Nowe rozporządzenie MG określi procedury bezpieczeństwa w kopalniach
Szczegółowe procedury bezpieczeństwa w kopalniach i wytyczne dot. zwalczania górniczych zagrożeń znajdą się w nowym rozporządzeniu Ministerstwa Gospodarki, regulującym zasady pracy podziemnych zakładów górniczych. Poprzedni taki dokument pochodzi sprzed 12 lat.
Wydanie nowego rozporządzenia ws. szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych to efekt uchwalonej ponad trzy lata temu nowelizacji prawa geologicznego i górniczego. Chodzi też o dostosowanie przepisów do współczesnych potrzeb i realiów - obowiązujące obecnie rozporządzenie w tej sprawie pochodzi z 2002 r.
Dyrektor departamentu górnictwa w Ministerstwie Gospodarki Maciej Kaliski ocenił w środę, że rozporządzenie jest jednym z kluczowych dokumentów, regulujących procedury i zasady bezpieczeństwa pracy w górnictwie. Projekt liczącego blisko 400 stron dokumentu jest już gotowy; był konsultowany z przedstawicielami Wyższego Urzędu Górniczego, jednostek naukowo-badawczych oraz górniczych firm. Otrzymali go też związkowcy.
"Termin wejścia rozporządzenia w życie zależy od tempa prac Rządowego Centrum Legislacji, gdzie obecnie znajduje się ten projekt" - powiedział PAP dyr. Kaliski. Przedstawiciele ministerstwa liczą, że dokument będzie mógł wejść w życie możliwie szybko, zaraz po wyczerpaniu ścieżki legislacyjnej.
Projekt precyzuje rygory, jakie muszą spełniać firmy górnicze w wielu szczegółowych kwestiach - m.in. bezpieczeństwa pożarowego, organizacji i higieny pracy, prawidłowego prowadzenia robót górniczych czy zwalczania podziemnych zagrożeń, w tym metanowego oraz zagrożenia tąpaniami. Rozporządzenie określi też zasady i częstotliwość przeglądów kontroli rozmaitych urządzeń, maszyn i elementów podziemnej infrastruktury i szybów.
"W propozycjach MG główny nacisk położony został na systemowe rozwiązania związane ze zwalczaniem zagrożeń" - wskazał resort gospodarki w środowym komunikacie.
Rzeczniczka Wyższego Urzędu Górniczego (WUG) Jolanta Talarczyk oceniła, że potrzebne jest stałe dostosowywanie przepisów do zmieniających się realiów górniczej pracy.
"Wraz z rosnącą głębokością eksploatacji zmieniają się warunki geologiczne, potęgują się zagrożenia - zmienia się też charakter tych zagrożeń. Zmienia się również technika górnicza oraz sposoby eksploatacji; pojawiają się urządzenia nowej generacji. To wszystko oznacza konieczność odpowiednich zmian w przepisach" - powiedziała Talarczyk.
Do największych zagrożeń w górnictwie węgla kamiennego należy metan - bezwonny gaz, towarzyszący złożom węgla. Projekt rozporządzenia zawiera szczegółowe wytyczne dot. przewietrzania wyrobisk oraz składu atmosfery pod ziemią. Utrzymuje też dotychczasowe rygory, nakazujące przerwanie pracy, gdy stężenie metanu (wybucha on w stężeniu od 5 do 15 proc.) staje się niebezpieczne.
Zgodnie z projektem, w wyrobisku, gdzie stężenie metanu w powietrzu przekracza 2 proc., niezwłocznie wyłącza się sieć elektryczną, unieruchamia maszyny i urządzenia, zawiadamia najbliższą osobę z dozoru ruchu i dokonuje się dodatkowych pomiarów, by ustalić przyczynę powstania przekroczenia stężenia, rozmiarów nagromadzenia metanu i miejsc jego wypływu. Należy też rozpocząć aktywne zwalczanie zagrożenia.
Gdy stężenie metanu przekracza 3 proc., należy wycofać ludzi z zagrożonych wyrobisk i zabezpieczyć wejście do nich. Powrót górników do wyrobisk i wznowienie przerwanych robót dopuszcza się wyłącznie w przypadku, gdy stężenie metanu w powietrzu spadnie poniżej 2 proc.
W projekcie mowa też o zwalczaniu zagrożenia tąpaniami oraz o zasadach podziemnego transportu ludzi i materiałów - wypadki przy transporcie to jedna z częstych przyczyn górniczych tragedii.
Sporo miejsca w projekcie poświęcono ochronie środowiska, procedurom związanym z odpadami itp. Rozporządzenie dopuszcza też do stosowania nowe rozwiązania techniczne, wynikające z osiągnięć nauki i techniki górniczej w ostatnich latach. Dzięki temu łatwiej będzie wdrożyć do praktyki nowe, bezpieczne rozwiązania.
Inną intencją dokumentu jest uproszczenie niektórych procedur i regulacji - tam, gdzie nie będzie to miało negatywnego wpływu na bezpieczeństwo pracy. Chodzi m.in. o umożliwienie zgłaszania wypadków przy użyciu różnych dostępnych środków łączności (wcześniej było to zawężone), zniesienie obowiązku posiadania planu rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego czy obowiązku powiadamiania właściwego organu nadzoru górniczego o zamiarze zastosowania po raz pierwszy nowych typów maszyn, urządzeń, materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych.
Wśród zmian jest rezygnacja z przepisów sztywno określających zawartość kompleksowego projektu eksploatacji, uproszczenie przepisów regulujących działalność kopalń rud miedzi oraz uproszczenie regulacji w zakresie pobierania próbek pyłu.
W projekcie rozporządzenia zrezygnowano z ujmowania zagadnień dotyczących robót strzałowych w kopalniach. Zaproponowano, by zostały one ujęte w nowym rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad przechowywania i używania w zakładach górniczych środków strzałowych i sprzętu strzałowego. Ma to zwiększyć przejrzystość przepisów związanych z szeroko pojętą tematyką robót strzałowych.