Liczy się przeznaczenie działki ze starego planu

Taki jest projekt Senatu.
– Jest to realizacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 9 lutego 2010 r. (P 58/08) – wyjaśnił senator Leon Kieres.

W swoim orzeczeniu TK stwierdził bowiem, że gminy nie powinny pobierać opłaty planistycznej na podstawie nowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego od tych właścicieli (użytkowników wieczystych), których nieruchomość była objęta wcześniej starym planem, tzn. uchwalonym na podstawie ustawy planistycznej z 1984 r. lub wcześniejszych. Ważne jest, aby stary i nowy plan przewidywały takie same przeznaczenie dla nieruchomości.

TK uznał za sprzeczny z konstytucją konkretnie art. 37 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Mówił on, że wzrost wartości nieruchomości (czyli przeznaczenie nieruchomości lub faktyczny sposób jej wykorzystania) stanowi różnicę między jej wartością po uchwaleniu obowiązującego planu (lub jego zmianie) a wartością przed jego uchwaleniem.
Po publikacji wyroku przepis stracił ważność.

Dla właścicieli, którzy znaleźli się w takiej sytuacji, wyrok oznaczał to, że mogli żądać zwrotu opłaty planistycznej w ciągu miesiąca od daty publikacji wyroku Trybunału (art. 145a kodeksu postępowania administracyjnego)
. Termin ten upłynął 16 marca 2010 r.
W wielu gminach właściciele (użytkownicy wieczyści) skorzystali z tej możliwości. Tak było np. w Augustowie.
– Nadal jednak gminy ustalają wysokość opłaty planistycznej dla nieruchomości, które wcześniej były objęte starymi planami, a teraz uchwalono dla nich nowy – wyjaśnił senator Leon Kieres. – Z tego powodu chcemy doprecyzować obowiązujące przepisy.

1 stycznia 2004 r. masowo bowiem utraciły ważność miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego uchwalone pod rządami starych przepisów, czyli sprzed 1995 r. (gminy miały wtedy jeden plan obejmujący cały jej teren, a nie wiele, jak jest teraz).
Dużo później zaś samorządy zaczęły uchwalać nowe plany, wiele z nich zresztą nie zrobiło tego do tej pory.
– Projekt wprowadza więc przepis dotyczący ustalania renty planistycznej należnej od nieruchomości, które były objęte starym planem, a teraz objęte są nowymi – tłumaczy senator Kieres.
Chodzi o to, by wyeliminować raz na zawsze spory na tym tle.

Jest to uregulowanie przejściowe. Senatorowie proponują dodać ust. 3a do art. 87 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zgodnie z nim wzrost wartości nieruchomości (od którego ustala się wysokość renty) ma stanowić różnicę między wartością nieruchomości określoną w nowym miejscowym planie, ale przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu pod rządami starego planu (gdy utracił moc obowiązującą), a nie przeznaczenia faktycznego.
Zdarza się bowiem, że inne było przeznaczenie działki w starym planie, a w inny sposób korzystał z niej później właściciel. Senatorowie proponują, żeby nowelizacja weszła w życie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Projekt jest na wczesnym etapie prac legislacyjnych, nie trafił jeszcze nawet do laski marszałkowskiej.

_ Renta planistyczna jest opłatą jednorazową, którą pobiera gmina, jeżeli uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego spowodował wzrost wartości nieruchomości, a jej właściciel chce ją sprzedać przed upływem pięciu lat od uchwalenia planu. Jej stawki określa rada gminy w uchwale. Nie może być ona jednak wyższa niż 30 proc. wzrostu wartości nieruchomości. Pieniądze z tej opłaty są dochodem własnym gminy. Nie pobiera się jej za nieodpłatne przeniesienie przez rolnika własności nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego. Regulacje prawne dotyczące renty planistycznej zawiera art. 36 ust. 4 i 4a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. _

Renata Krupa-Dąbrowska,
Rzeczpospolita