7 pomysłów na ulokowanie oszczędności

Inflacja – to słowo, które w ostatnich latach przewija się przez nasze głowy, domy, a przede wszystkim portfele. I chociaż dla większości Polaków oznacza ona nie mniej, nie więcej jak rosnące ceny w sklepach, ma także wpływ na inne elementy naszego życia – chociażby na oszczędności, a przecież posiadanie ich to pierwszy krok do budowania stabilności finansowej. Jednak trzymanie majątku na nieoprocentowanym koncie bankowym lub w gotówce może prowadzić do utraty wartości nabywczej pieniądza. Inflacja, czyli wzrost cen dóbr i usług, systematycznie podwyższa ceny w sklepach i jednocześnie obniża siłę nabywczą pieniądza. Prosty przykład, jeśli inflacja wynosi 5 proc. rocznie, o tyle samo zmniejsza się siła nabywcza naszych oszczędności – to oznacza, że z każdym rokiem za tę samą wartość pieniędzy możemy po prostu kupić mniej towarów czy usług.

Sposobem na ochronę swojego majątku jest oczywiście inwestowanie, jednak pomimo korzyści z niego płynących, niewielu Polaków decyduje się na ten krok. Według badań CBOS z 2023 roku około 56 proc. Polaków posiada jakiekolwiek oszczędności, a zaledwie 14 proc. aktywnie inwestuje swoje środki. To oznacza, że większość osób nadal obawia się ryzyka lub nie wie, od czego zacząć. Te dane pokazują, jak duży potencjał pozostaje niewykorzystany w zakresie zarządzania finansami osobistymi. Pozostaje pytanie – w co inwestować? Oto przegląd najważniejszych sposobów.

Konto oszczędnościowe to najbardziej elastyczna forma oszczędzania, pozwalająca na swobodny dostęp do środków. Oferuje jednak niskie zyski w postaci odsetek, które nie przewyższają wskaźnika inflacji. Taka forma nie wymaga dużego budżetu na start, a ryzyko jest minimalne, gdyż środki są chronione przez system gwarancji bankowych. Oprocentowanie kont oszczędnościowych wynosi w zależności od banku od dziesiętnych procenta do kilku procent rocznie.

Lokaty bankowe to jedna z bezpieczniejszych form inwestycji. Polega na wpłaceniu środków na określony (z góry znany) czas w zamian za gwarantowane odsetki. Lokaty nie wymagają dużego budżetu, jednak oferują jedynie niskie zyski, które zazwyczaj nie pokrywają wysokości inflacji. Ryzyko jest minimalne, a płynność ograniczona – przedterminowe zerwanie lokaty wiąże się z utratą odsetek. Średnie oprocentowanie lokat bankowych w Polsce wynosi około kilku proc. rocznie, ale trafiają się też oferty promocyjne o wyższych wartościach.

Obligacje skarbowe to tzw. dłużne papiery wartościowe emitowane przez państwo. Są powszechnie uważane za bezpieczne, szczególnie w krajach o stabilnej gospodarce. Można je kupić, dysponując nawet niewielkim budżetem początkowym. Zyski są umiarkowane, ale przewidywalne w czasie. Płynność zależy od rodzaju obligacji – niektóre można sprzedać przed terminem wykupu, inne wymagają od inwestora oczekiwania na zapadalność. Aktualnie dostępne obligacje skarbowe mogą przynieść od 3 do ponad 6 proc. rocznego zwrotu, w zależności od ich rodzaju i czasu trwania.

Jeżeli chcemy inwestować długoterminowo, sukcesywnie pomnażać swój kapitał, a do tego korzystać z ulg podatkowych, szczególnie warte rozważania są konta emerytalne - IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) i IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emertytalnego). Obie oferty pozwalają nam przede wszystkim mnożyć nasz majątek długofalowo i korzystać z niego po przejściu na emeryturę. Można je założyć np. w Goldman Sachs TFI, jednej z największych firm inwestycyjnych w Polsce.

IKE to specjalne konto, dzięki któremu podczas wypłaty na emeryturze nie zapłacimy podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki). Wynosi on 19 proc. i jest należny w przypadku zarobku z każdej formy pomnażania pieniędzy (akcje, obligacje, lokaty itp.). Dzięki IKE inwestujemy swoje pieniądze na koncie emerytalnym, ale możemy je wpłacać i wypłacać w dowolnym momencie. Jednak wypłacając pieniądze przed emeryturą konieczne będzie zapłacenie podatku Belki – warto więc trzymać pieniądze do emerytury! Co więcej, wybierając IKE w formie funduszu inwestycyjnego, to nie my musimy martwić się o strategię inwestowania. Robią to za nas eksperci z Goldman Sachs TFI, dbający o wynik funduszu, który ma szansę mieć wyższą stopę zwrotu niż np. lokaty i konta oszczędnościowe. Ponieważ IKE daje wymierne korzyści podatkowe, ma swoje ograniczenia. Ustalono roczne limity wpłat na konto - w 2024 roku można na nie wpłacić maksymalnie 23 472 złote (minimalna pierwsza wpłata w Goldman Sachs TFI to 50 zł).

