Przy braku kompromisu dot. obniżenia opłaty intercharge, NBP zainicjuje lub poprze działania

11.05. Warszawa (PAP) - W przypadku braku kompromisu dotyczącego obniżenia opłaty intercharge, NBP zainicjuje lub poprze działania regulacyjne - wynika z dokumentu ogłoszonego przez NBP

"Zespół Roboczy ds. Opłaty Interchange ocenia, że w razie braku realizacji (...) propozycji niezbędne byłoby wprowadzenie odpowiedniej regulacji w zakresie opłaty interchange, zainicjowane przez NBP lub poparte przez NBP" - napisano w raporcie "Program redukcji opłat kartowych w Polsce".

Program redukcji opłat kartowych w Polsce został przygotowany przez Zespół Roboczy ds. Opłaty Interchange, powołany przez Radę ds. Systemu Płatniczego. Program zaakceptowała większość członków Zespołu reprezentujących wszystkie strony systemów kartowych, a 30 marca 2012 r. został on przyjęty przez Radę ds. Systemu Płatniczego.

"Jest on propozycją kompromisu o charakterze nieregulacyjnym w zakresie wysokości opłat interchange w Polsce. Głównym celem Programu jest doprowadzenie do sytuacji, w której konsument będzie mógł dokonywać płatności bezgotówkowych przy użyciu karty w jak największej liczbie punktów handlowo-usługowych w Polsce i niezależnie od wysokości kwoty transakcji" - napisano.

Program zakłada stopniowe obniżanie stawek opłat interchange w Polsce do poziomu średniego w Unii Europejskiej, do 2017 r. W szczególności proponuje się, aby poziom opłat interchange został bezwarunkowo obniżony najpóźniej od dnia 1 stycznia 2013 r. do wysokości 1,1 proc. wartości transakcji dla kart debetowych i 1,2 proc. dla kart kredytowych. W następnych latach dalsze obniżki opłat interchange byłyby uzależnione od kształtowania się wybranych wskaźników rozwoju obrotu bezgotówkowego.

W kwietniu 2012 r. Program został przekazany przez Narodowy Bank Polski do organizacji kartowych działających w Polsce (VISA, MasterCard, American Express, Diners Club), z prośbą o przedstawienie przez nie do 30 maja 2012 r. stanowiska wobec propozycji zawartych w Programie.

ROZWIĄZANIE REGULACYJNE

W przypadku braku kompromisu, regulacja ustawowa może uwzględniać następujące elementy:

a) wprowadzone zostaną maksymalne stawki opłaty interchange dla Polski lub maksymalne stawki dotyczyć będą nienegocjowalnych ze strony akceptantów elementów opłaty akceptanta (MSC), czyli sumy opłaty interchange i tzw. assessment fee (opłaty dodatkowej wnoszonej do organizacji płatniczej),

b) alternatywnie do powyższego - wprowadzenie, wzorem rynku energetycznego i telekomunikacyjnego, systemu ustalania, akceptowania i kontrolowania opłat wraz z utworzeniem nowego urzędu centralnego lub powierzeniem zadań w tym zakresie instytucji już istniejącej,

c) określony zostanie bądź termin, w którym wszystkie stawki opłat interchange powinny się dostosować do określonego poziomu maksymalnego, np. poziomu średniego opłat krajowych lub transgranicznych w Unii Europejskiej (w przypadku jednorazowej silnej ustawowej obniżki), bądź wysokość właściwych dla poszczególnych lat stawek maksymalnych (w przypadku ustalenia stopniowej redukcji opłat interchange),

d) objęcie regulacją obowiązku odpowiedniego (proporcjonalnego w stosunku do obecnych stawek) przeniesienia przez agentów rozliczeniowych obniżki opłaty interchange na wysokość opłat akceptanta (MSC),

e) regulacją objęte zostaną wszystkie rodzaje kart płatniczych w trzech podstawowych kategoriach:

- karty kredytowe,

- karty obciążeniowe,

- karty debetowe,

f) maksymalna stawka dla kart debetowych będzie niższa niż dla kart kredytowych i obciążeniowych,

g) regulacją zostaną objęte wszystkie systemy kartowe stosujące stawki krajowe opłaty interchange na rynku polskim,

h) wprowadzone zostaną również maksymalne stawki dla pełnej opłaty akceptanta, co obejmie również systemy trójstronne,

i) obniżkom opłat interchange nie może towarzyszyć zwiększenie innych opłat pobieranych od agentów rozliczeniowych lub wydawców,

j) regulacja powinna również wprowadzać sankcje za nieprzestrzeganie odpowiednich przepisów,

k) regulacja powinna rozstrzygnąć zakres stosowania ewentualnej opłaty surcharge (zakaz pełny, zakaz częściowy, wyłączający np. wszystkie karty płatnicze lub ich wybrane rodzaje, np. karty debetowe, czy też wprowadzenie pełnej opcji narodowej z PSD).

Oprócz zmiany ustawy o usługach płatniczych, regulacja będzie obejmowała zmiany innych ustaw, które dotyczą instytucji rządowych zobowiązanych do kontrolowania realizacji powyższych zobowiązań banków i organizacji kartowych.

Z dokumentu wynika także, że skutkiem braku realizacji Programu może być również podjęcie przez sektor bankowy działań mających na celu pokrywanie przez akceptantów realnych kosztów gotówki, działania akceptantów ograniczające czasowe lub stałe akceptowanie wybranych lub wszystkich kart płatniczych, a także wsparcie powstania i rozwoju konkurencyjnych wobec obecnie funkcjonujących w Polsce systemów płatności kartowych.

Autorzy dokumentu uważają, że problem wysokich stawek opłaty interchange wynika w dużym stopniu z braku realnej konkurencji na polskim rynku płatności kartowych.

W opinii Zespołu Roboczego ds. Opłaty Interchange opcja regulacyjna, aczkolwiek możliwa do zastosowania od strony teoretycznej, jest gorszym rozwiązaniem od opcji kompromisowej, zakładającej realizację Programu. (PAP)

mak/ ana/