Oszczędzanie na emeryturę. Polakom zostaje IKE albo ZUS

W listopadzie rząd przyjął projekt ustawy o przeniesieniu środków pieniężnych z OFE na IKE. Osoby, które mają ulokowane pieniądze w OFE, niedługo będą musiały zadecydować, czy oszczędzać na emeryturę będą za pośrednictwem ZUS czy IKE. Ustawa ma docelowo wejść w życie 1 lipca 2020 roku, a jeśli posłowie nie dokonają w projekcie zmian, Polacy będą mieli czas do końca kwietnia, aby wskazać, gdzie ulokować swoje oszczędności – jeżeli tego nie zrobią, środki zostaną automatycznie przekazane na IKE. Takie działanie ma zapewnić obywatelom poczucie bezpieczeństwa i pewność, że środki staną się ich prywatnymi pieniędzmi, podlegającymi dziedziczeniu przez potomków i najbliższą rodzinę, oraz nie będą mogły podlegać transferom budżetowym, jak miało to miejsce w przypadku OFE.

Oszczędzanie a emerytura

Łukasz Bugaj, CFA oraz doradca inwestycyjny AXA, w wywiadzie dla "Artyści Rynków" CMC Markets zaznaczył, że jesteśmy świadkami ważnego rozdziału w historii polskiego systemu emerytalnego. Zniknie OFE, w efekcie Powszechne Towarzystwa Emerytalne (PTE) będą przekształcane w Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (TFI), a same OFE pojawią się już jako specjalistyczne fundusze inwestycyjne IKE.

– Wszystko wskazuje na to, że korzystający do tej pory z IKE, otrzymają kolejne, specjalne konto indywidualne powstałe z przekształcenia OFE, oczywiście, jeżeli się na to zdecydują. Rząd domyślnie będzie kierował środki obywateli do IKE, oszczędzający może jednak zdecydować się na transfer środków do ZUS. W takim przypadku nie będą one dziedziczone i nie będą prywatnymi środkami, natomiast w przypadku IKE mówimy o w pełni prywatnych środkach, jednak z opłatą przekształceniową na poziomie 15 proc. – komentuje Bugaj z AXA.

Zapowiedzi rządu wywołały istną lawinę zapytań kierowanych do obecnych PTE. Przykładowo w samym AXA PTE liczba telefonów na infolinię wzrosła ponad dwukrotnie, a dzwoniący pytają, co się dzieje ze środkami w OFE, czy są bezpieczne i co będzie dalej. Często są też zdekoncentrowani, bo nie wiedzą, jak ta decyzja przełoży się na ich wieloletnie oszczędzanie na emeryturę.

– Pytali również o możliwość wypłaty środków z OFE już teraz. Nasi konsultanci byli przygotowani, aby odpowiedzieć na te pytania. W związku z tym jednak, że nie ma jeszcze projektu ustawy, nie publikowaliśmy komunikatu na stronach internetowych – skomentowała sprawę Aleksandra Leszczyńska, rzeczniczka prasowa Grupy AXA, która odnosi do strony internetowej, na której można znaleźć zarówno dostępne programy emerytalne oraz informacje, jak oszczędzać na emeryturę:https://axa.pl/inwestycje/przewodnik-inwestora/oszczedzanie-a-emerytura/.

IKE czy ZUS – co wybiorą Polacy?

"Rzeczpospolita" na łamach swojego serwisu zaznacza, że rząd liczy na to, że Polacy przeniosą swoje środki z OFE do IKE. Dzięki takiemu posunięciu budżet państwa zyska ok. 20 mld zł. Wynika to z założeń, że 80 proc. Polaków wybierze prywatne indywidualne konta, a wtedy przy transferze zostanie pobrana opłata przekształceniowa w wysokości 15 proc. Z kolei zdaniem rządu tylko 20 proc. zdecyduje się na ZUS – i ta część rodaków zapłaci podatek dopiero przy wypłacie tych środków w przyszłości.

Skąd takie założenie? Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorstw Polskich zaznaczył, że wybór IKE jest w rządowych propozycjach rozwiązaniem domyślnym, niewymagającym podjęcia żadnych działań. Doświadczenie pokazuje, że rozwiązania domyślne wybiera właśnie ok. 80 proc. osób uprawnionych. Podobnie było w 2014 roku, kiedy to Polacy mieli rozstrzygnąć swoje uczestnictwo w OFE – tylko 15 proc. wypełniło i wysłało oświadczenie, że chce pozostać w OFE, zatem zadziałało tu domyślne rozwiązanie, wskazujące, że Polacy "wybiorą" ZUS.

