Obradowała Rada Ministrów (komunikat)

16.11. Warszawa - CIR informuje:

Podczas dzisiejszych obrad Rada Ministrów wydała rozporządzenie w sprawie gospodarki finansowej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Przyjęła założenia do projektu ustawy:

- o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi,

- o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (transpozycja dyrektywy 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy).

Przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw.

Rada Ministrów wydała rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia gospodarki finansowej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, przedłożone przez ministra środowiska.

W rozporządzeniu zawarto przepisy dotyczące planów finansowych i informacji o prognozowanych przychodach i kosztach Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz funduszy wojewódzkich. Projekt planu finansowego ma być sporządzany zgodnie z wzorem określonym w rozporządzeniu ministra finansów, w którym określony będzie tryb, sposób oraz terminy opracowywania materiałów do projektu ustawy budżetowej.

Roczne plany finansowe funduszy wojewódzkich mają być przekazywane do 30 listopada każdego roku. Wyjątkowo w przypadku roku bieżącego, roczne plany na rok 2011 powinny zostać przekazane do 7 stycznia 2011 r. Roczne sprawozdania finansowe NFOŚiGW i funduszy wojewódzkich będą badane przez podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych.

Narodowy Fundusz oraz jego wojewódzkie odpowiedniki będą przekazywać ministrowi finansów sprawozdania z wykonania rocznych planów finansowych oraz - tylko w formie opisowej - przedstawiać wykonanie planowanych przychodów i kosztów.

Do rozporządzenia wpisano również wymóg przekazywania informacji dotyczących kosztów działalności Narodowego Funduszu i funduszy wojewódzkich oraz wyszczególniono pozycje stanowiące te koszty.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia, NFOŚiGW oraz fundusze wojewódzkie wypracowany zysk netto mają przeznaczać na fundusz statutowy oraz fundusz rezerwowy.

W rozporządzeniu określono reguły przekazywania przez Narodowy Fundusz i fundusze wojewódzkie środków do budżetu państwa na dofinansowanie zadań realizowanych przez państwowe jednostki budżetowe. Do tego celu ma być wykorzystana rezerwa celowa tworzona w budżecie państwa. Rezerwa celowa, tworzona corocznie w wysokości odpowiadającej kwocie środków przekazywanych przez NFOŚiGW i wojewódzkie fundusze, będzie przeznaczona na wydatki państwowych jednostek budżetowych związane z zadaniami z zakresu ochrony środowiska. Mechanizm ten będzie obowiązywać od 1 stycznia 2011 r. W bieżącym roku jednostki będą otrzymywać dofinansowanie na dotychczasowych zasadach, czyli bezpośrednio na swoje rachunki.

Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, przedłożone przez ministra środowiska.

Podstawowym celem projektu ustawy jest uszczelnienie systemu zagospodarowania odpadów opakowaniowych. Obecnie jest on nieskuteczny i nie gwarantuje osiągnięcia przez Polskę do końca 2014 r. wymaganych przepisami unijnymi poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, co może skutkować nałożeniem na nasz kraj poważnych kar finansowych przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Ustawa zastąpi dotychczasowe przepisy dotyczące tych zagadnień.

Proponowane regulacje będą dotyczyć wszystkich opakowań wprowadzonych do obrotu w Polsce (bez względu na rodzaj materiału, z jakiego je wytworzono), a także odpadów z nich powstałych. Wskazano jednak przypadki, w których ustawa nie będzie miała zastosowania. Na przykład eksport produktów w opakowaniach nie będzie podlegał przepisom ustawy. Nie będą one także stosowane wobec produktów w opakowaniach, które zostaną sprowadzone do Polski i w tym samym roku z niej wywiezione.