Drugi rodzaj konta to IKZE, gdzie otrzymujemy mocną korzyść dostępną "od razu": coroczną ulgę podatkową dzięki wpłatom na konto (wpłacona w ciągu roku kwota obniża dochód). Dodatkowo IKZE zakłada obniżone opodatkowanie podczas wypłacania środków na emeryturze (10 proc. zamiast 19 proc. wynikających z "podatku Belki"). To świetny sposób na inwestycje szczególnie dla osób samozatrudnionych, które chcą oszczędzać i inwestować, a jednocześnie pomniejszyć podstawę opodatkowania PIT w danym roku kalendarzowym. W 2024 roku maksymalny poziom wpłaty to 9388,80 zł lub 14 083,20 zł właśnie dla samozatrudnionych. Maksymalne wpłaty na IKZE przełożą się na ulgę podatkową - ta może sięgać 3004 zł lub 4506 zł dla osób samozatrudnionych. W tej ofercie nasze pieniądze również są inwestowane w fundusze inwestycyjne, nad którymi czuwają eksperci Goldman Sachs TFI.

Do wyboru podczas inwestycji jest ponad 30 funduszy inwestycyjnych o różnym poziomie ryzyka. Osobom dopiero zaczynającym przygodę z inwestycjami, rekomenduje się, aby wybierały fundusze o niższym poziomie ryzyka. Tego typu fundusze to np. fundusze cyklu życia (np. Goldman Sachs Perspektywa), które zostały stworzone z myślą o inwestycji na emeryturę. Wystarczy wybrać docelowy rok zakończenia inwestycji (czyli rok przejścia na emeryturę), a eksperci zarządzający funduszem dopasują strategię inwestycji.

Jak wynika z danych KNF, Polacy najczęściej prowadzą konta IKE i IKZE w Towarzystwach Funduszy Inwestycyjnych (TFI), takich jak na przykład Goldman Sachs TFI. W przypadku tego funduszu, założenie konta online i jego prowadzenie są darmowe, a do dyspozycji mamy wygodną aplikację mobilną, dzięki której będziemy mieć swoje pieniądze pod kontrolą. Podsumowując: dbamy o prywatną emeryturę wykorzystując darmowe konta IKE i IKZE, możemy wpłacać środki w każdej chwili bez zobowiązań, a nasze pieniądze są obracane w ramach funduszy inwestycyjnych. Więcej o ofertach kont IKE i IKZE można dowiedzieć się na stronie: https://www.gstfi.pl/emerytura

Złoto i srebro to jedne z najstarszych form lokowania kapitału, często wybierane jako bezpieczna przystań w czasach kryzysu – niekoniecznie jednak utrzymują swoją cenę w sytuacji wzrostu gospodarczego. Inwestować można poprzez zakup fizycznego złota lub w formie funduszy ETF. Zaletą tych inwestycji jest ich stabilność i odporność na inflację, ale wadą mogą być koszty przechowywania. W ostatnich latach złoto zyskiwało na wartości średnio 5-10 proc. rocznie, a srebro charakteryzowało się większą zmiennością z potencjalnymi zyskami do 15 proc. rocznie. Inwestowanie w metale szlachetne nie zawsze wymaga dużego budżetu na start, gdyż istnieją monety i sztabki o różnych nominałach. Ryzyko jest umiarkowane, jednak płynność zależy od formy inwestycji – sprzedaż fizycznego złota może potrwać, natomiast ETF-y są bardziej elastyczne.

Inwestowanie w akcje polega na zakupie udziałów w spółkach notowanych na giełdzie, natomiast ETF-y (fundusze giełdowe) oferują możliwość inwestowania w szerokie indeksy lub całe sektory rynku. To forma inwestowania dostępna dla osób z różnym budżetem – można zacząć od niewielkich kwot. Potencjalne zyski są wysokie, ale ryzyko związane z wahaniem cen akcji również jest znaczące. Płynność akcji i ETF-ów jest wysoka, ponieważ można je kupować i sprzedawać na giełdzie w czasie rzeczywistym. Średni roczny zwrot z akcji historycznie wynosi około 7-10 proc., podczas gdy ETF-y śledzące indeksy mogą przynosić 5-8 proc. rocznie. Inwestowanie wymaga jednak wiedzy i stałego monitorowania rynków.

W ostatnich latach duży zysk przynosiły inwestycje w nieruchomości, jednak do wartościowego inwestowania potrzebny jest bardzo duży kapitał, szczególnie w Polsce, gdzie ceny mieszkań wzrosły w ostatnich latach o 40 proc. Inwestowanie w nieruchomości obejmuje zakup mieszkań, domów, działek lub budynków komercyjnych. Wymaga bardzo dużego kapitału początkowego lub zdolności kredytowej, ale oferuje stabilne i często wysokie zyski w długim terminie. Ryzyko zależy od lokalizacji i koniunktury na rynku nieruchomości. Płynność jest niska – sprzedaż nieruchomości może zająć miesiące, a dostęp do środków jest ograniczony. Historycznie wartość nieruchomości rosła o około 3-5 proc. rocznie, w zależności od lokalizacji i warunków rynkowych. Duży wpływ na zyski mają również regulacje prawne, które nawet w stabilnych krajach potrafią zmieniać się dynamicznie.