Ostatecznie eksperci zaznaczają, że wybór pomiędzy ZUS i IKE jest bardzo trudny. Każdy z tych programów oszczędzania na emeryturę ma swoje plusy i minusy. Zaletą pierwszego jest niewątpliwie poczucie bezpieczeństwa, ponieważ świadczenie wypłacane jest dożywotnio, a aktywa z OFE będą waloryzowane tak jak pozostały kapitał. Natomiast w przypadku IKE mówimy o pomnażaniu środków na rynkowych warunkach poprzez narzędzia inwestycyjne, na dodatek zgromadzone środki podlegają dziedziczeniu, a już po przekroczeniu wieku emerytalnego będziemy je mogli wypłacić w całości.

Na IKE oszczędzimy więcej, bo limity wpłat ciągle rosną

Co roku ustalany jest nowy limit wpłat zarówno na IKE, jak i na IKZE. Wysokość wpłat obwieszcza Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jak możemy zaobserwować, co roku limity są zwiększane: w 2017 roku limit wpłat na IKE wynosił 12 789 zł, w 2018 – 13 329 zł, w 2019 – 14 295 zł, a w 2020 r. wyniesie 15 681 zł. Wzrosty odnotujemy również przy limicie wpłat na IKZE – tutaj będzie wynosić 6 272,40 zł.

To dobra wiadomość dla Polaków, ponieważ wzrost wyniesie blisko 10 proc. Od 9 lat przeciętne wynagrodzenie miesięczne rośnie, co też wpływa na coraz większe limity. Wynagrodzenie prognozowane na 2020 rok jest na poziomie 5 227 zł, co oznacza również wzrost o prawie 10 proc. w stosunku do obecnej pensji wynoszącej 4 765 zł. Będziemy mogli zatem odłożyć więcej na emeryturę.

Indywidualne Konto Emerytalne

IKE jest jednym z trzech filarów emerytalnych. Decydując się na tę formę oszczędzania, nie musimy martwić się o niekorzystne zmiany w polskim systemie emerytalnym, a gromadzone pieniądze są wyłącznie naszą własnością. Największą zaletą tego rozwiązania jest brak opodatkowania w przypadku wypłaty zgromadzonych środków oraz zwolnienie z tzw. podatku Belki, czyli podatku od zysków kapitałowych.

Dzięki tej formie oszczędzania po osiągnięciu wieku emerytalnego będziemy mogli dowolnie rozporządzać zgromadzonymi pieniędzmi. Możemy także wypłacić pieniądze wcześniej, wówczas od zysków zapłacimy podatek Belki w wysokości 19 proc.

Oszczędzający na emeryturę, decydując się na IKE, mają do wyboru również narzędzia inwestycyjne, które pomogą mnożyć zaoszczędzone środki. Standardowo sposób inwestowania występuje w czterech wariantach: bezpiecznym (papiery dłużne stanowią min. 90 proc. składu portfela), umiarkowany (większy udział papierów dłużnych w portfelu), dynamiczny (większy udział akcji) oraz indywidualny, czyli taki dopasowany do potrzeb i dynamizmu inwestowania, ustalony z doradcą finansowym.

Więcej o IKE dowiesz się ze strony: https://axa.pl/emerytura-i-inwestycje/indywidualne-konto-emerytalne/.

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego

Dodatkową formą oszczędzania, o której warto wspomnieć, są IKZE. Dzięki IKZE możemy zyskać nawet 1830 złotych ze zwrotu podatku – tak głoszą TFI, które zachęcają do założenia konta właśnie u nich. Dochodzą do tego ulgi podatkowe, tj. możliwość odpisania rocznej składki (do limitu ustawowego) na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego od dochodu (możemy odpisać wpłaty na IKZE od dochodów w PIT). Druga to zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych.

Z innych korzyści należy wymienić brak opłat manipulacyjnych i dystrybucyjnych, niskie opłaty za zarządzanie oraz łatwy proces zakładania. Dodatkowo instytucje zarządzające IKZE oferują promocje na start i dodatkową gotówkę – przykładem jest AXA i jej promocja „200 za 2000”, dzięki której możemy liczyć na 200 zł nagrody przy pierwszej wpłacie 2000 zł.

Tutaj więcej o korzyściach, jakie daje IKE: https://axa.pl/emerytura-i-inwestycje/indywidualne-konto-zabezpieczenia-emerytalnego/.

Jak przekonywaliśmy w jednym z ostatnich artykułów, wszyscy dostaniemy niskie emerytury, niezależnie, czy składki będziemy opłacać tylko w ZUS, czy także OFE. Likwidacja otwartych funduszy emerytalnych nie oznacza końca dyskusji, jak powinno wyglądać oszczędzanie na emeryturę Polaków. Rozwiązaniem nie tylko są narzędzia typu IKE czy IKZE. Oprócz samego faktu, że na oszczędzać trzeba, musimy mieć świadomość, że wysokość przyszłej emerytury będzie wynosiła około jednej trzeciej naszych zarobków i będziemy musieli za to przeżyć nawet 20 lat. Dlatego odkładanie własnych środków jest tak ważne, ponieważ tutaj każda złotówka odkładana systematycznie co miesiąc zaprocentuje i może zapewnić godną jesień życia.