Przepisy porządkujące obrót materiałami wybuchowymi przyjęte przez Sejm

Za głosowało 399 posłów, przeciw 37, wstrzymała się jedna osoba.

Chodzi o nowelę ustawy o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego oraz niektórych innych ustaw, którą przygotowało Ministerstwo Rozwoju. Realizuje ona wytyczne dyrektyw 2013/29/UE, 2014/28/UE oraz 2014/58/UE. W wypadku dwóch z nich termin wdrożenia minął w pierwszej połowie zeszłego roku, trzeciej mija w kwietniu tego roku.

Przepisy dotyczą m.in. materiałów wybuchowych używanych w górnictwie, ale także np. petard i fajerwerków.

Nad nowelizacją pracowała w Sejmie komisja gospodarki i rozwoju, która - jak mówił poseł sprawozdawca Marek Sowa (PO) - wprowadziła do rządowej propozycji 27 poprawek, mających charakter doprecyzowujący rozwiązania zaproponowane przez rząd.

Trzy dodatkowe, merytoryczne poprawki dotyczące kar, jakie podczas drugiego czytania projektu zgłosiła Nowoczesna, zyskały negatywną opinię komisji gospodarki i rozwoju i zostały przez Sejm odrzucone.

Przeciw uchwaleniu nowelizacji głosowali posłowe klubu Kukiz 15. Jak uzasadniał przedstawiciel tej partii Bartosz Jóźwiak "jeszcze żadna ustawa ani implementacja nie uratowała życia ludzkiego". Zdaniem Jóźwiaka funkcjonujące już w polskim prawie rozwiązania są wystarczające.

Jednak według autorów nowelizacji, dzięki nowym rozwiązaniom w obrocie pojawią się wyroby pirotechniczne i materiały wybuchowe przeznaczone do użytku cywilnego, spełniające podwyższone wymogi bezpieczeństwa. Oznacza to, że wykorzystywanie tych produktów będzie stwarzać mniejsze niż obecnie zagrożenie dla ich użytkowników, osób postronnych, a także środowiska i mienia. Powinno to prowadzić do zmniejszenia liczby wypadków z użyciem tych produktów.

Nowelizacja doprecyzowuje też obowiązki producentów, importerów i dystrybutorów materiałów wybuchowych i wyrobów pirotechnicznych, a w przypadku materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego, dodatkowo także upoważnionych przedstawicieli producenta, związane z zapewnieniem zgodności tych wyrobów z zasadniczymi wymogami bezpieczeństwa.

Na jednostki notyfikowane nałożono obowiązek oznaczania wyrobów pirotechnicznych numerami rejestracyjnymi i prowadzenia rejestru nadanych numerów rejestracyjnych. Zdaniem autorów, ułatwi to identyfikację i śledzenie wyrobów pirotechnicznych w całym łańcuchu dostaw. W praktyce wszystkie wyroby pirotechniczne wprowadzane do obrotu muszą spełniać stosowne wymagania, mają być prawidłowo oznaczone i muszą mieć odpowiednią dokumentację.

Nowela zobowiązuje też podmioty gospodarcze do informowania użytkowników materiałów wybuchowych o warunkach ich bezpiecznego użytkowania. Wprowadza także zasady wydawania i cofania pozwoleń na wytwarzanie materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego metodą in situ (chodzi o wytwarzanie tych materiałów w miejscu ich użycia i przeznaczenie przez wytwórcę na potrzeby własne bezpośrednio po wytworzeniu).

Ustawa zawiera także zasady kontroli wewnątrzwspólnotowego przemieszczania materiałów wybuchowych i amunicji. Przyjęto, że nadzór nad rynkiem materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego, używanych w górnictwie, będzie sprawował (jak dotychczas) Wyższy Urząd Górniczy. Z kolei materiały wybuchowe wykorzystywane poza górnictwem będą kontrolowane przez Państwową Inspekcję Pracy. Natomiast rynek wyrobów pirotechnicznych będzie kontrolowany - w zależności od klasy wyrobów - przez Inspekcję Handlową lub Państwową Inspekcję Pracy.

Przedstawiono także sankcje dla podmiotów gospodarczych działających na rynku materiałów wybuchowych i wyrobów pirotechnicznych za nieprzestrzeganie przepisów ustawowych. Najwyższą karę - do 100 000 zł - przewidziano dla producenta lub importera, który wprowadza do obrotu materiały wybuchowe lub wyroby pirotechniczne niezgodne z wymogami bezpieczeństwa, i dla dystrybutora, który udostępnia je na rynku. Środki finansowe pochodzące z kar zasilą budżet państwa.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie w życie 20 kwietnia 2016 r. Teraz nowelizacja trafi do Senatu.