Erste: rosną inwestycje w Europie Środkowo-Wschodniej
W 2014 r. inwestycje w Europie Środkowo-Wschodniej wzrosły o 6,3 proc. To wyraźnie ożywienie, bo rok wcześniej - w 2013 roku - spadły o ok. 1,2 proc., a w 2012 r. o 2,7 proc. - wynika z analizy Erste Group.
Zdaniem ekspertów Erste, ożywienie w inwestycjach prywatnych odgrywa kluczową rolę w odbudowie wzrostu gospodarczego w regionie. Rosną oszczędności krajowe i transfery finansowe środków unijnych, niwelując efekt spadku napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych, co powinno przełożyć się na wzrost ogólnego poziomu inwestycji. Ubiegły rok był punktem zwrotnym - inwestycje wzrosły aż o 6,3 proc. Zdaniem ekspertów, ten korzystny trend utrzyma się również w roku 2015.
"Dynamika wzrostu inwestycji w Europie Środkowo-Wschodniej to obecnie ok. 6 proc. Aby przywrócić wzrost potencjalnego PKB do poziomów sprzed kryzysu, czyli 3,7 proc., roczną dynamikę inwestycji należałoby zwiększyć w nadchodzących latach do 10-15 proc." - powiedział na konferencji Juraj Kotian, dyrektor ds. analiz makroekonomicznych rynków Europy Środkowo-Wschodniej Erste Group. Analitycy podkreślają, że poprawiające się nastroje wśród przedsiębiorców i konsumentów przekładają się na rosnący popyt wewnętrzny.
Głównymi źródłami finansowania inwestycji są oszczędności krajowe i transfery finansowe środków unijnych, bezpośrednie inwestycje zagraniczne tracą zaś na znaczeniu. Wcześniej napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych napędzała w znacznym stopniu prywatyzacja. Ponieważ w wielu państwach proces ten dobiega końca, analitycy Erste spodziewają się spadku napływu środków z BIZ.
Z analizy wynika, że małe i średnie przedsiębiorstwa tworzą tyle samo PKB w Europie Środkowo-Wschodniej, co w Niemczech i w Austrii. Na wiodącą pozycję wysuwają się obecnie inwestycje krajowe, dlatego rozwój lokalnego sektora prywatnego - a szczególnie MŚP - staje się coraz ważniejszy z punktu widzenia wzrostu zatrudnienia i zwiększenia produktywności. Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa zatrudniające do 250 pracowników odpowiadają za dwie trzecie PKB tworzonego w sektorze przedsiębiorstw, a zatrudnienie znajduje w nich trzy czwarte wszystkich osób aktywnych zawodowo w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
"Kluczowe znaczenie w procesie wspierania MŚP będą miały zmiany strukturalne w otoczeniu gospodarczym, takie jak zwiększenie elastyczności rynku pracy oraz ograniczenie kosztów zatrudnienia, zwiększenie przejrzystości regulacji prawnych, uproszczenie procedur administracyjnych oraz podniesienie jakości kadr poprzez dokształcanie. Powyższe czynniki są szczególnie istotne dla małych i średnich przedsiębiorstw, ponieważ ich inwestycje są mniej procykliczne w porównaniu z inwestycjami dużych korporacji" - powiedział Kotian.
Eksperci podkreślają, że Polska skróciła czas potrzebny na założenie firmy, czas oczekiwania na pozwolenia budowlane, wprowadziła zmiany w prawie upadłościowym i naprawczym.
"Rząd podjął niedawno szereg decyzji mających na celu zwiększenie prywatnych inwestycji. Znacznie skrócono czas, jaki zajmuje zarejestrowanie działalności gospodarczej, przyspieszono proces uzyskiwania pozwoleń na budowę czy znowelizowano prawo upadłościowe wprowadzające nowe procedury restrukturyzacji. Nadal jest wiele do zrobienia jeśli chodzi o wsparcie firm sektora MŚP. Niejasne ramy prawne, zagmatwane przepisy, trudny dostęp do finansowania to przykłady typowych bolączek małej i średniej przedsiębiorczości w Polsce. Więcej uwagi wymaga także obszar cyfryzacji administracji publicznej, ponieważ stopnień wykorzystania e-usług w Polsce jest najniższy spośród wszystkich państw Unii Europejskiej" - powiedziała Katarzyna Rzentarzewska, starszy analityk w Erste Group.
W opinii ekspertów, państwa Europy Środkowo-Wschodniej mają szansę otrzymać największą część pakietu inwestycyjnego Junckera - ok. 40-60 mld euro. Państwa Europy Środkowo-Wschodniej przedstawiły już Komisji Europejskiej i Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu propozycje projektów na łączną kwotę 282 mld euro. "Ponieważ wiele przedłożonych projektów wiąże się z infrastrukturą energetyczną i gospodarką cyfrową, którym nadaje się wysoki priorytet, a prace nad wieloma z nich są bardzo zaawansowane, przy zakładanej gotowości w latach 2015-2017, Europa Środkowo-Wschodnia może liczyć na ok. 40-60 mld euro, czyli jedną piątą całego pakietu" - tłumaczy Kotian.
Plan inwestycyjny szefa Komisji Europejskiej Jean-Claude'a Junckera ma pomóc ożywić wzrost i zatrudnienie w UE. W ciągu trzech lat na inwestycje zostanie wygenerowanych 315 mld euro. Europejski Fundusz Inwestycji Strategicznych (EFIS), aby przyciągnąć prywatnych inwestorów, będzie miał do dyspozycji 21 mld euro w formie gwarancji z unijnego budżetu i Europejskiego Banku Inwestycyjnego.