UE/ Podpisano umowę ws. funduszu na likwidację banków

Umowa uzupełni przyjęte w połowie kwietnia przez Parlament Europejski rozporządzenie w sprawie wspólnego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (SRM). Mechanizm jest drugim, po wspólnym nadzorze, filarem unii bankowej. Ma on zapewnić, by podatnicy nie byli obciążani kosztami ratowania banków, które popadną w tarapaty.

Fundusz upadłościowy dla banków będzie stopniowo budowany przez osiem lat i jego wartość ma wynieść co najmniej 1 proc. gwarantowanych depozytów. Szacuje się, że będzie to kwota 55 mld euro. Zgodnie z umową międzyrządową składki do funduszu będą pobierane od banków przez odpowiednie władze krajów uczestniczących, które potem będą przekazywać je do funduszu. Początkowo środki będą gromadzone w kopertach przypisanych do poszczególnych krajów, ale przez osiem lat będą stawały się środkami wspólnymi. W pierwszym roku uwspólnotowione zostanie 40 proc. zgromadzonych środków, w drugim roku - kolejne 20 proc., a reszta - stopniowo przez sześć kolejnych lat.

Składki poszczególnych banków do funduszu będą obliczane proporcjonalnie do kwoty ich zobowiązań oraz do profilu ryzyka.

Na uregulowanie zasad funkcjonowania funduszu likwidacyjnego dla banków w odrębnej umowie międzyrządowej, poza unijnymi traktatami, zdecydowano się głównie za sprawą Niemiec. Berlin argumentował, że traktat UE nie daje wystarczającej podstawy prawnej do utworzenia wspólnego funduszu ratunkowego dla banków i niemiecki Trybunał Konstytucyjny zakwestionowałby decyzje UE w tej sprawie.

Do udziału w umowie zaproszono także kraje spoza strefy euro, w tym Polskę. Jednak postanowienia umowy staną się obowiązujące dla tych państw dopiero wówczas, gdy przystąpią one do wspólnego nadzoru bankowego i mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków.

Wspólny mechanizm upadłościowy ma wejść w życie od 1 stycznia 2015 r., choć funkcje likwidacyjne i mechanizm strat wierzycieli (bail-in) mają być stosowane od stycznia 2016 r.

W deklaracji towarzyszącej umowie międzyrządowej kraje potwierdziły, że będą stosować zasadę bail-in, czyli strat akcjonariuszy i niektórych wierzycieli w przypadku upadku i restrukturyzacji banku, zgodnie z dyrektywą w sprawie restrukturyzacji uporządkowanej likwidacji banków (BRRD).

Unia bankowa to flagowy projekt UE mający na celu przywrócenie zaufania do sektora finansowego po kryzysie z 2008 r. oraz na przerwanie powiązania między problemami banków a finansami publicznymi. Ogromne pakiety pomocowe dla banków w czasie kryzysu obciążyły finanse publiczne państw.

Z Brukseli Anna Widzyk