NSA: spadkobierca płaci PIT od odziedziczonych jednostek funduszu

NSA rozstrzygał w środę trzy skargi Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych Allianz, które toczyło spór z izbą skarbową o to, od jakiej kwoty ma potrącać - jako płatnik - podatek, gdy wypłaca spadkobiercom pieniądze po umorzeniu jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych.

TFI Allianz było przekonane, że podatek będzie tylko od kwoty wynikającej z przyrostu wartości jednostki uczestnictwa. Słowem, że spadkobierca może odliczyć wydatki poniesione wcześniej przez spadkodawcę na zakup tych jednostek.

Izba Skarbowa w Warszawie była innego zdania; stwierdziła, że skoro jednostki uczestnictwa kupił spadkodawca, to spadkobierca nie może ich sobie odliczyć. W tej sytuacji - jak podkreśliła izba - TFI Allianz powinno potrącić i odprowadzić do urzędu skarbowego podatek od całej wypłaconej kwoty, a nie tylko od wzrostu wartości jednostek uczestnictwa.

TFI Allianz nie zgodziło się z tymi interpretacjami i zaskarżyło je do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ale sąd podzielił zdanie izby skarbowej. WSA odwołał się do wcześniejszych wyroków sądów administracyjnych i orzekł, że spadkobierca nie może odliczyć od przychodu kosztów nabycia jednostek uczestnictwa w funduszu, poniesionych przez spadkodawcę.

W środę TFI Allianz przegrało również w Naczelnym Sądzie Administracyjnym (sygn. II FSK 2703/11, II FSK 2834/11, II FSK 1035/12). Uzasadniając wyroki sędzia Zbigniew Romała podkreślił, że nie są opodatkowane PIT tylko przychody uzyskane bezpośrednio w spadku - w tym wypadku odziedziczone jednostki uczestnictwa. Zasadniczo są one bowiem objęte innym podatkiem - od spadków i darowizn.

Natomiast czym innym jest sytuacja, gdy spadkodawca następnie te jednostki umarza. W takiej sytuacji - zdaniem NSA - nie można uznać, że pieniądze uzyskane z umorzenia tych jednostek są bezpośrednio związane ze spadkiem. Dlatego - według sądu - spadkobierca musi zapłacić podatek PIT od całej kwoty otrzymanej od TFI Allianz.

W Sejmie jest projekt, który ma zmienić zasady opodatkowania umarzanych jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Złożyli go w marcu posłowie PO, proponując, by spadkobierca mógł odliczać koszty poniesione wcześniej przez spadkodawcę na ich nabycie. To oznacza, że podatek PIT miałby być płacony tylko od przyrostu wartości jednostek uczestnictwa - tak jak chciał TFI Alllianz w sprawie rozpatrywanej w środę przez NSA.