Obama: Sprzedaż francuskich okrętów Rosji budzi obawy

- Wyraziłem pewne obawy - i nie sądzę, że jestem w tym osamotniony - co do kontynuowania znaczących transakcji dotyczących obronności z Rosją w czasie, gdy pogwałciła ona podstawowe prawo międzynarodowe i suwerenność terytorialną sąsiada - powiedział Obama na wspólnej konferencji prasowej z brytyjskim premierem Davidem Cameronem.

- Uznaję, że to duża transakcja i że miejsca pracy we Francji są ważne. Ale byłoby lepiej przycisnąć klawisz pauzy. Prezydent (Francois) Hollande jak dotąd podjął inną decyzję - dodał amerykański prezydent. Według niego różnice zdań w tej sprawie nie przekreślają współpracy pomiędzy Francją a USA w sprawie sankcji przeciwko Rosji za podsycanie kryzysu na Ukrainie.

Wartość budzącej kontrowersje transakcji dotyczącej sprzedaży Rosjanom okrętów Mistral opiewa na 1,2 mld euro. Do tej pory Francja odrzucała apele o wstrzymanie transakcji oraz krytykę, tłumacząc, że unieważnienie kontraktu przyniosłoby więcej szkód Paryżowi niż Moskwie.

Kryzys na Ukrainie i relacje z Rosją były dominującym tematem zakończonego w czwartek szczytu G7, w którym wzięli udział liderzy USA, Kanady, Japonii, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji i Włoch oraz przedstawiciele UE. Wezwali oni Rosję, by pomogła złagodzić napięcia na Ukrainie poprzez uznanie wyników wyborów prezydenckich w tym kraju, powstrzymanie dostaw broni dla prorosyjskich separatystów i nakłonienie grup separatystów do złożenia broni. Zagrozili też zaostrzeniem sankcji.

Obama ocenił, że po wyborach prezydenckich na Ukrainie prezydent Rosji Władimir Putin "ma szansę powrócić na drogę prawa międzynarodowego". - Na Ukrainie jest prezydent, Petro Poroszenko, z którym (Putin) może negocjować. Poroszenko uważa, że Ukraina musi mieć dobre relacje z Rosją, ale jednocześnie Ukraina ma prawo współpracować z resztą świata - powiedział Obama. Przypomniał, że G7 jednogłośnie zaapelowała do Putina, by "skorzystał z tej szansy".

- Jeśli prezydent Putin podejmie te działania, to umożliwi to nam odbudowywanie zaufania między Rosją a jej sąsiadami i Europą. Jeśli tego nie uczyni, to będą dodatkowe konsekwencje - dodał amerykański prezydent.

- Nie możemy pozwolić sobie na dryfowanie. Fakt, że Rosja wycofała część wojsk znad granicy z Ukrainą i że destabilizuje teraz Ukrainę raczej przez podstawionych ludzi niż bezpośrednio, nie oznacza, że możemy sobie pozwolić na przeciąganie konfliktu na Ukrainie przez trzy, cztery czy sześć miesięcy - powiedział.

Według Obamy, jeśli "przez dwa, trzy, cztery nadchodzące tygodnie Putin utrzyma obecny kurs" i będzie "kontynuować prowokacje", kraje G7 mogą zaostrzyć sankcje wobec Rosji. Sprecyzował, że chodzi o sankcje gospodarcze. - Nasze zespoły ekspertów pracują z Komisją Europejską nad przygotowaniem sankcji, które będą mieć maksymalne konsekwencje dla Rosji i minimalny wpływ na kraje europejskie. Mam nadzieję, że nie będziemy musieli wdrożyć tych sankcji, co byłoby też korzystne dla Rosji, której gospodarka nie jest w najlepszym stanie - powiedział amerykański prezydent.

Nie wykluczył, że może mieć okazję rozmowy z Putinem w trakcie obchodów 70. rocznicy lądowania w Normandii w najbliższych dniach. - Jeśli będziemy mieli okazję porozmawiać (...) przekaz będzie bardzo jasny: to zrozumiałe, że Rosja interesuje się tym, co dzieje się na Ukrainie, ze względu na wspólną granicę i więzi historyczne, jednak Ukraińcy mają prawo podejmować swoje własne decyzje, a aneksja części terytorium sąsiada przez uzbrojone siły rosyjskie była nielegalna - oświadczył.

Również brytyjski premier, który ma zaplanowane spotkanie z Putinem w Normandii, powiedział, że zaapeluje do rosyjskiego przywódcy o wykorzystanie szansy na przywrócenie właściwych relacji między Kijowem a Rosją. Z Putinem spotkają się także Hollande i kanclerz Niemiec Angela Merkel.

Z Brukseli Anna Widzyk