Rząd zafunduje nam kolejny monopol?

Wyższe opłaty za wywóz śmieci i likwidacja tysięcy miejsc pracy to - zdaniem ekspertów - przewidywane skutki przygotowywanych przez rząd nowych przepisów dotyczących zbiórki i utylizacji odpadów. Projekty ustaw trafiły właśnie do konsultacji społecznych.

Przygotowywany przez rząd projekt ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach stanowi, że gmina będzie mogła wybrać jedną, dwie firmy, które uzyskają wyłączność na wywóz śmieci. Ponadto na obszarze zamieszkałym przez 150 tys. osób będzie mógł funkcjonować tylko jeden zakład zajmujący się utylizacją odpadów.

_ Wejście tych przepisów w życie oznacza upadek kilkuset małych i średnich firm zajmujących się zbiórką i wywozem śmieci, a tym samym likwidację tysięcy miejsc pracy _- uważa Witold Zińczuk, przewodniczący Rady Programowej Związku Pracodawców Gospodarki Odpadami. Dodaje, że ustanowienie monopolu z pewnością doprowadzi też do wzrostu opłat i zwiększy zagrożenie korupcją. _ Wywozem odpadów w większości gmin zajmą się zapewne samorządowe spółki. Będzie zatem doskonała okazja do utworzenia kolejnych synekur _ - mówi Zińczuk.

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, które forsuje nowe przepisy w zakresie gospodarki odpadami, odpowiada, że niczym nieograniczona konkurencja na rynku gospodarowania odpadami prowadzi do negatywnych efektów. Zagrożona jest realizacja zobowiązań akcesyjnych w zakresie recyklingu. Obecnie zbyt dużo śmieci trafia na wysypiska. Przedsiębiorcy niechętnie inwestują też w budowę nowoczesnych instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. To z kolei prowadzi do niewykorzystania unijnych dotacji przeznaczonych na samorządowe projekty odpadowe.

_ Obecnie nie ma wystarczającej liczby takich instalacji, ponieważ podmioty chcące zainwestować w ten rodzaj przedsięwzięcia nie mają gwarancji, że po ich wybudowaniu będą w stanie zapewnić odpowiednio duży strumień odpadów _ - mówi Marek Michalski, zastępca dyrektora departamentu koordynacji programów infrastrukturalnych w MRR. Michalski dodaje, że podobne do proponowanych przez resort rozwiązań zastosowano z powodzeniem w kilku krajach UE, na przykład w Danii i w Niemczech.

Obawy firm zajmujących się gospodarką odpadami podziela Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. _ Cele zapisane w ustawie da się osiągnąć bez ustawowego ograniczania konkurencji _ - zapewnia Elżbieta Witkowska-Grochowalska, zastępca dyrektora w UOKiK. Dodaje, że gmina może zaostrzyć kryteria wydawania zezwoleń na wywóz odpadów. _ O utylizację odpowiedniej części odpadów można zadbać przez postawienie większych wymogów firmom ubiegającym się o prawo świadczenia takich usług. Przyznanie prawa wyłącznego eliminuje konkurencję, prowadzi do wzrostu cen i sprzyja korupcji _- stwierdza dyrektorka w UOKiK.

Dodaje, że z tego powodu od projektowanego przez MRR modelu odchodzą Niemcy i Dania. _ Po wprowadzeniu tam praw wyłącznych ceny wywozu śmieci wzrosły, a przedsiębiorcy przestali inwestować w nowoczesne instalacje utylizacyjne _ - przypomina Witkowska-Grochowalska.Kilka tygodni temu informowaliśmy o rządowych planach zmonopolizowania rynku przewozów lokalnych.

Piotr Dziubak
PARKIET