Wsparcie inwestycji w turystykę

Do tej pory dotacje adresowane były przede wszystkim na odrestaurowanie zabytkowych budowli, oznaczenie historycznych tras i miejsc, powstawały gminne centra sportowo-rekreacyjne czy kompleksy basenowe, itp.

W nowej prospektywnie unijnej na lata 2007-2013 sytuacje przedstawia się już zupełnie inaczej. Z jednej strony zostały utrzymane mechanizmy przyznające środki na rozwój elementów tworzących lokalne walory turystyczne, z drugiej jednak pojawiły się mechanizmy dofinansowujące tworzenie infrastruktury i bazy okołoturystycznej. Nie tylko w perspektywie EURO 2012, ale również stale rosnącej liczby turystów krajowych i zagranicznych, palącą potrzebą stała się rozbudowa bazy noclegowej, ze zwiększeniem liczby łóżek hotelowych we wszystkich kategoriach, oraz podniesienie jakości bazy gastronomicznej i rekreacyjnej. W zależności od wielkości przedsiębiorstwa planującego inwestycję, lokalizacji inwestycji oraz kwoty jaką wnioskodawca chciałby uzyskać ze środków unijnych są dwie możliwe drogi uzyskania wsparcia:

Działanie 3.1.2 „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw’’ w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, gdzie instytucją odpowiedzialną za jego wdrażanie jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, (ARiMR). Regionalne programy operacyjne, tworzone odrębnie przez każde województwo, gdzie albo wydzielone jest osobne działanie dla projektów turystycznych, jak np. w województwie mazowieckim działanie 6.2 ,,Turystyka’’, czy w województwie podlaskim działanie 3.2 ,,Wsparcie inwestycyjne przedsiębiorstw z branży turystycznej’’.

Jeśli inwestycja jest lub ma być zlokalizowana na terenie wiejskim, czyli na takim, który zamieszkuje do 5 tys. mieszkańców (co najlepiej sprawdzić w wydziale ewidencji ludności właściwego Urzędu Gminy ), a wnioskodawca w momencie składania wniosku nie zatrudnia więcej niż dziesięciu pracowników, to znaczy, że spełnia kryterium mikroprzedsiębiorstwa i może ubiegać się o dofinansowanie budowy, rozbudowy lub modernizacji obiektów o przeznaczeniu hotelowym, gastronomicznym lub rekreacyjnym z ARiMR-u.

Działanie 3.1.2 skierowane jest do osób fizycznych, które chciałyby podjąć działalność gospodarczą w sektorze turystyki, ale jeszcze jej nie prowadzą. Wówczas we wniosku deklarują, że po przyznaniu dotacji zarejestrują działalność, zatrudnią pracowników i spełnią wszystkie pozostałe wymogi programu. Wsparcie mogą także otrzymać osoby fizyczne prowadzące już działalność gospodarczą, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, jeśli prowadzą działalność pod właściwym PKD. Wszystkie te podmioty mogą ubiegać się o wsparcie, jeśli osoby fizyczne mają miejsce zamieszkanie i lokalizację inwestycji, a firmy siedzibę lub oddział oraz lokalizację inwestycji na terenie wiejskim to jest takim, który zamieszkuje do 5 tys. mieszkańców. W działaniu 3.1.2 maksymalny poziom dofinansowanie to 50 proc. poniesionych kosztów inwestycji, a kwota, która podlega dofinansowaniu zależy od liczby nowych miejsc pracy utworzonych dzięki inwestycji. I tak, jeśli mikroprzedsiębiorca planuje utworzyć *1
lub 2 nowe miejsca pracy - wówczas może uzyskać refundację połowy z 200 tys. zł. poniesionych kosztów inwestycji, nie więcej jednak niż 100 tys. zł. *3 lub 4 nowe miejsca pracy -wówczas może uzyskać refundację połowy z 400 tys. zł poniesionych kosztów inwestycji, nie więcej jednak niż 200 tys. zł. *5 i więcej nowych miejsc pracy -wówczas może uzyskać refundację połowy z 600 tys. zł poniesionych kosztów inwestycji, nie więcej jednak niż 300 tys. zł. Wydawać by się mogło, że 600 tys. zł to kwota niewielka jak na budowę obiektu hotelowego lub gastronomicznego, należy jednak wziąć pod uwagę, że te inwestycje prowadzone będą na terenach wiejskich, jako obiekty o znaczeniu lokalnym, motele czy pensjonaty przy drogach, restauracje, czy domy weselne częściej modernizowane i doposażone niż budowane od podstaw. Ponadto w sytuacji, kiedy wnioskodawca będący mikroprzedsiębiorcą zaplanuje realizację na terenach wiejskich inwestycji o kosztach wyższych niż 600 tys. zł netto, to wówczas może złożyć swój wniosek do
regionalnego programu operacyjnego - w województwie, w którym będzie zlokalizowana inwestycja.

