Dostęp do kapitału wciąż jest barierą dla MŚP w Polsce
Problem z dostępem do kapitału wciąż jest w Polsce główną barierą w rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw - głosi opublikowany w piątek przez KE raport na temat programów finansowania małych i średnich firm (MŚP) ze środków publicznych w pięciu krajach UE.
Raport Komisji Europejskiej nie porównuje krajów między sobą - każdy z nich ma własną specyfikę i różne modele wspierania MŚP ze środków publicznych. Jednak w rozdziale o Polsce zauważa, że "znaczący wzrost wsparcia finansowego dla MŚP rozpoczął się od 2000 roku, głównie dzięki dostępowi do funduszy strukturalnych UE i innych programów unijnych i w rezultacie, rynki finansowe stały się efektywniejsze".
Polska trafiła do niego, obok Szwecji, Wielkiej Brytanii, Francji i Niemiec, bo autorom zależało na przedstawieniu różnych krajów. Wzięli też pod uwagę zainteresowanie i wolę współpracy ze strony władz w opisywanych krajach.
Raport stwierdza, że w Polsce większość programów, które umożliwiają MŚP dostęp do kapitału, jest finansowanych z programów unijnych, a szczególnie wykorzystywane są fundusze strukturalne. "Współfinansowanie funduszy strukturalnych pochłania 98-99 proc. krajowych środków na ten sektor, stąd działania finansowane tylko przez krajowy budżet ograniczają się głównie do małych, niskobudżetowych projektów pilotowych lub są kontynuacją inicjatyw z końca lat 90." - zauważają autorzy.
Według nich program Pierwszy Biznes, finansowany właśnie ze źródeł publicznych, "w znacznym stopniu wytracił impet", głównie dlatego, że kończą się fundusze, jakie przyznawano w jego ramach absolwentom zakładającym własną działalność. Raport podkreśla, że na początku rocznie napływały setki wniosków do programu, teraz jest to kilkadziesiąt.
Z kolei NewConnect, rynek akcji GPW, na którym notowane są powstające bądź młode firmy, jest w raporcie wyróżniony obok drugiego, podobnego rynku działającego we Francji - Alternext. Ich pojawienie się "w pewnym stopniu zapełniło lukę w finansowaniu", jaką napotykały firmy powstające i rozwijające się - wskazuje raport. Podkreśla proste wymogi formalne dla firm chcących wejść na NewConnect i jego "imponujący rozwój" - w 2011 notowanych na NewConnect było już 351 firm.
W innym miejscu autorzy oceniają, że małą aktywność w Polsce, w porównaniu z Europą Zachodnią, przejawiają "anioły biznesu", czyli organizacje udzielające kapitału na finansowanie biznesu we wczesnych fazach rozwoju, w zamian za mniejszościowy pakiet udziałów.
KE opublikowała wraz z raportem w piątek praktyczny przewodnik dla małych i średnich firm, który ma im ułatwić znalezienie informacji, jak ubiegać się o wsparcie z finansów publicznych w 27 krajach. "Potencjał przedsiębiorczości nie jest w Europie w pełni wykorzystany - 45 proc. Europejczyków chciałoby, gdyby była taka możliwość, założyć własną firmę, ale dziś średnio tylko 10 proc. to osoby pracujące na własny rachunek" - oświadczył w komunikacie komisarz UE ds. przemysłu i przedsiębiorczości Antonio Tajani.
Omawiany raport opracowały dwie firmy analityczne: brytyjskie Centre for Strategy and Evaluation Services i holenderska EIM. Opisały w nim działające w pięciu krajach programy udzielające pożyczek i gwarancji na różnych etapach rozwoju małego i średniego biznesu. W rozdziale o Polsce opisany został Pierwszy Biznes oraz Fundusze Poręczeniowe.
Z Brukseli Anna Wróbel