Zgodnie z projektem, wprowadzający opakowania do obrotu zobowiązany będzie ograniczyć ilość i negatywne oddziaływanie na środowisko substancji stosowanych do produkcji opakowań i wytwarzanych z nich odpadów. Chodzi o to, aby opakowania były projektowane i wykonane w sposób umożliwiający ich wielokrotne użycie i późniejszy recykling. Opakowania nie powinny też zawierać szkodliwych substancji w ilościach stwarzających zagrożenie dla zdrowia ludzi, a także środowiska i samego produktu. We wprowadzanych na rynek opakowaniach łączna zawartość kadmu, ołowiu, rtęci i chromu nie powinna przekroczyć 100 mg/kg. Minister środowiska określi w rozporządzeniu rodzaje opakowań zwolnionych z tego obowiązku oraz harmonogram osiągnięcia wymaganego poziomu stężeń metali ciężkich w tych opakowaniach.

Projekt ustawy nakłada również obowiązek składnia przez przedsiębiorców w urzędach marszałkowskich rocznych sprawozdań o masie wytworzonych, przywiezionych oraz wywiezionych opakowań. W przepisach nowej ustawy przewidziano także możliwość znakowania opakowań.

Projekt ustawy będzie także określał zasady gospodarki odpadami opakowaniowymi.

Wprowadzający produkty w opakowaniach na rynek będzie musiał prowadzić ewidencję obejmującą informację o masie opakowań (w których są produkty) wprowadzonych do obrotu w danym roku kalendarzowym. Masę odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi oraz innym procesom odzysku, a także sposób odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych będzie się ustalać na podstawie dokumentów DPR (dokument potwierdzający recykling) lub DPO (dokument potwierdzający inne niż recykling procesy odzysku). Dokumenty te przedsiębiorcy będą musieli przechowywać przez 5 lat.

Zgodnie z projektem, przedsiębiorca wprowadzający na rynek produkty w opakowaniach będzie zobowiązany do poddania odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowaniowych. Nowe rozwiązanie zakłada, że przedsiębiorcy, którzy wprowadzili na rynek produkty w opakowaniach do jednej tony będą zwolnieni z obowiązku recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych.

Projekt zakłada, że odzysk odpadów przedsiębiorca będzie mógł realizować samodzielnie lub za pośrednictwem organizacji odzysku opakowań (na podstawie zawartej z nią umowy). W przypadku likwidacji lub ogłoszenia upadłości organizacji odzysku, przejęte przez nią od przedsiębiorcy obowiązki ponownie staną się jego obowiązkami. Oznacza to solidarną odpowiedzialność za ich wypełnienie. Takie rozwiązanie wymusi większą odpowiedzialność przedsiębiorcy przy wyborze organizacji odzysku, a na organizacjach - wyższą jakość i rzetelność świadczonych usług.

Zobowiązano również organizacje odzysku opakowań do uwzględnienia w osiągniętym poziomie odzysku i recyklingu, do końca grudnia 2014 r., co najmniej 50 proc. odpadów opakowaniowych pochodzących z gospodarstw domowych. Zaproponowane rozwiązanie wpłynie pozytywnie na rozwój selektywnego zbierania odpadów z gospodarstw domowych i przyczyni się do wypełnienia przez Polskę zobowiązań unijnych.

Zupełnie nowym rozwiązaniem, jest zobowiązanie organizacji odzysku opakowań do przeznaczania na publiczne kampanie edukacyjne co najmniej 5 proc. swoich przychodów, pochodzących z odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Wydatki poniesione na ten cel będą musiały być udokumentowane.

Zgodnie z nowymi przepisami, prowadzący odzysk i recykling (mający prawo do przetwarzania odpadów powyżej 400 ton) będą musieli zlecać firmom zewnętrznym audyt dokumentacji potwierdzającej odzysk i recykling. Chodzi o to, aby wyeliminować sytuację, że dokumentacja potwierdza przetwarzanie odpadów, a w rzeczywistości nie zrealizowano odzysku i recyklingu.

