ZUS nie powinien odwracać się od układów

Wie to także Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ale na proste redukcje swoich należności, w tym składek, się nie zgadza. Choć jego należności zwykle mieszczą się w różnych kategoriach zaspokojenia (od 2 do 4) i nieraz nie są zabezpieczone np. hipoteką, w konsekwencji upadłość przedsiębiorcy oznacza ich przepadek.

Redukcje tak, ale nie ZUS

_ Wprawdzie ustawodawca nie przewiduje zróżnicowania restrukturyzacji długów upadłego ze względu na charakter wierzytelności zgłoszonych do masy upadłości, jednak ZUS - jako wierzyciel działający w interesie ubezpieczonych, może zaakceptować jedynie taką propozycję układową, która gwarantuje pełną spłatę należności z tytułu składek. Stanowisko takie wielokrotnie prezentowaliśmy w pismach do oddziałów ZUS zarówno w jednostkowych sprawach, jak i w wytycznych _ - powiedziała “Rz” Agnieszka Orłowska z biura prasowego ZUS.

_ Skutek jest taki, że na zgromadzeniach wierzycieli przedstawiciele ZUS z zasady głosują przeciwko zawarciu układu, niezależnie zresztą od treści przedstawionych propozycji układowych. Można wręcz odnieść wrażenie, że w ogóle ich nie czytają _ - wskazuje Mirosław A. Kamiński, syndyk, który prowadził wiele postępowań upadłościowych z udziałem ZUS. _ Taka ich postawa praktycznie uniemożliwia restrukturyzację przedsiębiorstwa i jego naprawę, powoduje likwidację miejsc pracy, a przez to wzrost bezrobocia. Jest przyczyną jeszcze większych strat ZUS. _

Lepszy od likwidacji

Zgodnie z prawem upadłościowym postępowanie układowe ogłasza się zawsze wtedy, gdy zostanie uprawdopodobnione, że w drodze układu wierzyciele (wszyscy, w tym ZUS) zostaną zaspokojeni w wyższym stopniu, niż w przypadku upadłości (niedojście do zawarcia układu powoduje zresztą ogłoszenie upadłości).

_ W praktyce podupadłe przedsiębiorstwa posiadają znikomy majątek, upadłość zaspokaja wierzycieli w kilku procentach, tymczasem wiele firm, np. w branży handlowej, nawet bez większego majątku może funkcjonować i spłacać zredukowane w układzie stare długi _ - argumentuje Mirosław A. Kamiński.

_ ZUS nie może się godzić na obniżanie indywidualnych oszczędności danej osoby, jaką jest składka emerytalna. Nieopłacenie jej, nawet częściowe, skutkuje nieodwracalnym uszczupleniem przyszłych dochodów emeryta _ - wskazuje prof. Marek Góra, współtwórca reformy emerytalnej.

Inaczej jest z pozostałymi składkami. Mają one charakter podatkowy i nie przekładają się na wysokość świadczeń otrzymywanych z ubezpieczenia. I w odniesieniu do tych składek ewentualne postępowanie układowe może mieć rację bytu - wskazuje profesor.

Zdaniem prof. Feliksa Zedlera, współtwórcy prawa upadłościowego, przepisy powinny pozwalać ZUS na łatwiejsze wchodzenie w układ. Najlepiej, żeby ZUS nie był traktowany inaczej niż pozostali wierzyciele.

Jeżeli już mają być dla składek na ubezpieczenie społeczne wyjątki dotyczące wchodzenia w postępowania układowe, to wierzytelności ZUS powinny być traktowane tak jak pracownicze.

Te ostatnie (art. 273 ust. 2 prawa upadłościowego), które co do zasady nie podlegają układowi, mogą być nim objęte, jeśli pracownik na to się zgodzi.

opinia

*Piotr Zimmerman, autor komentarza do prawa upadłościowego *
Ucięcie problemu na poziomie stwierdzenia: “zgadzamy się na układ, jeżeli nie będzie redukcji wierzytelności”, jest absolutnie niewystarczające. Konsekwencją takiego stanowiska ZUS jest najczęściej upadłość dłużnika. ZUS nie korzysta wtedy z pierwszeństwa przed wierzycielami hipotecznymi, w efekcie może nie dostać z podziału nic lub bardzo niewiele. Ewidentnie więc w interesie ZUS leży podejmowanie decyzji każdorazowo w oparciu o szacunek ekonomiczny i kalkulację przewidywanych wpływów z upadłości. Wszędzie tam, gdzie przychody z likwidacji dla ZUS są wątpliwe - powinien jak każdy rozsądny wierzyciel głosować za układem, również takim, który przewiduje redukcję wierzytelności.

Marek Domagalski
Magda Januszewska
Rzeczpospolita