MS: 20. rocznica polsko-niemieckiego traktatu o dobrym sąsiedztwie (komunikat)

22.09. Warszawa - Wydział Informacji Ministerstwa Sprawiedliwości informuje:

Minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski, a także m.in. prokurator generalny Wolnego Państwa Saksonii Klaus Fleischmann, Juergen Martens - minister sprawiedliwości Saksonii, dr Dietrich Welp z Federalnego Ministerstwa Sprawiedliwości RFN, nadburmistrz miasta Frankfurt nad Odrą dr Martin Wilke oraz prezes Wyższego Sądu Krajowego w Rostocku Burchard Thiele wzięli dzisiaj udział w uroczystościach 20. rocznicy podpisania polsko-niemieckiego Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Uroczystości odbyły się na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą.

- Podpisany 17 czerwca 1991 r. w Bonn traktat stał się podstawą rozwoju współpracy w wielu dziedzinach, w tym także w sprawach prawnych i w zwalczaniu przestępczości. Stał się on trwałym fundamentem, na którym na nowo zbudowane zostały polsko-niemieckie stosunki i ramy współpracy. Normalizacja relacji politycznych między naszymi państwami zaowocowała stałym wzrostem współpracy gospodarczej, która z kolei wymagała stworzenia ram prawnych, w tym także ram współpracy sądów, którym "przyszło się zmierzyć" ze sprawami o charakterze transgranicznym - powiedział w trakcie uroczystości minister Krzysztof Kwiatkowski. - Przełom, jakim było zawarcie traktatu, zaowocował stworzeniem szerokiej, nowej bazy traktatowej dla wzajemnej współpracy sądów - dodał.

W 1992 r. w Warszawie podpisany został układ między rządem RP a rządem RFN o dalszym ułatwieniu obrotu prawnego na podstawie Konwencji Haskiej, dotyczącej procedury cywilnej. Przyczynił się on do usprawnienia udzielania pomocy prawnej w sprawach cywilnych, wprowadzając m.in. decentralizację obrotu pomiędzy sądami obydwu państw, przy wykorzystaniu wspólnie opracowanych wzorów dwujęzycznych formularzy.

Niemcy były pierwszym państwem, z którym Polska zdecydowała się na wprowadzenie zasady bezpośredniego komunikowania się sądów. Doskonałe doświadczenia z tej współpracy zaowocowały analogicznymi propozycjami skierowanymi także do innych państw. Podkreślenia wymaga, że obecnie ten model współpracy sądów przeważa w stosunkach pomiędzy państwami członkowskimi UE, a wzory dwujęzycznych formularzy, wypracowane dla potrzeb obrotu polsko-niemieckiego stanowiły wzór dla ustawodawcy wspólnotowego do opracowania analogicznych formularzy wykorzystywanych dziś w stosunkach pomiędzy państwami członkowskimi.

Również w zakresie spraw karnych, z inicjatywy strony polskiej, w 2003 r. doszło do podpisania z Republiką Federalną Niemiec dwóch umów uzupełniających i ułatwiających stosowanie konwencji Rady Europy o pomocy prawnej i o ekstradycji.

Baza prawna współpracy ulegała stałemu poszerzeniu, bowiem Rzeczpospolita Polska ratyfikowała szereg konwencji przygotowanych w ramach Rady Europy, czy Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego, których Niemcy były już stroną od wielu lat.

Tworzenie szerokich ram prawnych współpracy z Republiką Federalną Niemiec miało głębokie uwarunkowania praktyczne - w końcu lat 90. obrót prawny polskich sądów i prokuratur z ich odpowiednikami po stronie niemieckiej stanowił ok. 70 proc. wszystkich kontaktów z zagranicą. Stałemu ulepszaniu tej współpracy służyły także coroczne konsultacje przedstawicieli ministerstw sprawiedliwości obydwu państw, które poczynając od 1989 r. odbywają się na przemian w Polsce i w Niemczech.

W trakcie tych spotkań omawiane są bieżące problemy występujące we wzajemnej współpracy i wypracowywane zostają mechanizmy mające służyć zwiększeniu efektywności tej współpracy. Jednym z takich zagadnień była m.in. kwestia wzajemnego uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach cywilnych. Poczynając od 1996 r. uznanie w Polsce zagranicznego orzeczenia w sprawie cywilnej uzależnione było od stwierdzenia wzajemności z państwem pochodzenia orzeczenia. W trakcie polsko-niemieckich rozmów ekspertów doszło do niezbędnych ocen i analiz, czego konsekwencją było stwierdzenie wzajemności.

Formalnym potwierdzeniem woli współpracy było podpisane przez ministrów sprawiedliwości w Berlinie w 2000 r. wspólne oświadczenie o współpracy.

Obecnie takie spotkania ekspertów związane są z problematyką stosowania poszczególnych aktów prawa unijnego, na których podstawie, odbywa się współpraca prawna, tak w sprawach cywilnych, jak i karnych. Dwustronne konsultacje ekspertów związane są także bezpośrednio z pracami nad poszczególnymi projektami aktów unijnych. Spotkania te, oceniane przez stronę polską jako niezwykle efektywne, służą rozwiązywaniu pojawiających się na bieżąco problemów w trakcie prac poszczególnych grup roboczych i służą zbliżaniu stanowisk obydwu państw na forum UE.

Działania Ministerstwa Sprawiedliwości nie ograniczały się tylko do kontaktów na szczeblu federalnym, ale także na szczeblu landów, czasami przybierając postać instytucjonalną poprzez podpisanie wspólnych oświadczeń o współpracy (Saksonia, Brandenburgia i Turyngia).

Wzajemna współpraca przejawia się nie tylko poprzez wzajemne spotkania landowych ministrów sprawiedliwości z kierownictwem Ministerstwa Sprawiedliwości RP, ale przede wszystkim w organizacji wspólnych seminariów, szkoleń oraz spotkań grup eksperckich.

W trakcie konsultacji ekspertów omawiane są aktualne problemy występujące we współpracy transgranicznej między organami wymiaru sprawiedliwości obu państw. W ostatnim okresie tematem takich konsultacji była m.in. problematyka wzajemnego wykonywania kar o charakterze pieniężnym, problem przekazywania na podstawie europejskiego nakazu aresztowania osób o podwójnym obywatelstwie, czy przekazywanie osób skazanych w celu dalszego odbywania kary w kraju ojczystym bez z ich zgody w przypadku, gdy orzeczone zostało ich wydalenie z państwa skazania.

Współpraca z saksońskim ministerstwem sprawiedliwości zaowocowała m.in. wypracowaniem podstaw dla stworzenia w Polsce "elektronicznej księgi wieczystej".

- Chciałbym odwołać się do poglądu, jaki wyraził w jednym ze swych wystąpień prof. Władysław Bartoszewski - pełnomocnik premiera ds. dialogu międzynarodowego. Stwierdził on, że "pamięć o wspólnej przeszłości nadaje sens naszym stosunkom. Szanujmy osiągnięte pojednanie, bo nie jest dane raz na zawsze. Wymaga stałej pielęgnacji. Kluczem do wspólnej teraźniejszości i przyszłości jest normalność i codzienność w kontaktach między ludźmi mieszkającymi po obu stronach Odry i Nysy". Podpisując się w pełni pod tymi słowami, wyrażam głębokie podziękowanie wszystkim zgromadzonym tu osobom, dzięki których pracy ta codzienność i normalność w sferze stosunków prawnych stała się faktem - zakończył swoje wystąpienie minister sprawiedliwości RP Krzysztof Kwiatkowski.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)

kom/ aja/