Zgodnie z założeniami, przedsiębiorcy lub organizacje odzysku, czyli podmioty które w danym roku nie uzyskają wymaganych poziomów recyklingu, odzysku oraz recyklingu dla wszystkich opakowań razem będą musieli uiścić tzw. opłatę produktową. Będzie ona obliczona oddzielnie w każdym z tych trzech przypadków. Maksymalna stawka opłaty produktowej dla opakowań nie będzie mogła przekroczyć 4,50 zł za 1 kg. Jej wysokość (inna w zależności od rodzaju opakowania) zostanie ustalona w rozporządzeniu ministra środowiska w porozumieniu z ministrami: finansów i gospodarki. Opłata ta będzie wnoszona na odrębny rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego.

Nowością jest także wprowadzenie kar pieniężnych - od 5 do 500 tys. zł - za nieprzestrzeganie przepisów ustawy.

Założono, że dzięki nowym przepisom wzrośnie liczba przedsiębiorców spełniających obowiązek recyklingu i odzysku oraz zwiększy się masa odpadów opakowaniowych poddawanych tym procesom. W efekcie negatywny wpływ opakowań i odpadów opakowaniowych na środowisko będzie mniejszy.

Założono, że przepisy nowej ustawy wejdą w życie po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych regulacji, które będą obowiązywać w innych terminach.

Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (transpozycja dyrektywy 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy), przedłożone przez ministra środowiska.

Dyrektywa 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 maja 2008 r., nazywana dyrektywą CAFE, zawiera regulacje dotyczące głównie drobnego pyłu zawieszonego PM2,5, ale konsoliduje również inne dyrektywy i zawiera przepisy odnoszące się do obecności w powietrzu takich substancji jak: benzen, dwutlenek azotu, tlenki azotu, dwutlenek siarki, ołów, pył zawieszony PM10, tlenek węgla oraz ozon. W dyrektywie znajdują się rozwiązania dotyczące nowych sposobów zarządzania jakością powietrza w strefach i aglomeracjach.

Pył zawieszony PM2,5 jest najgroźniejszą dla życia i zdrowia ludzi mieszaniną bardzo drobnych cząstek stałych i ciekłych. Znajdują się w nim przede wszystkim tlenki siarki, tlenki azotu i amoniak. Pył zawieszony może także zawierać substancje toksyczne, takie jak metale ciężkie i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, m.in. benzopiren. Jego cząstki są tak drobne, że przenikają z układu oddechowego bezpośrednio do krwi. To właśnie one są współodpowiedzialne za astmę, alergie, zawały serca i przedwczesne zgony.

Dyrektywa CAFE definiuje i wyznacza kryteria jakości powietrza umożliwiające zapobieganie lub ograniczanie szkodliwego oddziaływania szkodliwych substancji znajdujących się w powietrzu na zdrowie ludzi i środowisko. Zawarte w niej rozwiązania mają służyć ocenie jakości powietrza państw członkowskich, które będą dokonywane na podstawie wspólnych metod i sposobów pomiarowych. Dyrektywa zakłada również wymóg przekazywania społeczeństwu informacji o jakości powietrza.

Polska jako państwo członkowskie zobowiązana jest wdrożyć postanowienia dyrektywy CAFE. W związku z tym konieczne jest dokonanie zmian w ustawie Prawo ochrony środowiska. Przedkładane założenia nowelizacji Prawa ochrony środowiska określają standardy jakości powietrza, pomiary i ocenę jego jakości, a także programy ochrony powietrza i sprawozdawczość.

Zgodnie z założeniami, w projekcie nowelizacji Prawa ochrony środowiska określone będą: zasady przeprowadzania oceny jakości powietrza dotyczące pyłu PM2,5, wyznaczanie wskaźnika średniego narażenia, określenie pułapu stężenia ekspozycji oraz wyznaczenie krajowego celu redukcji narażenia. W projekcie nowelizacji ustawy znajdą się przepisy regulujące sposób postępowania w przypadku przekroczeń norm jakości powietrza oraz działania na rzecz ochrony środowiska zgodne z zasadą zrównoważonego rozwoju. Ponadto ustawa określi działania zmierzające do osiągnięcia optymalnych norm jakości powietrza.

