że osoby, których roczne dochody nie przekroczą w przyszłym roku 85 tys. 528 zł, zapłacą 18-proc. PIT. Dopiero do dochodów przekraczających ten limit odnosić się będzie stawka 32-proc.

Z początkiem 2009 r. zmieniają się też zasady rozliczenia dochodu ze sprzedaży nieruchomości, co niewątpliwie może wprowadzić spore zamieszanie na tym rynku. Wynika to z faktu, że w przyszłym roku obowiązywać będą jednocześnie trzy reżimy prawne. Wszystko zależy od daty zakupu nieruchomości, czyli dnia podpisania aktu notarialnego. Inne zasady dotyczyć będą nieruchomości kupionych do końca 2006 r., inne nabytych w latach 2007 - 2008, a jeszcze inne - kupionych po 1 stycznia 2009 r.

Przypomnijmy, że od sprzedaży mieszkań nabytych przed końcem 2006 r. płaci się 10 proc. podatku od dochodu. Można skorzystać ze zwolnienia, jeżeli przeznaczy się przychód na cele mieszkaniowe.

Inne zasady dotyczyć będą mieszkań nabytych w latach 2007 - 2008. W tym przypadku przy ich sprzedaży płaci się 19-proc. PIT od dochodu (przychód - koszty). Jeśli jednak ktoś był zameldowany w zbywanym mieszkaniu co najmniej 12 miesięcy, może skorzystać z ulgi meldunkowej, dzięki czemu nie zapłaci podatku.

Z początkiem 2009 r. znika ulga meldunkowa, którą zastąpi inna preferencja. Wystarczy, że osoba sprzedająca dom lub mieszkanie przeznaczy w ciągu dwóch lat pieniądze z tej sprzedaży na własne cele mieszkaniowe. Ustawa o PIT przewiduje tu szereg możliwości, m.in. zakup domu lub mieszkania, gruntu pod budowę lub prawa użytkowania wieczystego. Można też nabyć spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub domu jednorodzinnego albo przeznaczyć środki ze sprzedaży na rozbudowę lub remont innego lokalu. Może to być nieruchomość zarówno w Polsce, jak i w innym kraju UE, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii.

Do rozliczenia dochodu ze sprzedaży nieruchomości nabytych po 1 stycznia 2009 r. służyć będzie zupełnie nowy druk - PIT-39.

Z kolei osoby spłacające kredyt mieszkaniowy będą mogły odliczyć odsetki od nowych pożyczek zaciągniętych na refinansowanie starych. Przypomnijmy, że z ulgi odsetkowej korzystają osoby, które w latach 2002 - 2006 zaciągnęły kredyt na własne potrzeby mieszkaniowe. Preferencja ta została co prawda uchylona w 2007 r., ale wiele osób może ją stosować na zasadzie praw nabytych jeszcze do końca 2027 r. Dotychczas osoba zaciągająca kredyt refinansowy traciła prawo do ulgi.

1 stycznia 2009 r. wchodzą także w życie przepisy, które rozszerzają krąg uprawnionych do odliczenia ulgi rodzinnej.

Dotychczas prawo do tej preferencji przysługiwało osobom, które w danym roku podatkowym wychowywały własne lub przysposobione dzieci.

Teraz do rodziców biologicznych i adopcyjnych dołączą opiekunowie prawni i rodzice zastępczy, którzy nie mieli dotychczas takiej możliwości.

Jednak nie wszyscy podatnicy ucieszą się z tych zmian. Sposób rozliczenia ulgi może bowiem się stać bardziej skomplikowany. Preferencja będzie przysługiwała tylko za czas, w którym podatnik wychowywał dziecko, sprawował opiekę lub pełnił funkcję opiekuna prawnego.

To oznacza, że osoby, których dziecko przyjdzie na świat w 2009 r., nie odliczą pełnej kwoty ulgi, ale proporcjonalną do liczby miesięcy. Jeśli zatem dziecko urodzi się na przykład w grudniu, rodzice odliczą tylko 1/12 rocznej kwoty.

Poza tym rodzice chcący skorzystać z ulgi muszą podać w zeznaniu podatkowym dane dziecka i jego PESEL.

Powinni także mieć świadomość, że w razie wątpliwości urząd skarbowy może ich wezwać do przedstawienia dodatkowych dokumentów, na przykład aktu urodzenia dziecka.

opinia

Aleksandra Kosonowska,
starszy konsultant w Accreo Taxand
Celem wprowadzenia zmian w ustawie było m.in. doprecyzowanie niektórych przepisów i wyjaśnienie wątpliwości. Okazuje się jednak, że nie wszystkie zmiany będą w pełni korzystne dla podatników, a w niektórych przypadkach trzeba będzie dopełnić więcej formalności. Rodzice np. będą musieli wykazać, że mają dzieci, poprzez wskazanie ich danych osobowych. Poza tym, jeśli dziecko urodzi się w trakcie 2009 r., to ulga nie będzie rozliczana w pełnej wysokości, lecz proporcjonalnie. To może się okazać nieadekwatne do wydatków poniesionych przez rodziców jeszcze przed urodzeniem dziecka. Podatnicy muszą też pamiętać, że w rozliczeniu dochodu ze sprzedaży nieruchomości nabytych w 2009 r. obowiązywać będzie nowy formularz, co komplikuje rozliczenie.

Monika Pogroszewska
Rzeczpospolita