Warunki decydujące o przyznaniu dotacji, to poza kwestiami formalnymi: - prowadzenie działalności gospodarczej pod właściwym numerem PKD podlegającym dofinansowaniu, co w przypadku turystyki oznacza 55.10.Z hotele, 55.21.Z schroniska turystyczne, 55.22.Z pola kempingowe, włączając pola dla samochodowych przyczep kempingowych, 55.23 Z miejsca krótkotrwałego zakwaterowania pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane, 55.30 A restauracje, 55.30 B placówki gastronomiczne pozostałe, 55.40 Z bary, 55.51 Z stołówki, 55.52 Z przygotowanie i dostarczanie żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering). Ale także: 92.61 Z działalność stadionów i pozostałych obiektów sportowych, 92.72 Z działalność rekreacyjna pozostała, gdzie indziej nie sklasyfikowana, 93.04 Z działalność związana z poprawą kondycji fizycznej. Inne warunki: zobowiązanie do zatrudnienia nowych pracowników przez okres minimum dwóch lat, od momentu wypłaty dotacji; zobowiązanie do prowadzenia działalności gospodarczej na terenach wiejskich przez okres 5
lat, od momentu wypłaty dotacji.

Na stronie internetowej Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (www.arimr.gov.pl) ogłasza nabory, a wnioski przyjmowana są w oddziałach regionalnych. W tym roku nabór wniosków do działania 3.1.2 odbył się od 5 do 18 maja, zostało zebranych 4,9 tys. wniosków, co zapewnia około 69 proc. wykorzystania, z zaplanowanej kwoty 1, 25 mld zł na to działanie na 2009 r. Według wstępnych informacji Agencji, w tym roku odbędzie się jeszcze jeden nabór, który ma zgromadzić wnioski zapewniające wykorzystanie całej kwoty alokacji, tym bardziej, że spośród wniosków złożonych w majowym naborze zapewne cześć zostanie odrzucona na kolejnych etapach oceny. Ponadto w ramach PROW- u przyjmowane będą również jeszcze w tym roku wnioski do tego działania w ramach 4 osi - Leader, więc należy się spodziewać, że wszyscy, który złożą poprawnie wypełnione wnioski otrzymają dofinansowanie.

Do regionalnych programów operacyjnych wnioskują ci przedsiębiorcy, którzy nie kwalifikują się do PROW. To jedyna ogólna zasada, wszystkie pozostałe zależą konkretnie od decyzji władz poszczególnych województw. W każdym województwie inne są terminy naborów, inny poziom dofinansowania, który waha się od 40 w Warszawie, do 70 proc. w województwie podlaskim, inne minimalne i maksymalne kwoty wsparcia oraz priorytetowe tematy podlegające dofinansowaniu. Bo przecież inne potrzeby z zakresu infrastruktury turystycznej ma województwie zachodniopomorskie, a inne chociażby śląskie.

Należy jednak pamiętać, że składając wniosek do RPO, zostanie on poza oceną formalną, poddany również ocenie merytorycznej, w ramach której zostaną mu przyznane punkty i tylko projekty z największą liczbą punktów uzyskają dofinansowanie. Dla przykładu, w naborze, który odbył się od 21 kwietnia do 21 maja 2009 r., zostało złożonych około 370 wniosków, a kwota przeznaczona na ten konkurs to zaledwie 140 mln zł. Wydawać by się mogło, że to niewielka kwota, ale faktem jest, że te 140 mln zł trafi do mazowieckiej turystyki, i to w większości w formie wypłacanych zaliczek, dlatego zainteresowanie tymi naborami jest tak duże i należy się spodziewać, że będzie rosnąć, a wszyscy potencjalni beneficjenci próbują jak najlepiej przygotować wnioski. Co można sfinansować

Do kosztów kwalifikowanych w projektach turystycznych, czyli tych, które mogą zostać pokryte z dotacji należą koszty: budowy, przebudowy lub remontu połączonego z modernizacją obiektów budowlanych wraz z zakupem instalacji technicznej oraz koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki; zagospodarowania terenu - należy podać w szczególności wartość kosztów zagospodarowania terenu, przygotowania terenu pod nasadzenia, wyrównania i ukształtowania terenu, urządzenia terenów zielonych, koszty grodzenia itp.; zakupu maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia i sprzętu; zakupu sprzętu komputerowego i oprogramowania służącego wsparciu podejmowanej lub rozwijanej działalności gospodarczej; zakupu środków transportu; przygotowania dokumentacji technicznej operacji, w szczególności kosztorysów, projektów architektonicznych, technologicznych lub budowlanych, ocen lub raportów oddziaływania na środowisko, dokumentacji geologicznej lub hydrologicznej, wypisów i wyrysów z katastru
nieruchomości, sprawowania nadzoru inwestorskiego lub autorskiego oraz koszty związane z kierowaniem budową (robotami budowlanymi).

A w przypadku projektów dofinansowanych z RPO, dofinansowaniu podlegają również koszty przygotowania biznesplanu inwestycji, zakup gruntu - do 10 proc. wszystkich wydatków kwalifikowanych inwestycji, zakup nieruchomości zabudowanej wraz z kosztami sporządzenia niezbędnych map i dokumentacji.

Decyzję o tym, z którego mechanizmu przedsiębiorca chce skorzystać musi podjąć on sam w oparciu o wytyczne i własne plany inwestycyjne. Jeśli wnioskodawca ma do poniesienia kwotę kilkuset tysięcy złotych, a inwestycja zlokalizowana jest lub będzie na terenach wiejskich, to bez wątpienia większe szanse na uzyskanie zwrotu daje działanie prowadzone przez ARiMR. Warunki do spełnienia są przecież dużo prostsze a procedura oceny krótsza. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, żeby mikrofirma wykorzystawszy przysługujący jej limit 300 tys. zł. dotacji z ARiMR-u ubiegała się o dalsze wsparcie z właściwego regionalnego programu operacyjnego.

Elżbieta Ostapowicz
Specjalista ds. dotacji unijnych w firmie Gotard