Boże Narodzenie wypada w niedzielę. Czy pracownik skorzysta z dodatkowego dnia wolnego?
W tym roku 25 grudnia przypada na niedzielę. Pracownicy nie otrzymają więc ekstra wolnego za pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzenia.
Byłoby to możliwe, gdyby wypadał w sobotę. Dzień wcześniej jest jednak Wigilia, która takiej szansy nie daje. Dlaczego? Nie jest ustawowym dniem wolnym od pracy. * *
W Polsce jest trzynaście świątecznych dni w roku. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z października 2012 roku, jeśli któryś z nich przypada na dzień roboczy (od poniedziałku do soboty), osoba zatrudniona ma prawo odebrać dodatkową dniówkę. Sytuacja dotyczy systemu zatrudnienia opartego na pięciodniowym tygodniu pracy. Każde święto, które nie wypada w niedzielę, obniża wymiar czasu pracy o osiem godzin.
Podwójnie wolny poniedziałek to dodatkowy dzień bez obowiązków
Co z drugim dniem Bożego Narodzenia, który w bieżącym roku będziemy świętować w poniedziałek? Większość osób po prostu nie pójdzie wtedy do pracy. Niektórzy pracownicy mogą jednak mieć szczególne obowiązki zawodowe, które wykonują od wtorku do niedzieli. Skoro święto wypadnie na początku tygodnia w ich dzień wolny, będą mogli skorzystać z ekstra godzin poza siedzibą firmy. Dodatkowy dzień muszą jednak wykorzystać do końca okresu rozliczeniowego (przed lub po pracującym dniu).
Zasada ta nie dotyczy jednak osób zatrudnionych na niepełny etat, które w pracy pojawiają się tylko w niektóre dni tygodnia. Jeśli pracują wyłącznie we wtorki, środy i piątki, nie uzyskają dnia wolnego za świąteczny poniedziałek.
Datę nadprogramowego dnia dla pracowników wyznacza szef. Przy jej ustalaniu nie musi nawet konsultować się z samymi zainteresowanymi. Większość pracodawców pozostawia jednak wybór swoim podwładnym. Termin nie musi być jednak taki sam dla wszystkich osób. Taka sytuacja mogłaby np. utrudnić funkcjonowanie organizacji.
Praca w niedzielę i święta. Na co mogą liczyć pracownicy?
Wobec osób pracujących w niedzielę, czyli jednocześnie w przypadające wtedy święto, stosuje się standardowe przepisy Kodeksu pracy. Za czynności podejmowane w tym czasie należy im się rekompensata. Pracownik powinien otrzymać dodatkowy dzień wolny w ciągu 6 dni kalendarzowych poprzedzających pracującą niedzielę lub następujących po niej. Jeśli spełnienie tego warunku nie jest możliwe, należy go zrealizować przed upływem okresu rozliczeniowego.
Czasem nie ma możliwości udzielenia dnia wolnego w ustalonym terminie. W tej sytuacji szef musi wypłacić dodatek do wynagrodzenia. Jego wysokość wynosi 100 proc. za każdą godzinę pracy w święto i niedzielę. Zgodnie z przepisami, zatrudnione osoby mogą pracować maksymalnie przez trzy kolejne niedziele z rzędu. Przełożony powinien pamiętać o udzieleniu im przynajmniej jednej wolnej niedzieli w ciągu czterech następujących tygodni.
Święta państwowe i kościelne rządzą się własnymi prawami. Praca w te dni jest możliwa tylko w niektórych przedsiębiorstwach. Kto może wykonywać służbowe obowiązki np. w niedzielę? Kodeks pracy reguluje cały wykaz takich czynności. Na liście znajdują się przede wszystkim placówki, świadczące usługi związane z użytecznością społeczną i codziennymi potrzebami ludności. Wśród nich znajdują się m.in. transport i komunikacja, niezbędne remonty, straż pożarna i służby ratownicze, a także gastronomia, hotele czy opieka zdrowotna.