Czy dług może być spłacony przez osobę trzecią? Odpowiadamy

Od razu warto wyjaśnić: spłata kredytu przez osobę trzecią jest możliwa i zgodna z prawem. Zezwalają na nią przepisy Kodeksu cywilnego – bez względu na to, czy z dłużnikiem łączą ją jakiekolwiek więzy rodzinne. Co więcej, takie sytuacje są bardzo częste. W praktyce można mówić o dwóch przypadkach:

1) osoba trzecia spłaca pojedynczą ratę /część zobowiązania, dokonując wpłaty na konto wierzyciela;

2) osoba trzecia przejmuje formalnie spłatę długu, „zastępując” dłużnika w relacjach z wierzycielem.

Zobacz, jak postąpić w obu tych sytuacjach, aby mieć pewność, że spłata zostanie dokonana skutecznie.

Wsparcie osoby trzeciej – np. krewnego lub przyjaciela – w spłacie zobowiązań może się okazać bardzo cenne, i to nie tylko z oczywistych powodów. Kluczową korzyścią jest oczywiście finansowe odciążenie dłużnika w walce o wyjście na finansową prostą. Warto jednak pamiętać, że zdarzają się sytuacje, w których:

• wpłata kolejnej raty odbywa się z konta osoby trzeciej w formie „krótkoterminowej pożyczki” – np. wówczas, gdy dłużnik nie chce przekroczyć terminu spłaty raty, a nie dysponuje odpowiednimi środkami na koncie, bo czeka na wpływ wypłaty czy emerytury;
• osoba zadłużona chce uniknąć negatywnej historii kredytowej w BIK, wpisu do BIG lub innych konsekwencji związanych z zadłużeniem – jeżeli ktoś inny formalnie przejmie dług, to na niego przechodzą również wszystkie jego skutki.

Zauważ, że każda z tych sytuacji odnosi się do innego przypadku. W pierwszej mowa raczej o jednorazowej pomocy, a drugiej – o całkowitym przejściu zobowiązania na drodze prawnej.

Twój krewny albo przyjaciel nie daje sobie rady ze spłatą rat, a ty chcesz mu pomóc – np. uregulować jego zobowiązania za dany miesiąc? Możesz to zrobić bez większych przeszkód prawnych i to nawet bez wiedzy osoby zadłużonej. Spłata kredytu przez osobę trzecią w tej formie jest regulowana przez art. 356 § 2 – wynika z niego, że wierzyciel nie może nie przyjąć takiej wpłaty, bo byłoby to wbrew jego interesom.

Ale uwaga. Jeżeli chcesz uregulować czyjeś długi skutecznie, musisz poprawnie dokonać wpłaty na rzecz dłużnika. Co to oznacza? Musisz wysłać pieniądze na odpowiednie konto i dobrze opisać przelew. Czyli:

• wysłać kwotę na konto do rozliczeń spłacanego kredytu lub innego zobowiązania;
• podać w tytule płatności np. nr umowy, nr sprawy oraz dane osoby zadłużonej.

Te informacje pozwolą wierzycielowi poprawnie zaklasyfikować wpłatę na poczet długu.

Oczywiście najlepiej jest taką spłatę ustalić z osobą, do której dług należy. Wówczas uzyskasz wszystkie informacje, które będą potrzebne do prawidłowego wysłania pieniędzy. Pamiętaj, że z uwagi na przepisy dotyczące ochrony danych osobowych czy tajemnicę bankową, instytucja finansowa nie udzieli ci informacji na temat zobowiązań osoby trzeciej – nawet, gdybyś chciał je uregulować.

Druga sytuacja to ta, w której osoba trzecia oficjalnie zajmuje miejsce dotychczasowego dłużnika. Przejęcie długu w takiej formie jest jak najbardziej możliwe, ale muszą na to wyrazić zgodę wszystkie strony zobowiązania, tj.: dotychczasowy dłużnik, osoba przejmująca zobowiązanie oraz wierzyciel.

Możliwe są dwie sytuacje:

1) umowę zawierają wierzyciel i osoba trzecia za zgodą dłużnika – dłużnik musi wówczas dodatkowo złożyć jednej ze stron oświadczenie o tym, że zgadza się na przejęcie;

2) umowę zawierają dłużnik oraz osoba trzecia za zgodą wierzyciela – wtedy wierzyciel musi przekazać którejkolwiek ze stron zgodę na przejście zobowiązania. Warto wiedzieć, że będzie ona nieskuteczna, jeżeli osoba trzecia jest niewypłacalna, a wierzyciel o tym nie wiedział! W takiej sytuacji zmiana dłużnika jest nieskuteczna.

Kiedy osoba trzecia formalnie przejmie dług:

• pierwotny dłużnik jest uwolniony od wszystkich obowiązków i negatywnych skutków przejęcia długu – przechodzą one na nową osobę;
• wysokość długu ani związanych z nim opłat, np. odsetek ustawowych, nie ulega zmianie, podobnie jak warunki jego spłaty;
• może ona podjąć negocjacje co do spłaty zobowiązania.

A jak powinna wyglądać umowa w sprawie przejęcia długu? Jej wzór można znaleźć np. na stronie Ultimo. Ważne, aby znalazły się w niej:

• pełne dane dotychczasowego dłużnika i osoby przejmującej dług;
• informacja o tym, że osoba trzecia przejmuje na siebie wszystkie prawa i obowiązki związane z zadłużeniem – należy podać dane, które pozwolą „zidentyfikować” dług, tj. np. nr umowy / sprawy, wysokość zadłużenia i tytuł, z jakiego powstał;
• podpisy obu stron.

Jak widać, przejęcie czyjegoś długu lub jednorazowa pomoc w spłacie raty są prostsze, niż się wydaje. Jeżeli więc chcesz wesprzeć bliską sobie osobę w ten sposób – nie obawiaj się tego zrobić. Pamiętaj też, że jako nowa osoba zobowiązująca się do spłaty długu, możesz wynegocjować korzystne rozłożenie zobowiązania na raty i regulować je bez stresu.