Śląskie/ 23 projekty realizowane dzięki inicjatywie Jessica

Jak poinformowała PAP w czwartek dyrektor wydziału rozwoju regionalnego w urzędzie marszałkowskim woj. śląskiego Małgorzata Staś, w regionie wykorzystano praktycznie wszystkie unijne środki przewidziane na finansowanie inicjatywy Jessica w latach 2007-2013. Łącznie opiewają one na 249,9 mln zł.

Istotą mechanizmu Jessica jest odejście od udzielania bezzwrotnych dotacji na rzecz mechanizmu odnawialnego - zwrotnych instrumentów finansowych (pożyczek, wkładów kapitałowych, gwarancji). Taka formuła (przede wszystkim funduszu pożyczkowego umożliwia) w odróżnieniu od dotacji wielokrotne wykorzystanie tych samych środków.

Część pożyczek uruchomionych w ramach Jessiki jest już w woj. śląskim spłacana. Ostatnio urząd marszałkowski koncentrował się na uruchomieniu wszystkich dostępnych środków - do końca czerwca br. Ostatnie z podpisanych umów dotyczą m.in. adaptacji dawnej kopalni Porąbka-Klimontów w Sosnowcu na centrum kulturalno-sportowo-rekreacyjne, modernizacji targowiska w ścisłym centrum Zabrza czy budowy Centrum Inicjatyw Społecznych i Wsparcia Rodziny w Częstochowie.

Największym projektem wspartym dotąd środkami inicjatywy Jessica w regionie jest budowa centrum handlowo-usługowego na terenie dawnej kopalni Jaworzno w ścisłym centrum miasta. Projekt o wartości 191,5 mln zł netto otrzymał 72 mln zł pożyczki.

Dyrektor Staś podkreśliła jednak, że skala osiąganego dzięki inicjatywie Jessice efektu społecznego niekoniecznie musi wiązać się z wartością projektów. Wskazała na cztery przedsięwzięcia spółdzielni mieszkaniowych z Jastrzębia-Zdroju i Rybnika zakładające m.in. odnowienie lub budowę placów zabaw, a także kortów czy boisk do badmintona. Największe z nich opiewa na 4 mln zł, a wsparcie 3 mln zł.

Jako pierwszy w woj. śląskim ze środków tej unijnej inicjatywy skorzystał wiosną 2012 r. roku samorząd Tychów, gdzie dzięki pożyczce budynek dawnego kina "Andromeda" zmienił się już w "pasaż kultury" na potrzeby imprez, usług i handlu.

Staś zaznaczyła, że trudnym początkiem inicjatywy Jessica w regionie było przekonanie odbiorców do skorzystania z preferencyjnej pożyczki - w miejsce dotacji, które albo już się skończyły, albo np. ich przyznanie konkretnemu projektowi było niemożliwe ze względów formalnych. "W tej chwili są już beneficjenci, którzy stricte przychodzą po Jessikę" - wskazała dyrektor.

Jessica (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas) to inicjatywa powstała we współpracy Komisji Europejskiej z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym i Bankiem Rozwoju Rady Europy. Jej celem jest wsparcie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. Chodzi m.in. o przywracanie do życia niszczejącym obiektom poprzemysłowym oraz o rewitalizację zdegradowanych terenów w miastach. W odróżnieniu od unijnych dotacji, z Jessiki pod pewnymi warunkami mogą być finansowane przedsięwzięcia komercyjne.

Woj. śląskie jest jednym z pięciu polskich regionów, które zdecydowały się na wdrożenie mechanizmu Jessica, polegającego na wspieraniu konkretnych projektów miejskich w formie pożyczek czy gwarancji. Jessica dysponowała tam ok. 51 mln euro, wydawanych głównie w postaci pożyczek na realizację projektów rewitalizacyjnych. Pieniądze zarezerwowano w Regionalnym Programie Operacyjnym Woj. Śląskiego na lata 2007-2013 lokując je potem w odrębnym funduszu.

Podobnie stanie się w przypadku nowych środków unijnych. Z nowego RPO (na lata 2014-2020) do mechanizmu ma trafić kwota porównywalna do dotychczasowej.