NIK pozytywnie, choć z zastrzeżeniami o realizacji programu LIFE+

W latach 2010-2013 w Polsce realizowano 39 projektów LIFE+. Wszyscy beneficjenci oprócz unijnych środków otrzymali również krajowe dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Jak stwierdziła NIK w opublikowanym w środę raporcie, mimo że minister środowiska zapewnił właściwe warunki do wykorzystania przyznanych środków, to nie dbał w pełni o koordynację planowania i wdrożenie programu. Minister nie miał pełnej wiedzy o projektach realizowanych przez polskich beneficjentów, nie przeprowadzał kontroli i audytu w NFOŚ, któremu powierzył funkcję instytucji wdrażającej program - zauważyła NIK.

Izba podkreśliła, że w kontrolowanym okresie polscy beneficjenci wykorzystali ponad 90 proc. środków zarezerwowanych dla Polski. NIK wytknęła jednak nierówne traktowanie podmiotów uczestniczących w programie, polegające stworzeniu przez Ministra Środowiska programu priorytetowego, dzięki któremu pożyczki na zachowanie płynności finansowej przedsięwzięć współfinansowanych ze środków LIFE+ dostały tylko i wyłącznie parki narodowe.

W konkluzjach kontroli NIK zaleciła ministrowi środowiska m.in. wzmocnienie kontroli nad wdrażaniem programu i zobowiązanie NFOŚ do monitorowania realizacji projektów. Z kolei Prezesowi NFOŚ Izba zaleciła, aby umożliwił korzystanie ze zwrotnej formy finansowania, czyli pożyczek wszystkim beneficjentom, którym pozwala na to prawo, oraz aby uregulował zasady współfinansowania projektów, by uniknąć podwójnego finansowania tych samych przedsięwzięć przez więcej niż jeden fundusz.

W czasie kontroli z instrumentu LIFE+ finansowano w Polsce m.in. takie programy, jak rekultywacja wodnych zbiorników rekreacyjnych, opracowanie krajowego planu ochrony orlika grubodziobego i podstawowe działania ochronne, ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków Doliny Środkowej Wisły w warunkach intensywnej presji aglomeracji warszawskiej, ochrona ptaków wodnych i błotnych w Parku Narodowym "Ujście Warty" czy czynna ochrona kompleksu siedlisk na Pustyni Błędowskiej.