11.10. Warszawa (PAP) - Profesorowie Peter Diamond, Dale Mortensen i Christopher Pissarides otrzymali tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii za analizę tzw. rynków poszukiwania (search markets). Naukowcy wyjaśnili, dlaczego na rynku pracy występuje bezrobocie, chociaż są wolne etaty.
Nazwiska laureatów tegorocznej nagrody w dziedzinie ekonomii ogłoszono w poniedziałek w Sztokholmie. Komitetowi, który przyznał nagrodę w tym roku, przewodniczył profesor ekonomii Bertil Holmlund z Uppsala University. Wysokość nagrody to 10 mln koron szwedzkich, czyli ok. 4,3 mln zł.
Jak poinformowano na stronie Fundacji Nagrody Nobla, laureaci otrzymali nagrodę za analizę rynków, na których występują "tarcia" (markets with search frictions). Naukowcy opracowali teorię, która pozwala zrozumieć, jaki wpływ na bezrobocie, płace i liczbę wolnych etatów może mieć polityka gospodarcza i regulacje. Wywnioskowali oni, że wyższe zasiłki dla bezrobotnych powodują większe bezrobocie i dłuższy czas poszukiwania pracy.
Na wielu rynkach, popyt nie zawsze jest zaspokajany, chociaż jest podaż. Proces poszukiwania wymaga czasu i zasobów, powodując "tarcia". Takim rynkiem poszukiwania (search market) jest m.in. rynek pracy. Chociaż są na nim pracodawcy poszukujący pracowników, jak i chętni do podjęcia pracy, potrzeby jednych i drugich nie są zaspokojone. W efekcie, mamy jednocześnie do czynienia z bezrobociem oraz wolnymi miejscami pracy.
Diamond opracował ramy teoretyczne dla rynków poszukiwania, natomiast Mortensen oraz Pissarides rozwinęli i zastosowali tę teorię do rynku pracy. Teoria ta może być również stosowana do innych rynków, np. nieruchomości; może być wykorzystana m.in. w polityce monetarnej i regionalnej.
Peter Diamond jest profesorem ekonomii na Massachusetts Institute of Technology w Stanach Zjednoczonych; w badaniach koncentrował się na roli sektora publicznego we współczesnej gospodarce rynkowej. Ma 70 lat.
Amerykanin, profesor ekonomii Dale T. Mortensen urodził się w 1939 r. Wykłada na Northwestern University. Jest pionierem teorii poszukiwania pracy oraz bezrobocia.
Urodzony na Cyprze ekonomista Christopher A. Pissarides jest profesorem w London School of Economics and Political Science w Wielkiej Brytanii. Specjalizuje się w ekonomii bezrobocia, rynku pracy, a ostatnio publikował na temat wzrostu gospodarczego i zmian strukturalnych. Ma 62 lata.
Fundatorem nagrody jest zmarły w 1896 roku wynalazca dynamitu Szwed Alfred Nobel. Nagroda jest przyznawana od 1901 roku przez Fundację Nagrody Nobla w Sztokholmie za osiągnięcia w fizyce, chemii, medycynie oraz literaturze. Przyznawana jest także pokojowa nagroda Nobla.
Natomiast nagrodę w naukach ekonomicznych ustanowił w 1968 r. Sveriges Riksbank (bank centralny Szwecji); jest ona przyznawana na tych samych zasadach co nagroda Nobla. Ekonomicznego Nobla otrzymali w ub.r. Amerykanie Elinor Ostrom oraz Oliver E. Williamson. Ostrom wyróżniono za model zarządzania własnością wspólną przez stowarzyszenie użytkowników, zaś Williamsona nagrodzono za teorię rozwiązania konfliktów korporacyjnych. (PAP)
jzi/ aop/ drag/ jra/
