MF: Centralna Baza Rachunków ułatwi szukanie majątku przestępców

Projekt ustawy o Centralnej Bazie Rachunków skierowano do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych.

"Ustawa określa postępowanie przy przetwarzaniu informacji o rachunkach w celu ustalania miejsca przechowywania wartości majątkowych mogących mieć związek z przestępstwem lub podlegających egzekucji sądowej lub administracyjnej" - czytamy w projekcie.

Informacji do bazy dostarczać mają oddziały instytucji kredytowych, banki, SKOK-i, dostawcy usług płatniczych, firmy inwestycyjne, ubezpieczyciele, fundusze inwestycyjne i emerytalne, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A., Narodowy Bank Polski oraz podmioty oferujące produkty i usługi w zakresie przechowywania danych uwierzytelniających niezbędnych do uzyskania dostępu do walut wirtualnych.

Ustawodawca chce, aby w rejestrze znalazły się: rachunki płatnicze, bankowe i rachunki w SKOK-ach; rachunki papierów wartościowych i rachunki zbiorcze oraz służące do ich obsługi rachunki pieniężne; dane dotyczące transakcji realizowanych na rzecz danego uczestnika funduszu i zapisanych w rejestrze uczestników funduszu lub ewidencji uczestników funduszu inwestycyjnego; IKE i IKZE; umowy ubezpieczenia umożliwiające osiąganie zysków pochodzących z kapitału złożonego w formie składek ubezpieczeniowych (umowa ubezpieczenia z elementami inwestycyjnymi), w szczególności umowy ubezpieczenia na życie powiązane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym; umowy o udostępnieniu skrytki sejfowej; produkty lub usługi umożliwiające przechowywanie danych uwierzytelniających niezbędnych do uzyskania dostępu do walut wirtualnych.

Informacje o rachunku mają zawierać: numer rachunku; dane identyfikacyjne wszystkich posiadaczy rachunku; dane identyfikacyjne beneficjenta i pełnomocników do rachunku; datę otwarcia i zamknięcia rachunku; kod waluty, w której księgowane są transakcje na rachunku; okres, na jaki rachunek został otwarty; rodzaj rachunku oraz NIP instytucji zobowiązanej prowadzącej rachunek.

Autorzy inicjatywy ustawodawczej zaznaczyli, że informacje o rachunkach będą mogły być udostępniane: sądom karnym; jednostkom organizacyjnym prokuratury; organom Policji; Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego; Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego; Szefowi Służby Kontrwywiadu Wojskowego; Żandarmerii Wojskowej; organom Straży Granicznej; organom Krajowej Administracji Skarbowej; Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej; Przewodniczącemu Komisji Nadzoru Finansowego; administracyjnemu organowi egzekucyjnemu oraz centralnemu biuru łącznikowemu; komornikom sądowym.

W projekcie wskazano, że zgodnie z danymi Komisji Nadzoru Finansowego obecnie w Polsce działa w sumie 674 podmiotów wykonujących legalnie czynności bankowe, tj.: 37 banki komercyjne, jeden bank państwowy, 560 banków spółdzielczych, 27 oddziałów instytucji kredytowych i 49 spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK-ów).

Ponadto w naszym kraju funkcjonuje 50 domów maklerskich, jeden towarowy dom maklerski, 15 oddziałów firm inwestycyjnych z innych krajów, 27 towarzystw ubezpieczeń na życie, 6 oddziałów towarzystw ubezpieczeń na życie z innych krajów, a także 8 powszechnych towarzystw emerytalnych prowadzących dobrowolne fundusze emerytalne oraz 28 towarzystw funduszy inwestycyjnych i 1468 podmiotów oferujących usługi płatnicze.

"Tak duża liczba podmiotów oferujących swoim klientom różnego rodzaju produkty i usługi, służące gromadzeniu, przechowywaniu lub inwestowaniu środków finansowych, skutkuje potrzebą stworzenia mechanizmów służących uzyskaniu w sposób prosty i szybki pełnych i wiarygodnych informacji o rachunkach bankowych, inwestycyjnych i innych produktach, umożliwiających inwestowanie i przechowywanie środków finansowych, należących do podmiotów i osób, wobec których organy publiczne prowadzą czynności ustawowe wymagające pozyskania takich informacji" - wyjaśniono w uzasadnieniu.

Tymczasem, zdaniem resortu finansów, brakuje przepisów przewidujących istnienie systemu pozyskiwania tak pełnych danych. Powoduje to, jak wyjaśnia MF, że organy publiczne, aby uzyskać pełną informację o tych danych, muszą prowadzić czasochłonne i kosztowne działania, w tym prowadzić korespondencję z licznymi instytucjami funkcjonującymi na rynku finansowym lub korzystać z płatnych rozwiązań komercyjnych, tj. z centralnej informacji o rachunkach, działającej przy KIR.

"Dlatego też, aby ułatwić i przyśpieszyć ich działania zostanie utworzona centralna baza rachunków (CBR)" - wskazano. Rejestr będzie musiał być aktualizowany w ciągu 24 godzin od utworzenia konta lub jego modyfikacji. Część przepisów ustawy ma wejść w życie po upływie 26 miesięcy, a część po upływie 38 miesięcy od dnia ogłoszenia.