Agent wystawi fakturę z fikcyjnym NIP

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, które ma poprawić skuteczność działania m.in. policji, CBA, ABW czy Agencji Wywiadu. Chodzi o to, by agenci prowadzący śledztwo w sprawie przestępstw gospodarczych czy korupcji mogli się posługiwać numerem NIP nadanym wyłącznie na potrzeby działań operacyjno-rozpoznawczych.

Cel jest słuszny. Trudno sobie bowiem wyobrazić, by służby były skuteczne, jeśli potencjalny przestępca może łatwo sprawdzić, że numer podany mu przez funkcjonariusza jest fałszywy lub należy do innej osoby.

Zgodnie z projektem, który ma wejść w życie 14 dni od ogłoszenia, NIP będzie nadawał agentowi bezpośrednio naczelnik urzędu skarbowego. Jego nadanie będzie objęte tajemnicą państwową. Dokumentacja związana z NIP podlega tajemnicy skarbowej.

– Podstawowe pytanie brzmi: do jakiego celu taki NIP będzie wykorzystywany? I ta kwestia powinna podlegać szczegółowej regulacji prawnej – powiedziała „Rz” dr Monika Mucha, doradca podatkowy, partner w kancelarii Taxa Group.

– Nie przewidziano ochrony dla uczciwych przedsiębiorców. Może to spowodować duży chaos – uważa Rafał Mikulski, doradca podatkowy w kancelarii MDDP.

W definicji prowadzonych działań operacyjno-rozpoznawczych mieści się np. zakup kontrolowany. W obrocie mogą się więc znaleźć faktury z NIP nadanym tylko na potrzeby jednej operacji lub dokumentujące nieistniejące transakcje. Nieświadomi tego przedsiębiorcy będą na ich podstawie odliczać VAT lub koszty podatkowe.

Zdaniem Muchy faktura z takim NIP nie będzie fałszywa. Może być jednak tzw. pustą fakturą, gdy nie będzie dokumentować rzeczywistych transakcji gospodarczych.

– Ujęcie takiej faktury oznacza zgodę firmy na posługiwanie się w celach podatkowych dokumentami nieuprawniającymi do odliczenia VAT. Takie działania podlegają penalizacji jako wykroczenia czy przestępstwa karne skarbowe lub nawet karne – mówi Mucha.

Jeszcze większy problem może powstać za kilka lat, gdy do firmy przyjdzie kontrola podatkowa i zechce sprawdzić dokumentację jej kontrahenta, tu: funkcjonariusza służb specjalnych. Okaże się wówczas, że firma prowadziła transakcje z nieistniejącym podmiotem.

– Czynności podejmowane w sprawie nadania NIP objęte będą przepisami o ochronie informacji niejawnych. Bardzo to utrudni dostęp do informacji o nadanym w ten sposób numerze, a przedsiębiorca praktycznie nie będzie mógł udowodnić swoich racji. Może to oznaczać konieczność poniesienia kosztów zakwestionowania transakcji z użyciem specjalnego numeru NIP – wyjaśnia Mikulski.

Inne zdanie ma w tej sprawie Grzegorz Grochowina, ekspert firmy doradczej KPMG.

– Firmy nie będą miały więcej problemów niż wówczas, gdy ich kontrahent już nie istnieje, bo np. zbankrutował. Większe zamieszanie może dotyczyć agentów, którzy de facto będą przez jakiś czas posiadać jednocześnie dwa numery NIP.

Monika Pogroszewska