Dni wolne na opiekę nad dzieckiem. Kto ma do nich prawo?

Pracownik, który wychowuje przynajmniej jedno dziecko do 14 lat, ma prawo do dwóch dni zwolnienia na sprawowanie opieki nad dzieckiem w ciągu roku.

Z tego uprawnienia mogą skorzystać nie tylko rodzice biologiczni, ale również inne osoby sprawujące nad dzieckiem opiekę, tacy jak: rodzic adopcyjny, rodzic zastępczy, inny opiekun prawny lub opiekun faktyczny. Dni wolnych na dziecko nie dostanie natomiast rodzic, który został pozbawiony przez sąd władzy rodzicielskiej.

Prawo do dni wolnych na opiekę nad dzieckiem przysługuje również pracownikowi, którego współmałżonek nie jest zatrudniony lub przebywa na urlopie macierzyńskim albo wychowawczym. Jeśli oboje rodzice pracują, z prawa do dwóch dodatkowych dni wolnych może skorzystać tylko jedno z nich.

Liczba dni na opiekę na dziecko nie zależy od wieku i liczby dzieci w rodzinie. Niezależnie od tego, czy pracownik wychowuje jedno, dwoje, troje czy więcej dzieci w wieku do 14 lat, może skorzystać tylko z 2 dodatkowych dni wolnych w roku kalendarzowych.

Prawo do zwolnienia z tytułu opieki, które nie zostało wykorzystane w danym roku kalendarzowym przepada. Nie można przenieść niewykorzystanych dni wolnych na kolejny rok i połączyć z dwoma dniami, jakie należą się rodzicowi w nowym roku.

Dni wolne udzielane od pracy na opiekę nad dzieckiem udzielane są tylko na wniosek pracownika. Rodzic nie musi jednak tłumaczyć, dlaczego potrzebuje dnia wolnego i w jaki sposób zamierza go wykorzystać.

1. Prawo do płatnych 2 dni wolnych na sprawowanie opieki nad dzieckiem jest zagwarantowane ustawowo. Oznacza to, że nie może być ono wyłączone w drodze uzgodnień umownych między stronami (szef nie może pozbawić tego prawa np. w regulaminie firmy).
2. Bez znaczenia jest także rodzaj umowy o pracę, wymiar czasu pracy czy system czasu pracy, w jakim zatrudniony jest pracownik.
3. Jedyne ograniczenie wspomnianego uprawnienia dotyczy sytuacji, gdy oboje rodzice są zatrudnieni. Z dwudniowego zwolnienia może korzystać jedno z nich. Dlatego pracujący rodzic powinien złożyć pracodawcy oświadczenie o zamiarze lub o braku zamiaru korzystania z tego uprawnienia.
4. Z uprawnienia zatrudniony może korzystać do ostatniego dnia grudnia danego roku kalendarzowego (w razie niewykorzystania nie może żądać rekompensaty finansowej).
5. Pracownik może korzystać z tego zwolnienia w różnym czasie, stosownie do swoich potrzeb – jednorazowo albo w dwóch różnych terminach. Nie ma również przeszkód, aby pracownik korzystał z tych dni bezpośrednio po innej nieobecności w pracy, np. po urlopach wypoczynkowych.
6. Zwolnienie nie podlega planowaniu tak jak urlop wypoczynkowy.

Zobacz: Prawo pracy 2013