Komisja środowiska za większą ochroną przed katastrofami przemysłowymi

W trakcie czwartkowego posiedzenia komisji odbyło się pierwsze czytanie projektu nowelizacji, a także przyjęto sprawozdanie. Za rozwiązaniami zaproponowanymi przez rząd głosowało ośmiu posłów, a trzech się wstrzymało. Teraz projekt ustawy trafi do drugiego czytania.

Wiceminister środowiska Janusz Ostapiuk wyjaśnił posłom, że projekt ma na celu dostosowanie polskich przepisów do unijnej dyrektywy Seveso III ws. kontroli zagrożeń poważnymi awariami związanymi z substancjami niebezpiecznymi. Dyrektywa reguluje kwestie zapobiegania poważnym awariom, które mogą być następstwem określonych działań przemysłowych oraz ograniczania ich skutków dla zdrowia ludzkiego i środowiska.

"Stosunkowo łatwo pisało się ten dokument, ponieważ obowiązujący w Polsce w chwili obecnej system przeciwdziałania poważnym awariom jest systemem dobrym, skutecznym, jest system, który we właściwy sposób zabezpiecza środowisko, zdrowie i życie ludzi" - podkreślił wiceminister.

Dodał, że system kontroli i przeciwdziałania w Polsce tak jak to "podpowiada" dyrektywa jest oparty na straży pożarnej i inspekcji środowiska.

Regulacje obejmują przedsiębiorstwa stosujące groźne chemikalia, jak zakłady petrochemiczne, farmaceutyczne czy produkujące nawozy sztuczne. Według informacji przedstawionej przez wiceministra jest ich obecnie ok. 380. Dodał, że rocznie kilka przybywa bądź ubywa.

Projektowane przepisy dostosowują przede wszystkim istniejący system klasyfikacji zakładów o dużym, albo zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej do nowego systemu klasyfikacji substancji chemicznych. Chodzi o rozporządzenie CLP (Classification, Labelling, Packaging - Klasyfikacja, Znakowanie, Pakowanie). CLP wprowadziło w UE nowy system kwalifikacji, który jest oparty na Globalnie Zintegrowanym Systemie Klasyfikacji i Znakowania Chemikaliów GHS (Globally Harmonized System).

Nowelizacja będzie też wzmacniała wymogi dotyczące dostępu społeczeństwa do informacji o zagrożeniach poważnymi awariami. Dostępne mają być m.in. informacje o poważnych zagrożeniach, jakie mogą wystąpić w zakładzie przemysłowym oraz o ich skutkach dla środowiska i ludzi.

Przedstawiciel MŚ wyjaśnił, że zakłady przemysłowe będą musiały np. na swoich stronach internetowych zamieszczać informacje o zagrożeniach jakie mogą wystąpić w przedsiębiorstwie, o sposobach przeciwdziałania im, a także o wynikach kontroli bezpieczeństwa. Natomiast na stronach straży pożarnej będzie można sprawdzić jak wyglądają wyniki kontroli w poszczególnych zakładach. Wiceminister zwrócił uwagę, że wiedza o zagrożeniach jak i sposobach ich uniknięcia jest bardzo istotna. Dodał, że np. w razie wystąpienia awarii ciekawość ludzka połączona z niewiedzą "wielokrotnie stanowi zagrożenie".

Nowe prawo obejmie też przepisy odnoszące się do kwestii zagospodarowania przestrzennego w sąsiedztwie zakładów stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej oraz w zakresie kontroli tego rodzaju zakładów.

Zgodnie z projektem prowadzący zakłady o zwiększonym lub dużym ryzyku będą zobowiązani do wdrożenia programu zapobiegania poważnym awariom przemysłowym za pomocą systemu zarządzania bezpieczeństwem. Taki system ma gwarantować odpowiedni do zagrożeń poziom ochrony ludzi i środowiska. Wprowadzono ponadto obowiązek stałej aktualizacji tego programu.

W rozporządzeniu, jakie jest przygotowywane przez resort środowiska, ma zostać określony m.in. sposób ustalania bezpiecznej odległości zakładów przemysłowych od siedzib ludzkich. Określone mają też być rodzaje poważnych awarii przemysłowych, których potencjalne skutki należy uwzględnić przy ustalaniu takiej odległości.

W projektowanej noweli założono też, iż Państwowa Straż Pożarna oraz Inspekcja Ochrony Środowiska, będą mogły wspólnie prowadzić kontrolę w zakładach stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.

Strażacy będą mieli też możliwość nakładania mandatów na zakłady, które nie przestrzegają przepisów dot. przeciwdziałania poważnym awariom.

Oprócz zmian w Prawie ochrony środowiska nowelizowane mają być też ustawy: o Inspekcji Ochrony Środowiska; o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko; o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; o Państwowej Straży Pożarnej.