Włochy. Aktywizacja zawodowa osób w wieku 50+ i jej ograniczenia

We Włoszech, dotkniętych poważnym problemem wysokiego bezrobocia wśród ludzi młodych, a zwłaszcza absolwentów wyższych uczelni (pracy nie ma prawie 20 procent z nich; wskaźnik ten wzrósł prawie dwukrotnie w ostatnich latach), znacznie więcej mówi się o zatrudnieniu dla młodych niż o aktywizacji zawodowej osób po pięćdziesiątce. Inicjatyw tych jednak nie brakuje, a podejmowane są przede wszystkim na poziomie regionalnym.

Osoby po pięćdziesiątce, które straciły pracę lub są zagrożone bezrobociem, zachęcane są do zwracania się do regionalnych urzędów pracy, gdzie mogą uzyskać wiedzę na temat ofert określanych jako bodźce związane z umożliwieniem powrotu na rynek pracy. Jednym z nich jest bodziec finansowy dla pracodawcy; otrzymuje on zwrot części pensji, którą wypłaca przyjętemu starszemu pracownikowi.

Zauważa się, że włoską specyfiką jest bardzo niska aktywność zawodowa kobiet w wieku powyżej 50 lat, która jest efektem ubocznym szerszego społecznego zjawiska, jakim jest niewielki wskaźnik zatrudnienia kobiet we Włoszech - 46 procent. Ta bierność zawodowa jest w dużej mierze wynikiem tradycji. Kobiety często nie szukają pracy, gdyż zajmują się domem.

Zwłaszcza w przypadku kobiet odnotowuje się, że wzrost zatrudnienia tych po 50 roku życia jest uważany we Włoszech wciąż za zbyt mały w porównaniu z wyznaczonym w Strategii Lizbońskiej wskaźnikiem wynoszącym 50 procent.

Tymczasem największą grupę potencjalnych pracowników stanowią właśnie gospodynie domowe w średnim wieku, które jednak często nie są zainteresowane wejściem po raz pierwszy na rynek pracy. Władze bogatszych regionów, przede wszystkim na północy kraju, podejmują liczne działania skierowane do tej grupy wiekowej, głównie oferując i finansując różnego rodzaju kursy i szkolenia.

W regionalnych urzędach pracy są doradcy zawodowi, którzy odpowiadają za opiekę nad osobami w wieku średnim i przedemerytalnym chcącymi powrócić do pracy lub podjąć ją po raz pierwszy. Dla każdej takiej osoby tworzony jest indywidualny program na podstawie jej oczekiwań, umiejętności i wykształcenia oraz doświadczenia. Osoba ta podpisuje umowę z urzędem pracy, który udziela jej niezbędnej pomocy i wskazuje dostępne szkolenia, na przykład w dziedzinie samozatrudnienia. Jest to w wielu przypadkach praca od podstaw. Doradcy często udzielają pomocy kobietom, które nigdy wcześniej nie pracowały ani nie szukały zatrudnienia. Trzeba je zatem przygotować do pierwszej w życiu rozmowy kwalifikacyjnej.

Celem takich działań, jak się podkreśla, jest uświadomienie wszystkim osobom biernym zawodowo, że na każdym etapie życia można być aktywnym w tej dziedzinie.

W niektórych regionach w ramach działań na rzecz aktywizacji zawodowej ludzi po pięćdziesiątce przygotowano kampanie medialne zachęcające ich do powrotu lub wejścia na rynek pracy.

Z Rzymu Sylwia Wysocka