To jedna ze zmian proponowanych w nowelizacji przepisów o przetargach, która właśnie została skierowana do uzgodnień międzyresortowych.
_ Początkowo przepisy te znajdowały się w ogólnym projekcie nowelizacji. Trudna sytuacja gospodarcza wymaga jednak jak najszybszych działań, dlatego fragment antykryzysowy wyłączyliśmy do odrębnego projektu i zostanie on skierowany na szybką ścieżkę legislacyjną _ – wyjaśnia Jacek Sadowy, prezes Urzędu Zamówień Publicznych.
Dzisiaj wykonawcy często muszą sami sfinansować budowę, a dopiero po jej zakończeniu otrzymują zapłatę. Teraz ma się to zmienić. Zamawiający będzie mógł wypłacić do 5 proc. (maksymalna granica to 20 mln zł) zaliczki przed wbiciem pierwszej łopaty. Później zaś dawać kolejne, jeśli firma wykaże, że wykonała część inwestycji o wartości poprzedniej.
_ To bardzo dobra propozycja _ – ocenia Krzysztof Kajda z Departamentu Prawnego w PKPP Lewiatan. Wymagania przy udzielaniu kredytów są coraz większe, a więc dostęp do nich coraz trudniejszy. Mając zaliczkę, przedsiębiorca nie będzie musiał posiłkować się kredytem lub też będzie brał dużo mniejszy. Jego zdaniem może to być korzystne również dla zamawiającego. _ Kredyt kosztuje. Jeśli nie będzie musiał go brać, wykonawca zaproponuje niższą cenę _ – mówi ekspert.
Z myślą o pracownikach
Nowelizacja uwzględnia również aspekt społeczny. Organizator przetargu będzie mógł postawić warunek, że mogą w nim wziąć udział jedynie zakłady pracy chronionej (lub analogiczne z innych państw UE).
_ Ma to służyć poprawie sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy _– tłumaczy Sadowy. Z kolei w opisie przedmiotu zamówienia zamawiający będzie mógł postawić wymóg zatrudniania bezrobotnych czy niepełnosprawnych. _ Dopuszczalne też stanie się żądanie od przedsiębiorców zatrudniania osób wykonujących zamówienie na umowę o pracę. Dzisiaj często pracują oni na podstawie innych umów, przez co znajdują się w dużo gorszej sytuacji. Chcemy to zmienić _– mówi Sadowy.
Członkostwo w UE nie pozwala nam wprowadzić preferencji lokalnych. Tak więc firmy będą mogły zatrudniać pracowników z całej Wspólnoty. W praktyce jednak często będą to mieszkańcy terenu, na którym jest wykonywane zamówienie.
Nie tylko własne doświadczenie
Wykazując spełnienie warunków wzięcia udziału w przetargu, firmy będą mogły podeprzeć się doświadczeniem, wiedzą, potencjałem technicznym oraz zdolnością finansową innych podmiotów. Wykonawca nie będzie więc musiał mieć doświadczenia np. w budowie mostu. Może wskazać przedsiębiorcę, który ma takie doświadczenie, i zatrudnić go np. jako podwykonawcę.
_ Dobrze oceniam możliwość wykazywania zdolności finansowej innych podmiotów. Pozwoli to na swobodniejsze korzystanie np. z powiązań w grupach kapitałowych _- mówi Piotr Trębicki, radca prawny z kancelarii Gessel. _ Mieszane uczucia mam natomiast wobec wykazywania się cudzym doświadczeniem czy wiedzą. Obawiam się, że pozwoli to rzeczywistemu wykonawcy występować w roli podwykonawcy. Choć będzie realizował inwestycję, nie poniesie za nic odpowiedzialności _. ∑
Co jeszcze się zmieni w przepisach
∑ zamawiający nie będzie musiał wykluczać firm zalegających z podatkami czy składkami ZUS
∑ ta sama zasada będzie obowiązywać przy przedsiębiorcach, wobec których otwarto likwidację czy ogłoszono upadłość
∑ wadium firm, które przegrały przetarg, będzie zwracane już po wyborze oferty, a nie po zawarciu umowy
∑ firmy, które wyrządzą szkodę poprzez nienależyte wykonanie zamówienia, będą mogły (ale nie musiały) być wykluczane z przetargów w ciągu roku od prawomocnego orzeczenia
∑ na potwierdzenie swej sytuacji finansowej i ekonomicznej wykonawcy będą mogli składać alternatywne do dzisiaj wymaganych dokumenty
∑ skrócony zostanie czas na zadawanie pytań dotyczących specyfikacji
∑ nie będzie obowiązku żądania zabezpieczenia należytego wykonania umowy
Sławomir Wikariak
Rzeczpospolita
