MAC ws. konsultacji projektu nowej ustawy o zbiórkach publicznych (komunikat)

15.05. Warszawa - MAC informuje:

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji rozpoczyna otwarte konsultacje projektu nowej ustawy o zbiórkach publicznych. Potrwają one od 15 maja do 5 czerwca. Wszyscy zainteresowani zmianami mogą zgłaszać swoje uwagi za pomocą portalu mamzdanie.org.pl, nadsyłać je pocztą tradycyjną lub emailem.

Projekt, który powstał w wyniku publicznej debaty z partnerami społecznymi, zakłada nowe podejście do dobroczynności. To obywatele mają decydować o tym, kogo i jak wesprzeć. Organizatorzy zbiórek muszą więc przekonać obywateli - a nie urzędników - o sensie zbiórki i o tym, że pieniądze zostaną dobrze wydane. Rolą państwa jest ułatwienie obywatelom podejmowania decyzji (a nie decydowanie za nich) oraz przeciwdziałanie nadużyciom.

Obecnie, zgodnie z ustawą z 1933 roku, na zorganizowanie zbiórek publicznych potrzebne są urzędowe pozwolenia. Ocena, czy dana zbiórka powinna się odbyć i czy środki zostały prawidłowo wydatkowane, należy do organu, który pozwolenie wydał, a informacja o zbiórce jest tylko w ograniczony sposób publicznie dostępna.

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji proponuje zniesienie obowiązku uzyskiwania "pozwoleń" na zbiórkę publiczną. Zastąpią je zgłoszenia na publicznie dostępnym portalu zbiórek publicznych, po to, by obywatele mieli łatwy dostęp do informacji o tym, kto i na co zbiera.

Doprecyzowano także pojęcia zbiórki publicznej: chodzi wyłącznie o te zbiórki na cel publiczny, które prowadzone są "do puszki" (w gotówce lub w naturze). Tu bowiem zbierający i darczyńca pozostają anonimowi. Nie wiadomo, kto i ile wpłacił oraz ile kto zebrał.

Dlatego, tak jak w innych krajach europejskich (np. Wielkiej Brytanii i Holandii), ustawa o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych będzie dotyczyć tylko tego rodzaju zbiórek, gdzie nie ma śladów przepływu środków. Przelewy na konto, charytatywne SMS-y, czy crowdfunding i inne formy zbiórek - takie, gdzie przepływ pieniędzy jest rejestrowany - nie wymagałyby zgłoszenia i nie podlegałyby regulacji dotyczącej zbiórek publicznych.

Sprawozdania z przeprowadzonych zbiórek byłyby również dostępne do wglądu dla wszystkich obywateli online - tak, aby każdy mógł się przekonać, czy jego zdaniem środki zostały dobrze wydatkowane (i czy w związku z tym wesprzeć kolejne zbiórki danej organizacji) lub czy być może mogło dojść do nadużycia, które należałoby zgłosić. Tym samym nie będzie potrzeby, by każdy obywatel zasięgał informacji o zbiórce na portalu.

W społeczeństwie informacyjnym wystarczy, by zrobiło to paru obywateli, którzy mogą zwracać uwagę innych lub mediów i administracji na warte odnotowania pozytywne i negatywne przypadki.

Obowiązująca dziś ustawa o zbiórkach publicznych pochodzi z 1933 r., a więc ma już 80 lat. Od 2003 r. obowiązuje rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji rozszerzające działanie ustawy na internet i różne formy elektronicznego zbierania datków.

MAC zaczął debatę o nowym modelu zbiórek wiosną 2012 r. Latem zaproponował szybką zmianę ustawy o zbiórkach - jednak inicjatywa ta została przyjęta z nieufnością przez środowiska zajmujące się dobroczynnością. Dlatego MAC wycofał się z tej małej nowelizacji i rozpoczął prace nad zupełnie nową ustawą.

Jesienią 2012 r. w toku publicznej debaty resort administracji i cyfryzacji przygotował projekt założeń do tej ustawy. W trakcie debaty, wspólnie z partnerami społecznymi, szukano złotego środka między wolnością obywateli a dobrymi zasadami kontroli wspierającymi dobroczynność.

Rada Ministrów 2 stycznia 2013 roku przyjęła założenia do projektu, które zakładały znaczącą liberalizację przepisów o zbiórkach. Jednocześnie zwróciła się do MAC o zbadanie, czy nie byłoby możliwe jeszcze większe uproszczenie przepisów.

MAC zapytał więc partnerów społecznych, czy nie znieść całkowicie regulacji dotyczących zbiórek. Kontrola dotycząca spraw finansowych możliwa jest bowiem na podstawie ogólnych zasad. Ministerstwo Finansów potwierdziło, że z punktu widzenia finansów państwa oba rozwiązania - nowa ustawa lub całkowite zniesienie regulacji zbiórek - są do przyjęcia. Można odpowiednio dostosować do tego pozostałe przepisy (ważne są szczególnie regulacje dotyczące zwolnienia z podatku VAT sprzedaży darów pozyskanych w trakcie zbiórek publicznych na cel publiczny).

Przedstawiciele organizacji pozarządowych na spotkaniu w MAC 14 marca 2013 r. opowiedzieli się za pracą nad projektem ustawy, która zastąpiła tę z 1933 r. Uznali, że prace nad całkowitym zniesieniem ustawy mogłyby opóźnić wprowadzenie korzystnych zmian w prawie o zbiórkach, lub że na zupełną deregulację zbiórek może być przy obecnym poziomie zaufania społecznego jeszcze za wcześnie.

Uwagi zebrane podczas konsultacji posłużą do opracowania ostatecznej wersji projektu ustawy. Równolegle projekt został przesłany do konsultacji międzyresortowych. Następnie trafi pod obrady Komitetu Rady Ministrów ds. Cyfryzacji i stałego komitetu Rady Ministrów. Jeśli przyjmie go Rada Ministrów, projekt ustawy zostanie skierowany do Sejmu.

Więcej informacji na mamzdanie.org.pl i na mac.gov.pl

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)

kom/ aja/