Pensja brutto i netto. Jak wyliczyć różnicę?
Gdyby szef nie musiał odprowadzać składek i zaliczek, jak – teoretycznie – wyglądałyby nasze zarobki?
*Zaliczka na podatek *
Same składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne zredukowały pensję o ponad 800 zł. O swoje upomina się także „skarbówka”, do której należy odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy. Jak ją poprawnie obliczyć?
Rozpocząć należy od ustalenia podstawy opodatkowania. Mianowicie, od wynagrodzenia brutto odejmuje się opłacone przez pracownika składki ZUS (525,22 zł) oraz kwotę wolną od podatku. W 2013 roku wynosi ona 111,25 zł. Podstawą naszego opodatkowania będzie więc 3194,42 zł.
Zarobki w takiej wysokości oznaczają stawkę podatku dochodowego na poziomie 18 proc. Rocznie wysokość zarobków nie przekroczy bowiem 85 828 zł. Zaliczkę na podatek oblicza się, mnożąc podstawę opodatkowania przez 18 proc. Od tego obejmuje się jeszcze kwotę zmniejszającą podatek, czyli 46,33 zł.
Te wyliczenia dają 528,67 zł. Pozostał już tylko ostatni krok, jakim jest odjęcie składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75 proc. (ten odsetek mnoży się przez wynagrodzenie brutto zmniejszone o składki na ubezpieczenie społeczne). Schemat wygląda następująco: 7,75% x (3830,89 – 525,22 zł) = 256,19 zł. Ostateczna zaliczka na podatek dochodowy wyniesie 528,67 – 253,86, czyli 272,48 zł.
Ile netto na koncie?
Cały proces może się wydawać na pierwszy rzut oka dość skomplikowany. Jednak w praktyce to jedynie kilka prostych działań i ważne jest jedynie, aby niczego nie przeoczyć. Można też skorzystać z dostępnych w internecie kalkulatorów wynagrodzeń, aby w kilka sekund zapoznać się ze szczegółami swojej pensji.
Od 3830,89 zł brutto należy odjąć kolejno: 525,22 zł (składki na ZUS), 297,51 (składka na ubezpieczenie zdrowotne) oraz 272,48 zł (zaliczka na podatek dochodowy). Wychodzi więc wypłata netto 2735,68 zł.
Klin podatkowy „pochłania” niemal 1,1 tys. zł (dokładnie 1095,21 zł). Stanowi to 28,56 proc. całego wynagrodzenia.
Pracodawca musi wydać jeszcze więcej
Całkowity koszt zatrudnienia pracownika obejmuje jednak nie tylko jego wynagrodzenie brutto. Pracodawca ponosi dodatkowe wydatki z racji tego, że opłaca mu część składek na ubezpieczenia społeczne.
Do kwoty brutto, czyli w omawianym przypadku 3839,89 zł, trzeba dodać składkę na ubezpieczenie rentowe (6,5 proc.), emerytalne (9,76 proc.) oraz wypadkowe (0,67–3,86 proc.). Kolejno więc 249 zł, 373,90 zł oraz 68,95 zł (zastosowana stawka na ubezpieczenie wypadkowe – 1,8 proc.). Te obciążenia dają dodatkowe 691,85 zł.
Trzeba także pamiętać o obowiązkowych składkach na fundusz pracy (2,45 proc.) i fundusz pracowniczych świadczeń gwarantowanych (0,1 proc.). Oblicza się je od zarabianej kwoty brutto. W naszym przypadku to 93,86 zł i 3,83 zł.
Właściciel firmy - na pracownika zarabiającego średnią krajową - musi więc liczyć się z kosztami nie tylko samego tzw. brutto pracownika (3830,89 zł), ale dodatkowo wydać 788,55 zł. Całkowite koszty rosną aż do 4620,44 zł.
Umowy cywilnoprawne
Warto też przyjrzeć się, jak takie rozliczenia wyglądają w przypadku osób pracujących w oparciu o umowy cywilnoprawne. Ciężka sytuacja gospodarcza zmusza bowiem pracodawców do cięcia kosztów i nieoferowania ludziom etatów, a bardziej elastycznych form współpracy.
Jeśli chodzi o umowy zlecenia, to przyjrzymy się sytuacji, w której jest ona jedynym tytułem do ubezpieczenia pracownika. W porównaniu z umową o pracę składki na ubezpieczenie chorobowe są odprowadzane dobrowolnie przez pracownika. Mało kto jednak się na to decyduje, gdyż nie chce pomniejszać wypłaty netto. Składki na ZUS wynoszą 431,35 zł, składka zdrowotna 305,96 zł, a zaliczka na podatek 226 zł. Pracodawca dodatkowo płaci 622,90 zł na ZUS oraz 97,69 zł na fundusze. Ogółem pensja netto wynosi 2867,50 zł, a koszty pracodawcy to 4551,48 zł.
Z kolei w przypadku umowy o dzieło nie są odprowadzane żadne składki, a pracodawcy nie ponoszą kosztów zatrudnienia. Od kwoty brutto odlicza się jedynie zaliczę na podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 552 zł. Do kieszeni pracownika trafia miesięcznie 3278, 89 zł.
Co ciekawe, wielu młodych ludzie nie przywiązują już tak wielkiej wagi do etatów. Ich zdaniem odprowadzane składki są po prostu marnowane i ich jedynym efektem może być głodowa emerytura. Dla nich liczy się to, co na koncie. Uważają, że przyszłość leży w ich rękach i tylko samodzielnie mogą sobie zapewnić godne życie.
Krzysztof Kołaski,MA,WP.PL