Darowizna dla dziecka bez daniny

Przypomnijmy, że darowizna pieniężna dla najbliższych (m.in. małżonka, dzieci, wnuków, rodziców) jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn. Jeśli jednak przekracza 9637 zł, musi być zgłoszona do urzędu skarbowego i potwierdzona przelewem.

Przepisy mówią o udokumentowaniu darowizny dowodem przekazania na rachunek bankowy (albo prowadzony przez SKOK) lub przekazem pocztowym. Chodzi o to, aby pieniądze faktycznie wpłacić obdarowanemu i aby można było to wykazać w razie kontroli.

Czy warunki zwolnienia są spełnione, jeśli pieniądze wpłyną na inne konto, np. dewelopera, u którego obdarowany kupuje mieszkanie? Izba Skarbowa w Łodzi (interpretacja nr IPTPB2/4310-2/11-2/KK) początkowo uznała, że nie. Rozpatrywała wniosek kobiety, która zawarła z deweloperem umowę przedwstępną o sprzedaż lokalu. Finansowo wsparła ją matka, szkopuł jednak w tym, że pieniądze przelała od razu na konto sprzedawcy. Nie spodobało się to fiskusowi, który stwierdził, że darowizna została nieprawidłowo udokumentowana.

Obdarowana zaskarżyła interpretację, powołując się na bogate orzecznictwo. Przykładowo wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. II FSK 1952/08), w którym podkreślono, że ustawodawca nie zróżnicował sytuacji obdarowanych w zależności od tego, w jaki sposób zostaną przekazane środki pieniężne. Przepisy mówią, że pieniądze muszą być przelane na rachunek bankowy nabywcy. Nie oznacza to jednak, że musi to być konto, jakie bank prowadzi dla obdarowanego. Darowizna może być udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek innego podmiotu, byleby została przekazana na rzecz obdarowanego.

Z kolei Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (sygn. I SA/Gd 32/11) stwierdził, że warunek przekazania środków na rachunek bankowy nabywcy jest wymogiem wyłącznie technicznym. Podobnie było w sprawach rozpatrywanych przez WSA w Poznaniu (sygn. III SA/Po 65/11) i w Łodzi (sygn. I SA/Łd 302/11).

Te argumenty przekonały fiskusa. Łódzka Izba Skarbowa jeszcze przed rozprawą zmieniła swoją interpretację. Przyznała, że wykładnia językowa art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn powinna być połączona z analizą celu regulacji, a tym jest zapewnienie ochrony interesów majątkowych członków najbliższej rodziny. Darowizna dla córki przekazana bezpośrednio na konto dewelopera będzie więc zwolniona z daniny.

Mniej biurokracji jest przy niższych rodzinnych darowiznach. Jeśli nie przekracza 9637 zł, można ją przekazać z ręki do ręki. Nie trzeba jej dokumentować przelewem, nie musimy też informować urzędu o transakcji.

O formalnych obowiązkach musimy pamiętać, gdy darowizny z ostatnich pięciu lat przekroczą tzw. kwotę wolną. Ale sumujemy tylko datki od tej samej osoby.

Jeśli przekazujemy darowiznę osobie niespokrewnionej, limit zwolnienia wynosi 4902 zł. Od nadwyżki zapłacimy podatek.

Jeśli nie zostaną spełnione warunki zwolnienia, obdarowany musi odprowadzić podatek. Cała wartość darowizny nie będzie jednak obciążona daniną. Pomniejsza się ją o tzw. kwoty wolne. Ich wysokość zależy od przynależności do określonej grupy podatkowej. Podatek zapłacimy tylko od nadwyżki według skali z art. 15 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Najniższy będzie w I grupie, do której zaliczamy członków najbliższej rodziny (małżonka, dzieci i wnuków, rodziców i dziadków, rodzeństwo, pasierba, zięcia, synową, macochę, ojczyma i teściów). Załóżmy, że ojciec wsparł syna kwotą 50 tys. zł, a ten nie zgłosił darowizny (ma na to sześć miesięcy) do urzędu skarbowego. Nie może skorzystać ze zwolnienia, zapłaci więc 2209 zł podatku (po zaokrągleniu).

Przemysław Wojtasik