Preś: Polska musi zacząć stopniowo odchodzić od energetyki węglowej
Ustalenia szczytu w Brukseli są dobre dla Polski, ale to połowiczny sukces. O pełnym sukcesie będziemy mówić wtedy, gdy Polska zrobi ruch w stronę odchodzenia od energetyki węglowej - uważa wiceprezes DM Consus Juliusz Preś.
W nocy z czwartku na piątek szefowie państw i rządów uzgodnili w Brukseli m.in., że mniej zamożne kraje UE (z PKB poniżej 60 proc. średniej unijnej) - wśród nich Polska - będą mogły przekazywać darmowe pozwolenia na emisję CO2 elektrowniom do 2030 r. Według źródeł dyplomatycznych Polska energetyka będzie mogła otrzymać pulę darmowych uprawnień o wartości 31 mld złotych.
Najmniej zamożne państwa UE podzielą się też środkami ze specjalnej rezerwy utworzonej z 2 proc. pozwoleń na emisję. Według nieoficjalnych wyliczeń Polska otrzyma ok. 7,5 mld zł do 2030 r. na modernizację energetyki. Z kolei państwa z PKB poniżej 90 proc. średniej unijnej dostaną też dodatkowe pozwolenia na emisję CO2. Dla nich przeznaczone będzie 10 proc. całkowitej sumy wszystkich uprawnień.
Wiceprezes uważa, że krótkoterminowo decyzja szczytu jest dobra dla polskich przedsiębiorstw, zwłaszcza dla energetyki, bo oznacza, że nie będą one obciążane uprawnieniami. "Jeśli rozpatrywać problem w długim okresie, to nie nazwałbym tego sukcesem. Sukces odniesiemy dopiero wtedy, jeśli w ciągu następnych 5-10 lat Polska zrobi potężny krok w stronę stopniowego odchodzenia od węgla. Jestem w 100 proc. przekonany, że na konferencji klimatycznej w Paryżu w 2015 r. do systemu Kioto dołączą tak wielkie potęgi gospodarcze, jak Chiny, Indie i USA. To oznacza, że po 2020 r., gdy już w światowym gremium będziemy rozmawiać o tym, jakie przyjmujemy cele redukcji emisji do 2040 czy 2050 r., Polsce będzie trudno po raz kolejny prosić o darmowe pozwolenia z uwagi na energetykę oparta na węglu" - powiedział.
Jego zdaniem, na poziomie rozmów globalnych pojawia się twarda opinia, że skoro Polska miała tyle lat na ruch w stronę odejścia od węgla, a tego nie zrobiła, to jest to jej problem. "Wtedy może się okazać, że ta dzisiejsza decyzja to wcale nie jest sukces. Ustalenia szczytu powinny być dla Polski sygnałem, że po 2020 r. możemy mieć problemy" - powiedział.
Podkreślił, że choć obecnie jesteśmy w gronie krajów biedniejszych, to za kilka lat średnia PKB na mieszkańca może być wyższa, a to sprawi, że automatycznie znajdziemy się w koszyku krajów, które nie otrzymają zwolnień. "Problem może być wtedy ogromny. W polskiej energetyce w kwestii odchodzenia od węgla niewiele się działo i niewiele nadal się dzieje. Liczę, że to się zmieni" - powiedział. Jego zdaniem trzeba działać szybko, bo inwestycje energetyczne to projekty wieloletnie, a do 2020 r. zostało niewiele czasu.
Powiedział też, że 7,5 mld zł - nieoficjalne wyliczenia dot. kwoty, jaką Polska ma otrzymać na inwestycje w energetykę ze specjalnej rezerwy - to niewielka kwota. "Oczywiście dobrze, że te środki otrzymamy, ale to wciąż kropla w morzu kosztów przestawienia energetyki na bezpieczne tory. Potrzeba dziesiątków miliardów złotych. Ostateczny koszt będzie zależał od tego, na jaką technologię się zdecydujemy - energetykę jądrową, czy gaz, które są drogie, czy odnawialne źródła energii, które są subsydiowane. Protokół z Kioto, który ma być podpisany w Paryżu w 2015 r. będzie kluczowy - odpowie na pytanie, w jakim kierunku mamy iść i ile będzie to nas kosztowało " - zaznaczył.
Preś podkreśla, że ustalenia szczytu doprowadziły już do wzrostu cen uprawnień do emisji. "Niewielkiego, ale jednak było to zauważalne - o ok. 20 eurocentów. Decyzja szczytu świadczy o tym, że UE zamierza dalej ograniczać emisje CO2, a to oznacza, że uprawnień na rynku będzie coraz mniej w obrocie, co doprowadzi do wzrostu ich cen. Ceny uprawnień w systemie ETS są obecnie niskie, a wyższe sprawią, że pojawi się bodziec ekonomiczny do inwestycji i odchodzenia od wysokiego udziału paliw kopalnych w energetyce" - podsumował.
DM Consus specjalizuje się w działaniu na rynku handlu uprawnieniami do emisji.