Wolne za 1 listopada oddajemy lekarzom, ale nie pedagogom
Nie wszyscy pracodawcy musieli udzielać wolnego za Wszystkich Świętych. Takiego obowiązku nie mają niektóre urzędy państwowe
oraz dyrektorzy szkół i innych placówek oświatowych.
Na wolnym skorzystają natomiast lekarze, pracownicy samorządowi oraz korpus służby cywilnej. Godziny robocze, które muszą przepracować w danym okresie rozliczeniowym, ustalamy bowiem na podstawie kodeksu pracy.
Mniej pracy dla samorządowców i...
Pracownicy samorządowi pracują osiem godzin dziennie i sztywno 40 tygodniowo. Wyjątek to osoby zatrudnione na stanowiskach pomocniczych i obsługi. Ci pracują przeciętnie 40 godzin na tydzień. Mimo tej różnicy wymiar czasu pracy dla jednych i drugich liczymy tak samo - na podstawie art. 130 k.p. Wynika tak z art. 31 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1593 ze zm.). Co to oznacza dla samorządowców? Po pierwsze, ich listopadowy czas pracy obniżamy o 16 godzin z tytułu dwóch świąt (1 i 11 listopada). Po drugie, za pierwsze z nich, przypadające w sobotę, samorządowcy dostają wolny dzień w innym terminie. Przypominam jednak, że ten przywilej dotyczy pracowników, dla których sobota to dzień wolny z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.
A jak zapłacić pracownikom samorządowym, którzy pracowali we Wszystkich Świętych albo w dniu oddanym za to święto?
_ W praktyce jest to czysto hipotetyczna sytuacja, bo najczęściej pracownicy samorządowi nie pracują w tzw. godzinach nadliczbowych. Wyjątek dotyczy pracowników mianowanych. Za pracę 1 listopada lub w dniu wolnym oddanym za to święto przysługuje im normalne wynagrodzenie lub czas wolny w przepracowanym wymiarze _ - tłumaczy Joanna Stępniak, młodsza specjalistka w Departamencie Prawnym w Głównym Inspektoracie Pracy.
...służby cywilnej
Listopadowy czas pracy urzędników należących do korpusu służby cywilnej też liczymy na podstawie art. 130 k.p. Trzeba im zatem przyznać wolną dniówkę za Wszystkich Świętych. Taki obowiązek nakłada art. 7 ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o służbie cywilnej (DzU z 26 września 2006 r. nr 170, poz. 1218 ze zm.).
_ Za pracę 1 listopada oddajemy tym urzędnikom dzień wolny w innym terminie. Mogą być natomiast wątpliwości co do zapłaty za pracę wykonywaną w dniu wolnym oddanym za święto. Według mnie będą to klasyczne nadgodziny, które rekompensujemy czasem wolnym. Nie należy tutaj stosować art. 1513 k.p. _ - wyjaśnia Joanna Stępniak.
Dodatkowa dniówka dla medyków
Wolny dzień za 1 listopada dostaną również pracownicy służby zdrowia, dla których sobota to dzień wolny z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Ich wymiar czasu pracy też liczymy na podstawie art. 130 k.p. Ale uwaga, do obliczeń wykorzystujemy normy czasu pracy lekarzy uregulowane w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 14, poz. 89 ze zm.). Przypominam, że są one niższe niż kodeksowe, bo lekarze i pozostali pracownicy służby zdrowia pracują nie dłużej niż siedem godzin 35 minut na dobę oraz przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień. Ta grupa zawodowa powinna przepracować w listopadzie 136 godzin i 30 minut.
Przykład 1
Liczymy obowiązujący służbę zdrowia wymiar czasu pracy na listopad:
- 4 tygodnie x 37 godzin 55 minut = 151 godzin 40 minut
- 2 święta (1 i 11 listopada) x 7 godzin 35 minut = 15 godzin 10 minut
- 151 godzin 40 minut – 15 godzin 10 minut = 136 godzin 30 minut - tyle wynosi w listopadzie wymiar czasu pracy w służbie zdrowia.
Jeśli chodzi o zapłatę za pracę wykonywaną przez lekarza w święto lub w dniu wolnym oddanym za 1 listopada, to jest ona uzależniona od charakteru pracy. Jeżeli był to dyżur, to płacimy zgodnie z ustawą o ZOZ. Ona tymczasem odsyła do art. 1511 k.p., ale z zastrzeżeniem: za dyżur nie udzielamy wolnego ani w godzinach, ani w dniach. Lekarz wezwany do szpitala na niespodziewany dyżur w święto dostanie normalne wynagrodzenie i 100-proc. dodatek. W praktyce trudno sobie wyobrazić, by lekarz dowiedział się o tym świątecznym dyżurze z dnia na dzień. W zasadzie może to dotyczyć zaledwie dwóch przypadków: gdy np. jego kolega po fachu mający dyżurować we Wszystkich Świętych zachoruje albo po prostu weźmie urlop na żądanie.
Jeżeli natomiast lekarz pracował w święto w klasycznych nadgodzinach, to w pierwszej kolejności do końca okresu rozliczeniowego wypłacimy mu normalne wynagrodzenie i oddamy dzień wolny albo wypłacimy 100-proc. dodatek. Natomiast za pracę w dniu wolnym oddanym w zamian za 1 listopada udzielimy wolnego w innym terminie - zgodnie z art. 1513 k.p.
Nauczyciele i urzędnicy bez laby
Wolnego za 1 listopada nie trzeba udzielać nauczycielom. W ich przypadku liczy się 40 - godzinna tygodniowa norma czasu pracy, a w tym pensum nauczycielskie, tj. wymiar zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Wynika tak z art. 42 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.). Przykładowo pensum nauczyciela szkoły podstawowej wynosi 18 godzin. Takie samo pensum dydaktyczne obowiązuje dyrektora tej szkoły, o ile organ prowadzący go nie ograniczył lub w ogóle nie zwolnił menedżera z obowiązku prowadzenia zajęć dydaktycznych. Są natomiast wątpliwości, czy wolnego trzeba udzielić urzędnikom państwowym pracującym w takich instytucjach, jak kancelarie Sejmu, Senatu czy prezydenta. Ich czas pracy nie może przekroczyć ośmiu godzin na dobę i średnio 40 tygodniowo w okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż osiem tygodni, a ustawa z 6 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 86, poz. 953 ze zm.) nie odsyła do art. 130
k.p. Przedstawiciele Kancelarii Sejmu uważają jednak, że stosuje się ten przepis w zw. z art. 5 k.p. Wynika z niego, że kodeks pracy stosuje się w sprawach nieuregulowanych pragmatykami służbowymi.
Marta Gadomska
Rzeczpospolita