W projekcie ustawy podane zostaną następujące definicje: krajowy cel redukcji narażenia, krajowy wskaźnik średniego narażenia, obszar tła miejskiego, poziom informowania, pułap stężenia ekspozycji, udział zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych, wskaźnik średniego narażenia dla miasta. Dla stężeń pyłu PM2,5 określone zostaną poziomy jego docelowego i dopuszczalnego stężenia.

Zostanie utworzona sieć pomiarowa pyłu PM2,5. Zadanie to zostanie powierzone Głównemu Inspektoratowi Ochrony Środowiska oraz wojewódzkim inspektoratom. Sieć będą tworzyć:

- punkty pomiarowe przeznaczone dla pomiaru wskaźnika średniego narażenia,

- punkty pomiarowe utworzone na potrzeby sprawdzenia przestrzegania i osiągania poziomów docelowych i dopuszczalnych tego pyłu (pomiary w strefach),

- punkty pomiaru tła regionalnego, chodzi o badanie poziomu zanieczyszczeń na terenach pozamiejskich, oddalonych od istotnych źródeł zanieczyszczeń.

Zgodnie z założeniami, system pomiaru występowania pyłu PM2,5 powinien zapewnić wyznaczenie średniego wskaźnika narażenia poprzez uruchomienie minimum jednego punktu pomiarowego przypadającego na 1 milion mieszkańców zamieszkujących aglomeracje i miasta przekraczające 100 tys. mieszkańców oraz umożliwić, poprzez pomiary w strefach, kontrolowanie przestrzegania poziomów docelowych pyłu PM2,5. W tym przypadku przewiduje się, że pomiary PM2,5 będą częściowo prowadzone w ramach już istniejącej sieci badającej pył drobny PM10. Konieczne będzie rozbudowanie tej sieci o dodatkowe punkty realizujące wyłącznie pomiary PM2,5. System pomiaru występowania pyłu PM2,5 powinien wprowadzić pomiar tła pozamiejskiego, czyli obszaru oddalonego od wpływu emisji lokalnych (zakłady przemysłowe, drogi). Chodzi o to, by na każde 200 tys. km2 przypadał jeden punkt pomiarowy, który powinien ponadto uwzględniać ocenę narażenia ludności, upraw i naturalnych ekosystemów. Przewiduje się prowadzenie analiz składu chemicznego pyłu PM2,5.
Szczegółowe wymagania dotyczące tych punktów będą określone w rozporządzeniu ministra środowiska we współpracy z ministrem zdrowia.

Do projektu nowelizacji Prawa ochrony środowiska, zgodnie z dyrektywą CAFE, zostaną wprowadzone:

- poziom docelowy średniorocznego stężenia pyłu PM2,5 - będzie on określony na poziomie 25 u/m 3 i ma obowiązywać na terenie całego kraju,

- poziom dopuszczalny stężenia tego pyłu - o tej samej wartości, który będzie obowiązywać od 1 stycznia 2015 r.

W nowelizacji ustawy zostaną wprowadzone normy dotyczące pyłu PM2,5 dla obszarów tła miejskiego aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców. Przyjmą one charakter krajowego celu narażenia oraz pułapu stężenia ekspozycji. Będzie również określony wskaźnik średniego narażenia na pył PM2,5. Wskaźnik ten zostanie obliczony jako średnia trzyletnia ze stężenia pyłu PM2,5 z lata 2009-2011, a w przypadku braku wyników za rok 2009 - jako średnia dwuletnia ze stężeń tego pyłu w latach 2010-2011.

Zgodnie z założeniami, zmieni się termin dokonywania ocen poziomów substancji w danej strefie (oraz oceny odrębnej dla każdej substancji) za rok poprzedni przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska. Będzie to 30 kwietnia każdego roku. Do 30 czerwca każdego roku główny inspektor ochrony środowiska będzie zobowiązany do obliczenia wartości wskaźnika średniego narażenia dla każdej aglomeracji i miasta powyżej 100 tys. mieszkańców. Obliczany będzie również krajowy wskaźnik średniego narażenia. Informacje te będą podstawą dla ministra środowiska do określenia szczegółowych informacji na temat wskaźników, pułapów oraz wyznaczenia krajowego celu redukcji narażenia.

