Zachwianie na rosyjskim rynku stali

W pierwszym półroczu 2013 roku produkcja stali w Rosji spadła o 4,1 proc. do 34,7 mln ton w porównaniu do tego samego okresu 2012 roku. Spadła też produkcja żeliwa (o 0,8 proc. do 25,1 mln ton) i stali walcowanej wyprodukowanej z metali czarnych (o 1,5 proc. do 28,1 mln ton). Jak zaznacza rosyjska służba statystyczna Rosstat, tegoroczny spadek produkcji jest związany z pogorszeniem się koniunktury na rynkach światowych. Europejskie stowarzyszenie branży stalowej Eurofer podaje, że wskaźnik SWIP, który określa wzrost produkcji sprzedanej w sektorach zużywających wyroby stalowe, spadnie w tym roku o 3 proc.

Negatywny trend dotknął największe rosyjskie koncerny stalowe. Wśród nich znalazł się gigant górniczo-hutniczy Meczel. W pierwszym półroczu br. produkcja stali koncernu spadła o 25 proc. do 2,550 mln ton (w tym samym okresie 2012 roku koncern wyprodukował 3,392 mln ton). Meczel, kierowany przez biznesmena Igora Ziuzina tłumaczy, że gwałtowny spadek produkcji stalowej jest związany ze sprzedażą rumuńskich aktywów hutniczych, a także ze wstrzymaniem produkcji Donieckiego Zakładu Elektrometalurgicznego. Na gorsze wyniki spółki złożyła się również niesprzyjająca sytuacja na rynkach międzynarodowych.

O spadku produkcji stali poinformował też koncern Metalloinwest, kontrolowany przez Rosjanina uzbeckiego pochodzenia Aliszera Usmanowa. Spółka relacjonuje, że w drugim kwartale br. jeden z jej zakładów Uralskaja Stal, należący do dziesięciu największych stalowni w Rosji, zmniejszył produkcję stali o 27,6 proc. do 333 tys. ton, z 460 tys. ton wyprodukowanych w pierwszym kwartale tego roku. Koncern tłumaczy, że spadek produkcji jest związany z przeprowadzaną modernizacją linii produkcyjnej.

Grupa hutnicza NLMK także odnotowała spadek produkcji stali, który w drugim kwartale br. wyniósł 1,5 proc. w porównaniu do tego samego okresu 2012 roku.

Na tle rosyjskich koncernów wyróżnił się Siewierstal. W pierwszym półroczu tego roku koncern wyprodukował 7,867 mln ton stali, co stanowi wzrost o 1 proc. w porównaniu do analogicznego okresu 2012 roku. Wzrost pokazał też Evraz Plc, który w drugim kwartale 2013 roku zwiększył produkcję stali o 1,1 proc. w porównaniu do drugiego kwartału 2012 roku.

Starszy analityk rosyjskiej firmy inwestycyjnej Veles Capital Ajrat Chalikow w rozmowie z PAP ocenił, że problemy rosyjskiego rynku hutniczego mają bezpośrednie powiązanie z sytuacją, jaka panuje na rynku światowym. Moce produkcyjne rosyjskiego sektora metali czarnych dwukrotnie przewyższają krajowe zapotrzebowanie na produkcję stalową. Dlatego połowa tej produkcji zwykle jest przeznaczana na eksport.

W wyniku problemów gospodarczych w niektórych krajach strefy euro, gospodarstwa domowe zmniejszyły wydatki na dobra trwałe, a państwa zastosowały politykę oszczędzania, zmniejszając wydatki na projekty infrastrukturalne. Zamówienia na stal spadły też w branży motoryzacyjnej - powiedział Chalikow.

Ekspert zaznacza, że na branże motoryzacyjną i budowlaną przypada trzy czwarte ogólnego zużycia stali. Tym tłumaczy się obecny spadek popytu na stal. Jak podaje stowarzyszenie Eurofer, 25 proc. mocy hutniczych w UE jest zbytecznych.

Zdaniem analityka Veles Capital na uwagę zasługuje fakt, że w drugim kwartale br. większość rosyjskich stalowni nie zmniejszyła produkcji stali w stosunku do pierwszego kwartału tego roku. Spadek jest widoczny w porównaniu do poszczególnych okresów 2012 roku. Jest to związane z pogorszeniem możliwości eksportowych - zauważa.

W ocenie analityka obecne spowolnienie rosyjskiego rynku stalowego może być zjawiskiem przejściowym. Ajrat Chalikow przekonuje, że istnieją przesłanki do przełamania tendencji spadkowej w rosyjskim sektorze hutniczym.

Motorem rozwoju jest rządowe wsparcie krajowych stalowni. Szacuje się, że dzięki pomocy rosyjskich władz popyt wewnętrzny na produkcję hutniczą będzie wzrastał o około 3-5 proc. rocznie. Dodatkowo jest tendencja stabilizacji rynku w Azji i Stanach Zjednoczonych - dodaje.

Według ekspertów rosyjskiej spółki konsultingowej IndexBox w latach 2014-2015 w krajowej branży hutniczej będzie się rozwijać m.in. sektor produkcji żeliwa. Szacuje się, że wielkość tego rynku osiągnie ponad 53 mln ton. Głównymi zagranicznymi odbiorcami tej produkcji będą Białoruś i Kazachstan.

Projekt wsparcia realizowany przez rosyjskie władze to m.in. program o nazwie "Rozwój przemysłu i wzrost konkurencyjności", który ma potrwać do 2020 roku. Inicjatywa rządowa obejmuje m.in. sektor hutniczy. Celem tego działania jest zabezpieczenie popytu na produkcję metalurgiczną ze strony branż zużywających stal zarówno na rynku krajowym, jak i zagranicznym. Planowane jest zwiększenie konkurencyjności rosyjskiej produkcji dzięki przyspieszonej modernizacji branży, zwiększeniu bezpieczeństwa ekologicznego i spadku zużycia zasobów surowcowych.