Konferencja w Katowicach: budownictwo kluczowe dla poprawy efektywności energetycznej

Ze statystyk wynika, że trzy czwarte budynków mieszkalnych w Unii Europejskiej jest energetycznie niewydajnych. Unijny plan zakłada, że do 2030 r. powinna nastąpić poprawa efektywności energetycznej co najmniej o 27 proc., m.in. dzięki lepszym systemom ogrzewania i chłodzenia. Rozwiązania w tym zakresie prezentowano podczas targów towarzyszących katowickiej konferencji.

Uczestniczący w spotkaniu przewodniczący komisji przemysłu, badań naukowych i energii Parlamentu Europejskiego prof. Jerzy Buzek podkreślił, że oszczędność energii, wcześniej rozumiana jako jeden z wielu instrumentów służących realizacji unijnej polityki energetycznej, obecnie urosła do rangi jednego z priorytetów.

"Oszczędzanie energii stało się osobnym, podstawowym filarem unii energetycznej - urosło do rangi problemu numer jeden, co jest najważniejsze z punktu widzenia naszego budownictwa" - powiedział b. premier. Wskazał, że nowoczesne technologie umożliwiają powstawanie budynków, w których zużycie energii jest na poziomie do kilkunastu procent tego, ile zużywają tradycyjne obiekty. Mniejsze zużycie energii w budynkach pozwala też realizować cele klimatyczne, dzięki zmniejszaniu emisji dwutlenku węgla.

Prof. Buzek zachęcał polskich inwestorów - zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego - do aplikowania o środki z uruchomionej osiem lat temu inicjatywy Elena, realizowanej przez Europejski Bank Inwestycyjny i Komisję Europejską. Instrument Elena (European Local ENergy Assistance) umożliwia pozyskanie - w ramach tzw. pomocy technicznej - środków na opracowanie i wdrożenie dużych programów inwestycyjnych w zakresie poprawy efektywności energetycznej oraz zrównoważonego transportu.

Dotychczas uruchomiony w 2009 r. program Elena zaangażował ok. 95 mln euro w projekty o łącznej wartości 4,5 mld euro. Roczny budżet programu to ok. 20 mln euro. Możliwe jest sfinansowanie nawet 90 proc. kosztów przygotowania projektu. Z tego instrumentu mogą skorzystać inwestorzy realizujący przedsięwzięcia warte powyżej 30 mln euro, trwające 2-4 lata. Mniejsze projekty mogą liczyć na dofinansowanie, jeżeli są częścią większych programów inwestycyjnych.

"O wsparcie na pomoc techniczną mogą aplikować podmioty publiczne i prywatne, na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym. Dzięki temu programowi można uzyskać nawet 2 mln euro" - wyliczał Buzek. Dodał, że polskie podmioty jak dotąd nie zgłaszały się do programu Elena.

Według profesora znaczenie tego instrumentu rośnie w kontekście wyzwań, przed jakimi stają kraje Unii w zakresie podnoszenia efektywności energetycznej. Ocenił, że aby wypełnić założenia unijnej polityki, polska efektywność energetyczna powinna rosnąć średnio o 1,5 proc. rocznie.

Buzek przypomniał filary projektu unii energetycznej, jakimi są: zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii i jej nośników, wspólny rynek energii, oszczędność energii, badania w tej dziedzinie oraz ochrona klimatu, związana z ograniczaniem emisji dwutlenku węgla.

B. premier przypomniał, że w ramach tzw. pakietu gazowego powstał raport poświęcony sposobom ogrzewania i chłodzenia budynków, zawierający wiele wskazówek w tym zakresie. Jego sprawozdawcą w Parlamencie Europejskim był polski europoseł prof. Adam Gierek. Natomiast prof. Buzek pracuje obecnie nad projektem rozporządzenia o bezpieczeństwie dostaw gazu, ważnego także w kontekście gazowego ogrzewania budynków - w dużej części Unii znacznie bardziej popularnego niż w Polsce.

Wytyczne dotyczące oszczędności energii znalazły się też w dyskutowanym obecnie w UE tzw. pakiecie zimowym. Według Buzka po raz pierwszy planowana jest oddzielna dyrektywa dotycząca oszczędzania energii w kontekście budownictwa. Ma ona m.in. określić sposoby działania oraz możliwości wsparcia i finansowania w tej dziedzinie. Docelowo rynek energii, zdominowany dotąd przez wielkie elektrownie, ma być bardziej rozproszony, z większym udziałem np. domowej kogeneracji, źródeł odnawialnych oraz inteligentnych rozwiązań.