Inflacja pogarsza nastroje przedsiębiorstw w I kw.; spodziewana poprawa w II kw. - koniunktura NBP

21.04. Warszawa (PAP) - Ankietowane przez NBP przedsiębiorstwa w I kwartale oceniają swoją sytuacje gorzej niż w poprzednim kwartale, ze względu na wzrosty cen surowców i materiałów, ale II kwartał w ocenie ankietowanych powinien być lepszy, o czym świadczą plany zwiększenia zatrudnienia - wynika z badań koniunktury przeprowadzonych przez NBP.

"W I kw. br. przedsiębiorstwa oceniły swoją sytuację ekonomiczną gorzej niż trzy miesiące wcześniej. Pogorszenie może mieć jednak charakter krótkotrwały. Respondenci spodziewają się bowiem poprawy swojej kondycji w II kw. br., przewidują też dalszy wzrost popytu i zamówień. O oczekiwanej poprawie koniunktury świadczy również wyraźny wzrost odsetka firm planujących zwiększyć zatrudnienie. Pogorszenie ocen sytuacji może być związane z obserwowanym i oczekiwanym wyraźnym wzrostem cen, zwłaszcza surowców i materiałów" - napisano w badaniu.

Poniżej wybrane fragmenty raportu z elementami prognoz:

SYTUACJA EKONOMICZNA

"W I kw. br. sytuacja w sektorze przedsiębiorstw uległa pogorszeniu, przy jednak zachowaniu wyraźnego optymizmu w odniesieniu do oczekiwań na II kw., co może sugerować krótkotrwały charakter spadku ocen bieżących. Wpływ na pogorszenie sytuacji mogły mieć zarówno rosnące dynamicznie ceny surowców, jak i utrzymująca się niepewność w odniesieniu do kierunku zmian koniunktury".

POPYT, ZAMÓWIENIA, PRODUKCJA

"Ankietowane przedsiębiorstwa bardziej optymistycznie niż przed kwartałem prognozują zarówno popyt, jak i wielkość zamówień na oferowane produkty i usługi, a problemy z popytem przestały być dominującą barierą rozwoju przedsiębiorstw. Sytuacja ta znajduje odzwierciedlenie także w rosnących prognozach produkcji. Obecnie wszystkie analizowane wskaźniki prognoz znajdują się powyżej swoich długookresowych średnich.

W ślad za prognozowanym wzrostem popytu, więcej przedsiębiorstw zamierza w najbliższym okresie zwiększać produkcję. Wskaźnik prognoz produkcji wzrósł w relacji kwartalnej o 4,2 pp. i znajduje się powyżej długookresowej średniej. Dynamiczny wzrost wskaźnika od połowy 2009 r., w połączeniu z rosnącym stopniem wykorzystania mocy produkcyjnych, może w najbliższym okresie skłaniać przedsiębiorstwa do podnoszenia cen własnych i/lub rozpoczęcia inwestycji w majątek wytwórczy".

KURS, EKSPORT

"W I kw. 2010 r. konkurencyjność cenowa i opłacalność polskiego eksportu utrzymała się na wysokim poziomie, szczególnie w przypadku sprzedaży zagranicznej rozliczanej w euro. Pomimo to od dwóch kwartałów maleje średni udział przychodów z eksportu w przychodach ogółem przedsiębiorstw, jak również maleje odsetek eksporterów w próbie. Dynamicznie rosnące wskaźniki nowych umów eksportowych oraz prognoz eksportu pozwalają jednak przypuszczać, że tendencja ta może w najbliższym czasie ulec zatrzymaniu.

Poziom aktualnie obserwowanych kursów walutowych jest relatywnie korzystny zarówno dla eksporterów, jak i importerów. Odsetek firm deklarujących kurs walutowy jako barierę rozwoju przedsiębiorstwa znajduje się na jednym z niższych historycznie poziomów i wynosi ok. 10 proc. Równocześnie, analiza jakościowa odpowiedzi otwartych wskazuje, że głównym problemem przedsiębiorstw związanych z kursem jest nie tyle sam poziom kursu wymiany, co jego silne wahania, które wprowadzają niepewność w działalność firmy oraz generują wysokie koszty operacji zabezpieczających.

Duże wahania na rynku walutowym, jak również niepewność co do perspektyw rozwoju gospodarki globalnej, a w tym gospodarek Unii Europejskiej mogą tłumaczyć spadek odsetka eksporterów w próbie (o 2,7 pp. kw/kw i 1,4 pp. r/r) do ok. 57 proc.

