Sędziowie protestują

"Sądownictwo powszechne wymaga reform, nie aprobujemy jednak rozwiązań niosących ryzyko doprowadzenia sędziów do roli urzędników podlegających władzy wykonawczej. Takie zaś rozwiązania przewiduje najnowszy projekt" - napisali sędziowie. W Polsce jest około 9 tysięcy sędziów. "Podpisało się prawie 5 tysięcy sędziów orzekających w sądach powszechnych. To większość sędziów" - powiedział PAP sędzia Maciej Strączyński, prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich IUSTITIA, które koordynowało akcję.

Listy otwarte będą składane w środę w Kancelarii Prezydenta, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. "Ciekawi jesteśmy, jak niskiej rangi funkcjonariusze zechcą z nami rozmawiać. Bo słowo >>wysoki<< jest tu chyba nieadekwatne" - mówił PAP Strączyński.

W resorcie sprawiedliwości PAP dowiedziała się, że prace nad projektem zakończyły się na etapie ministerialnym i niedawno przyjął go komitet Rady Ministrów. Nie wiadomo, kiedy projekt mógłby stać się przedmiotem obrad rządu. Joanna Dębek z biura informacyjnego ministerstwa powiedziała PAP, że niezależnie od tego w ministerstwie wciąż trwają spotkania mające charakter konsultacji ze środowiskami sędziowskimi. "Na ten tydzień zaplanowane jest spotkanie z przedstawicielami Iustitii oraz Krajowej Rady Sądownictwa" - dodała.

Sędziowie krytykują projekt zmian w ustroju sądów szczególnie z powodu wprowadzenia w nim okresowych ocen pracy sędziów. Uznają je za kolejny nadzór administracyjny nad sądownictwem pełniony przez ministra sprawiedliwości. Według nich, zgodnie z projektowanymi przepisami miałby on mieć wpływ zarówno na sposób dokonywania tych ocen, jak i na powoływanie sędziów wizytatorów.

"Niedopuszczalne jest, aby władza wykonawcza wpływała na władzę sądowniczą poprzez określanie standardów oceniania sędziów i sprawowanie nad tym procesem nadzoru. (...) Paradoksalnie, ostatnie zmiany w zakresie ustroju prokuratury, wzmacniające jej niezależność od władzy wykonawczej, stawiają ten organ w pozycji korzystniejszej w stosunku do sądownictwa powszechnego" - uznali sygnatariusze listu otwartego. Utrzymują oni, że projekt zawiera sprzeczność proponowanych ocen okresowych sędziów z zaleceniem Komitetu Ministrów dla Państw Członkowskich Rady Europy dotyczącym niezawisłości, sprawności i roli sędziów. Zgodnie z tym zaleceniem sędziowie powinni zachowywać pełną niezawisłość w podejmowaniu decyzji i działać bez żadnych ograniczeń, niewłaściwych wpływów, zachęt, nacisków, gróźb lub ingerencji, bezpośrednich lub pośrednich, z czyjejkolwiek strony i z jakiegokolwiek powodu.

"Pomni doświadczeń z nieodległej przeszłości, wyrażamy obawę o wykorzystywanie ocen okresowych do wywierania na sędziów nacisku w zakresie treści orzeczeń oraz w celu wyłącznie ilościowo rozumianej wydajności pracy. Naszym obowiązkiem jest kompetentne, rzetelne i efektywne rozpoznawanie spraw, a zwłaszcza o wydawanie przemyślanych i trafnych orzeczeń" - napisali sędziowie.

Sędziowie obawiają się, że ich praca będzie oceniana pod kątem statystyki, pod presją której już teraz muszą działać. "Projektowane rozwiązania mają m.in. obejmować analizę sprawności i efektywności w podejmowaniu czynności i kierowaniu postępowaniem. Na podstawie własnych doświadczeń dostrzegamy niebezpieczeństwa związane z takimi kryteriami" - podkreślili.

"Projektodawcy - przedstawiciele władzy wykonawczej - nie precyzują jednoznacznie celu poddania sędziów ocenom. Konieczności wprowadzenia ocen okresowych sędziów nie uzasadniają względy praktyczne ani bieżące doświadczenia" - czytamy w liście otwartym.