Prof. Czajkowski: ekonomiczny Nobel jest często przyznawany za całokształt

Tegorocznym laureatem ekonomicznego Nobla został 69. letni szkocki ekonomista Angus Deaton. W uzasadnieniu nagrody Królewska Szwedzka Akademia Nauk, wskazała, że praca Deatona ma wielkie znacznie dla opracowywania polityki zwalczania ubóstwa, pomagając np. określić, które grupy społeczne zostaną najbardziej dotknięte podwyżką podatku VAT na żywność.

"To jest trochę tak, że ekonomiczną nagrodę Nobla dostają starsi profesorowie w uznaniu całokształtu dorobku, często dość zróżnicowanego. Dlatego to, czym dzisiaj zajmuje się Angus Deaton, nie do końca odzwierciedla to od czego zaczynał. A zaczynał od sformalizowanej, ilościowej analizy decyzji konsumentów i gospodarstw domowych. Budował ilościowe i teoretyczne modele wyjaśniające, w jaki sposób konsumenci alokują swoje dochody. Analizował też wpływ zmian dochodu na wydatki na różne kategorie dóbr - a więc, ogólnie rzecz biorąc, zajmował się ekonomią w skali mikro" - powiedział PAP Czajkowski.

Uczony wskazał również, że obecne zainteresowania badawcze Deatona, pośrednio wynikają właśnie z początkowego okresu kariery.

"Ma to szereg implikacji w jego obecnych zainteresowaniach - np. analizie ubóstwa, w jaki sposób można je mierzyć, zapobiegać itp. Wykorzystuje on dane z ankiet gospodarstw domowych realizowanych w krajach rozwijających się, jak Indie czy Pakistan. Zajmuje się też ekonomią zdrowia, która polega np. na badaniu, ile konsumenci przeznaczają pieniędzy, czasu i aktywności na sprawy związane ze swoim zdrowiem, ale też badaniem wpływu ekonomicznego dobrobytu na zdrowie - znów, zwłaszcza w krajach rozwijających się" - zaznaczył.

Zdaniem Czajkowskiego, trudno dziś zauważyć jakiekolwiek tendencje lub trendy, które wpływałyby na decyzje Komitetu Noblowskiego o przyznawaniu ekonomicznych Nobli. Profesor podkreślił, że o ile tegoroczny laureat badał zagadnienia ubóstwa, konsumpcji, dobrobytu i biedy, to rok temu nagroda została przyznana za bardzo teoretyczne modele dotyczące tego, jak konkurują między sobą firmy i jak kształtuje się tzw. organizacja rynku.

"Nie jestem w stanie wskazać na jakąś dominującą tematykę tych nagród. Jedyną tendencję jaką obserwuję, to że nagrodę otrzymują ekonomiści najstarsi, kierownicy wielkich zespołów realizujących przez lata ambitne tematy badawcze. Bywa, że kilkadziesiąt lat temu mieli swój błyskotliwy wkład w rozwój teorii ekonomii, ale nagrodę dostają w uznaniu całokształtu działalności" - dodał ekonomista.

Oficjalna nazwa ekonomicznego Nobla to Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla. Jej fundatorem od 1968 roku jest Bank Szwecji. Wysokość tegorocznej nagrody wyniosła 8 mln koron szwedzkich (ponad 860 tys. euro).