Równocześnie średni udział eksportu w przychodach ogółem ankietowanych przedsiębiorstw znajduje się na najniższym w historii badania poziomie (37 proc.) i od trzech kwartałów wykazuje tendencję spadkową (-0,8 pp. kw/kw i -1,7 pp. r/r). Dynamicznie rosnące wskaźniki umów eksportowych, nowych umów eksportowych oraz prognoz eksportu pozwalają jednak przypuszczać, że tendencja ta może w najbliższym czasie ulec zatrzymaniu. Wzrost wskaźnika umów eksportowych (o 1,6 pp. kw/kw i 5,8 pp. r/r) świadczy o tym, że liczba umów eksportowych obsługiwanych przez przedsiębiorstwa jest najwyższa co najmniej od roku. Rosnące wskaźniki nowych umów eksportowych (+3,5 pp. kw/kw i +3,7 pp. r/r) oraz prognoz eksportu (+2,8 pp. kw/kw i +1,1 pp. r/r) pozwalają natomiast oczekiwać, że wartość eksportu będzie w najbliższym czasie rosła".

ZATRUDNIENIE

"Prognozy zatrudnienia na II kw. 2011 r. wyraźnie poprawiły się. W próbie więcej jest przedsiębiorstw, które planują zwiększenie zatrudnienia niż firm przewidujących jego spadek. Zatrudniać planują głównie firmy w dobrej sytuacji, oczekujące wzrostu produkcji, planujące wzrost eksportu bądź rozszerzenie realizowanych inwestycji".

WYNAGRODZENIA

"Odsetek przedsiębiorstw zamierzających zwiększyć wynagrodzenia kształtuje się poniżej średniej dla lat 2005-2011. Wzrost płac obejmie nieco więcej przedsiębiorstw oraz większą część ogółu zatrudnionych niż w poprzednim kwartale (dane po korekcie sezonowej). Jednak średnia wysokość planowanych podwyżek wynagrodzeń będzie na nieco niższym poziomie niż w poprzednim kwartale.

Relacja pomiędzy wzrostem wynagrodzeń i wzrostem wydajności pracy nieco się pogorszyła w stosunku do poprzedniego kwartału. Wciąż więcej przedsiębiorstw deklaruje przewagę wzrostu wydajności nad wzrostem wynagrodzeń niż nienadążanie wydajności za płacami".

INWESTYCJE

"Aktywność inwestycyjna przedsiębiorstw w II kw. nadal będzie niska (poniżej długoletniej średniej).Jednocześnie jednak wysoką i nadal rosnącą aktywnością inwestycyjną wyróżnia się grupa największych przedsiębiorstw (gdzie wskaźnik nowych inwestycji firm zatrudniających więcej niż 2000 pracowników kształtuje się powyżej średniej).

Wiele firm w próbie, zwłaszcza w sektorze MSP, odkłada w czasie decyzję o przeprowadzeniu inwestycji w majątek trwały. Obawy inwestorów dotyczą głównie kształtowania się popytu na wyroby i usługi przedsiębiorstwa, w mniejszym zaś stopniu niestabilności sytuacji polityczno-gospodarczej w kraju, czy na świecie.

Pogarsza się sytuacja w budownictwie, gdzie planuje się coraz mniej nowych inwestycji i występują większe niż w innych grupach problemy z kontynuowaniem rozpoczętych przedsięwzięć".

KREDYTY

"Przedsiębiorstwa utrzymują niski popyt na kredyt. Nadal przeważają plany ograniczania zadłużenia bankowego. Jednocześnie rośnie odsetek zaakceptowanych wniosków kredytowych. Wzrost rynkowych stóp procentowych przełożył się na oczekiwania przedsiębiorstw na dalsze wzrosty oprocentowania kredytu w najbliższym kwartale".

CENY

"Dynamika cen oferowanych przez przedsiębiorstwa produktów i usług wyraźnie wzrośnie w II kw. 2011 r. Zmniejszył się natomiast zasięg podwyżek w porównaniu z rekordowym poprzednim kwartałem, który był okresem powszechnego wprowadzania nowych stawek VAT przez przedsiębiorstwa. Odsetek firm, które planują podniesienie cen pozostaje jednak nadal na wysokim poziomie. Głównym obszarem wzrostu cen w II kw. 2011 r. będzie handel.

Problem wysokich kosztów działalności, w tym cen surowców, materiałów i paliw, wysunął się w I kw. 2011 r. na pierwsze miejsce wśród barier rozwoju przedsiębiorstw. Spodziewają się one wzrostu dynamiki cen surowców i materiałów. Wzrósł również odsetek przedsiębiorstw przewidujących wzrost tych cen. Nastąpił dalszy wzrost oczekiwań inflacyjnych (CPI) przedsiębiorstw (wzmacniają się one wyraźnie od roku). Spodziewany wzrost cen będzie w ciągu następnych 12 miesięcy silniejszy niż oczekiwano zarówno w poprzednim kwartale, jak też w analogicznym okresie ubiegłego roku". (PAP)

map/ asa/