W projekcie nowelizacji Prawa ochrony środowiska będą na nowo zdefiniowane strefy, w których będzie dokonywana ocena jakości powietrza pod kątem obecności pyłu PM2,5. Zgodnie z założeniami, strefę ma stanowić aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tys., miasto powyżej 100 tys. oraz pozostały obszar województwa, niewchodzący w skład aglomeracji miast powyżej 100 tys. mieszkańców.

Programy ochrony powietrza będą przygotowywane przez zarządy województwa. Będą w nich przedstawione działania dla stref, w których zostały przekroczone normy stężenia oraz określone działania ochronne skierowane dla grup ludności wrażliwej - osób starszych czy dzieci. W programach powinny zostać uwzględnione przedsięwzięcia ograniczające możliwości występowania zanieczyszczeń, takie m.in. jak: ograniczenie emisji poprzez sterowanie procesem spalania i podnoszenie sprawności procesu produkcji energii, stosowanie technik odpylania spalin, likwidacja źródeł emisji, zmiany technologii, włączanie systemów grzewczych budynków do systemów ciepłowniczych, rozbudowę centralnych systemów zaopatrzenia w wodę.

W projekcie ustawy znajdą się również regulacje dotyczące sposobów reagowania w sytuacjach przekroczenia poziomu alarmowego substancji w powietrzu danej strefy. Określone będą działania monitorujące i sposoby dokonywania kontroli.

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska opracuje stronę internetową, na której znajdą się informacje na temat lokalizacji stref, informacje o programach, jakości i stanie powietrza oraz decyzjach podjętych w tym obszarze przez odpowiednie organy.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra środowiska.

W projekcie nowelizacji ustawy przyjęto rozwiązania, dzięki którym gminy będą mogły przejąć obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące gospodarowania odpadami komunalnymi. Jednocześnie projekt przewiduje wzmocnienie funkcji kontrolnych gmin tak, aby mogły one monitorować działania podejmowane zarówno przez właścicieli nieruchomości i podmioty odbierające od nich odpady komunalne (chodzi o gminne jednostki organizacyjne oraz przedsiębiorców odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości).

Gminy, wchodzące w skład regionów gospodarki odpadami komunalnymi (są one określone w wojewódzkich planach gospodarki odpadami) będą zobowiązane do budowy i utrzymania regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.

Zgodnie z przyjętym rozwiązaniem, gminy będą wyłaniały w przetargu podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. Pozwoli to zwolnić właścicieli nieruchomości z obowiązku podpisywania umów na odbieranie odpadów komunalnych z podmiotami prowadzącymi działalność w tym zakresie. Oznacza to, że za przejęcie tych obowiązków gmina będzie pobierała od właścicieli nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W opłacie zostaną uwzględnione koszty m.in. odbierania, transportu, zbierania, odzysku (w tym recyklingu) oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

W celu wyeliminowania mankamentów obecnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, wprowadzony zostanie obowiązek składania sprawozdań z realizacji powierzonych zadań przez: gminy, podmioty odbierające odpady komunalne i marszałków województw.

Wprowadzenie nowych przepisów umożliwi uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi oraz zapewni ich selektywne zbieranie u źródła. Zmniejszy się ilość odpadów komunalnych, w tym ulegających biodegradacji, kierowanych do składowania. Zwiększy się liczba nowoczesnych instalacji do odzysku, w tym recyklingu oraz unieszkodliwiania odpadów. Nowe regulacje pozwolą również całkowicie wyeliminować nielegalne wysypiska odpadów (np. wyrzucanie śmieci do lasów).

Przyjęcie tych rozwiązań oznacza dostosowanie prawa polskiego do unijnego, które nakłada na nasz kraj konieczność osiągnięcia określonych poziomów odzysku i recyklingu odpadów komunalnych oraz redukcji masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji i kierowanych do składowania.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)

kom/ akuc/